"Có thể sau này em không chọn con đường trở thành nhà nghiên cứu sử học, nhưng học sử vẫn là niềm vui, niềm hứng thú với em..."

Có một thực tế đáng buồn là từ nhiều năm trở lại đây, học sinh ở các trường phổ thông tỏ ra rất thờ ơ với môn Lịch sử. Như năm nay, khi Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa môn Lịch sử vào danh sách các môn tự chọn trong kỳ thi tốt nghiệp THPT thì tỷ lệ học sinh chọn thi môn học này ở hầu hết các trường đều dưới 10%, thậm chí có trường tỷ lệ này là 0%...

Nhưng đấy là với những học sinh khác, còn với Vương Đức Minh (học sinh lớp 12 Sử - Địa, Trường THPT Chuyên Hạ Long) thì Lịch sử là một trong những môn học khiến em “say” nhất. Năm học vừa qua, Minh đã đạt giải nhì quốc gia trong kỳ thi học sinh giỏi lớp 12 toàn quốc. Và ngày 23-4 vừa qua, Minh là học sinh duy nhất của Quảng Ninh có mặt tại Lễ tuyên dương và trao thưởng cho các học sinh đoạt giải môn Lịch sử do Hội Khoa học lịch sử Việt Nam phối hợp với Quỹ phát triển Sử học Việt Nam
tổ chức tại Hà Nội...

- Chào Minh! Là học sinh duy nhất của Quảng Ninh có mặt tại Lễ trao giải và tuyên dương học sinh giỏi môn Lịch sử toàn quốc, cảm xúc của em như thế nào?

+ Khi được biết mình là một trong số hơn 100 học sinh giỏi khác trên cả nước được dự lễ trao thưởng ở Văn miếu Quốc Tử Giám, khi nghe người dẫn chương trình đọc vang tên mình, tên trường, tên quê hương… em cảm thấy thật vui sướng, tự hào. Nhưng bên cạnh niềm tự hào thì cũng có chút buồn… Chị thấy đấy, cả nước có hơn 100 học sinh đạt giải môn Sử tại kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, nhưng tỉnh mình lại chỉ có mình em…

Vương Đức Minh ( thứ hai từ trái sang) nhận giải nhì trong Lễ tuyên dương và trao giải cho học sinh đoạt giải nhất - nhì - ba môn Lịch sử kỳ thi học sinh giỏi quốc gia năm 2014.

- Môn Sử vốn không được nhiều học sinh yêu thích; vậy mà Minh lại chọn lớp chuyên Sử - Địa khi thi vào Trường THPT Chuyên Hạ Long; không những thế còn đạt giải cao trong kỳ thi học sinh giỏi vừa qua… Nhờ vào điều gì vậy?

+ Nói thật, em thích học Sử từ những năm học tiểu học cơ. Ban đầu, khi nghe cô giáo giảng bài và đặt ra các câu hỏi về lịch sử, em cảm thấy rất hứng thú, tò mò. Em không cảm thấy môn học này tẻ nhạt như mọi người vẫn nói. Ngoài thời gian học trên lớp, thời gian rảnh rỗi ở nhà, thay vì xem phim hoạt hình hay đọc truyện tranh như các bạn cùng lứa, em lại thích xem phim tài liệu lịch sử hoặc đọc sách liên quan đến các cuộc chiến tranh trên thế giới… Đến học kỳ 2 năm lớp 8, khi nhà trường mở các lớp bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi lịch sử, em mới đăng ký tham gia và bắt đầu học chuyên sâu hơn. Càng học lịch sử, tìm hiểu về lịch sử, em càng thấy thú vị… Từ đó mà em đã quyết định chọn bộ môn Lịch sử để học và phát triển tương lai sau này của mình!

- Nói vậy thì có lẽ cuộc thi học sinh giỏi môn Lịch sử vừa qua không phải là lần “thử sức đầu tiên” với Minh phải không?

+ Vâng, nhưng đây là lần thử sức quan trọng nhất! Nếu tính từ năm học lớp 8 đến lớp 12 này, em đã tham gia khá nhiều cuộc thi học sinh giỏi lịch sử. Chẳng hạn như kỳ thi học sinh giỏi cấp trường, cấp thành phố, cấp tỉnh; hay kỳ thi Hùng vương dành cho học sinh các tỉnh miền núi phía Bắc… Nói chung, tại các cuộc thi mà em đã tham gia, em đều đạt kết quả khá tốt. Riêng đối với kỳ thi học sinh giỏi quốc gia thì đây là lần thứ hai em tham dự. Lần đầu là năm lớp 11 (năm học 2011-2012) nhưng không đạt được kết quả cao. Thực ra cuộc thi ấy em cũng không đặt mục tiêu đoạt giải mà chỉ là để thử sức thôi vì vào thời điểm năm học lớp 11, em biết kiến thức của mình còn thiếu và chưa hoàn chỉnh, khó “tranh tài” được với các anh chị học sinh giỏi lớp 12… Tuy nhiên, nhờ đó mà em đã rút ra được nhiều kinh nghiệm bổ ích. Chẳng hạn như cách ổn định tinh thần trước giờ làm bài thi, phương pháp trình bày bài sao cho tốt nhất…

- Cụ thể như thế nào, em có thể nói rõ hơn được không?

+ Cụ thể như thay vì lao vào viết nhiều, viết cho kỳ hết những nội dung đề cập đến trong đề thi thì phải biết cách trình bày một cách logic, từ nguyên nhân dẫn đến sự việc, diễn biến sự việc cho đến kết thúc sự việc v.v.. Quan trọng nhất là phải biết lựa chọn vấn đề, tình tiết hợp lý để kết thúc vấn đề sao cho hấp dẫn. Bên cạnh đó, từ kinh nghiệm thực tế của lần thi đầu tiên, em cũng đã nắm được sơ qua về mảng chủ đề, cấu trúc đề thi và trình tự ra đề. Điều này giúp ích cho thí sinh khá nhiều trong việc xây dựng kế hoạch ôn tập cũng như định hướng lượng kiến thức mình cần trau dồi, bổ sung để có thể tự tin bước vào các kỳ thi…

- Em có thể “bật mí” đôi chút về bí quyết để học tốt môn Lịch sử của em là gì không?

+ Không chỉ riêng em mà hầu như với bất cứ bạn nào đã chọn theo học bộ môn Lịch sử đều cho rằng, học môn này khó nhất chính là khả năng bao quát và nắm bắt hết lượng kiến thức vốn có của nó. Bởi kiến thức về lịch sử rất rộng và dàn trải. Nếu không chọn lọc và không có phương pháp học hợp lý thì sẽ rơi vào tình trạng học trước, quên sau. Người học cần phải xác định rõ mục tiêu cũng như định hướng rõ ràng cho bản thân khi học lịch sử để không cảm thấy nản chí khi gặp phải những mảng kiến thức khó. Bên cạnh đó, môn Lịch sử đòi hỏi nhiều khả năng học thuộc lòng và ghi nhớ nên cần tránh học trong những lúc tinh thần mệt mỏi, khó chịu hay không thoải mái. Để học tốt môn Lịch sử, phương pháp của em là học theo từng mảng giai đoạn. Sau khi nắm được ý chính của từng giai đoạn, bắt đầu khai triển ra những ý nhỏ hơn. Song song với đó, em cũng đã tìm hiểu thêm những kiến thức ngoài sách giáo khoa để có thêm lượng kiến thức bao quát hơn về những vấn đề mình đã học. Sưu tầm các tài liệu về những sự kiện lịch sử mình yêu thích; thường xuyên xem phóng sự, phim tài liệu lịch sử… cũng là những cách hay để có thể ghi nhớ kiến thức một cách dễ dàng.

- Hiện tại, Minh có dự định gì cho tương lai chưa?

+ Hiện tại, em không bị sức ép quá nhiều khi phải đối mặt với kỳ thi đại học sắp tới. Tuy nhiên, song song với việc nộp đơn vào các trường được tuyển thẳng từ kỳ thi học sinh giỏi cấp quốc gia như Đại học Xã hội và Nhân văn, Đại học Sư phạm… em vẫn muốn tìm kiếm những cơ hội khác tốt và phù hợp hơn với bản thân. Từ nhỏ, em đã có ước mơ trở thành luật sư. Chính vì thế, em sẽ đăng ký và thi tuyển vào Khoa Luật của Trường Đại học Quốc gia Hà Nội. Thời gian này, em đang tập trung học những môn thi tốt nghiệp trung học phổ thông, đồng thời ôn luyện ba môn Văn, Sử, Địa cho kỳ thi đại học sắp tới…

- Chị hơi tò mò một chút, em học giỏi Sử mà lại mơ làm luật sư… Có hơi “trái giò” một chút không? 

+ Em nghĩ là không, làm luật sư cũng cần phải tinh thông lịch sử chứ ạ? (cười).

- Cảm ơn em về cuộc trò chuyện này! Chúc em đạt kết quả cao trong kỳ thi sắp tới.

Hoàng Anh (thực hiện)