Công ty sản xuất giấy xuất khẩu ANT và bài toán thiếu nguyên liệu

Công ty TNHH 1 thành viên sản xuất hàng xuất khẩu ANT(gọi tắt là Công ty ANT) có 2 xưởng sản xuất giấy ở huyện Ba Chẽ và huyện Tiên Yên.

Ông Phạm Đình Tuân, Phó giám đốc Công ty, cho biết: “Cả 2 xưởng giấy của chúng tôi ở 2 huyện Tiên Yên và Ba Chẽ cho sản lượng từ 4.500-4.800 tấn giấy sản phẩm/năm. Để có khối lượng sản phẩm như vậy, chúng tôi phải tiêu thụ khoảng 9.000-9.600 tấn tre/năm, nhưng nếu có đủ nguyên liệu thì chúng tôi có thể nâng công suất lên cao hơn, với mức tiêu thụ hơn 10.000 tấn tre/năm. Việc sản xuất giấy tre của Công ty đã tạo công ăn việc làm ổn định cho 92 công nhân, họ được đóng bảo hiểm, thu nhập trung bình hơn 2,5 triệu đồng/người/tháng; ngoài ra, còn có khoảng 600 công nhân lao động theo thời vụ như thu hoạch vận chuyển tre, chăm sóc tre v.v. Họ cũng có thu nhập từ 2,5-3 triệu đồng/người/tháng theo thời vụ”.

Sản phẩm giấy xuất khẩu của Công ty ANT.

Theo ông Tuân thì thị trường giấy xuất khẩu của Công ty chủ yếu là Đài Loan. Ở đây thậm chí nếu có thêm hàng xuất khẩu thì họ vẫn bao tiêu hết.

- Vậy tại sao Công ty không mở rộng, phát triển sản xuất?- Tôi hỏi thì được biết, vấn đề là do thiếu nguyên liệu. Hiện các rừng tre tự nhiên ngày càng bị thu hẹp lại. Thực tế kế hoạch trồng rừng ở cả 2 huyện Tiên Yên và Ba Chẽ đã đưa diện tích trồng keo lên hàng trăm ha/năm, đó cũng là báo hiệu các rừng tre tự nhiên bị thu hẹp lại.

Theo ông Tuân, việc “lấy keo thay tre” như hiện tại là không hiệu quả. Giá tre hiện nay Công ty thu mua tương đương với giá keo người nông dân bán ra cho các đơn vị thu mua keo, thế nhưng việc tiêu thụ tre cho bà con của Công ty hàng năm là ổn định về giá cả, còn giá keo thì lên xuống thất thường. Tre có thể khai thác hàng năm, không phải đầu tư nhiều lần, vì “tre già măng mọc”; còn keo thì phải mất từ 5-7 năm mới cho khai thác, mà lại chỉ khai thác được 1 lần, với doanh thu khoảng 20 triệu đồng/ha mà thôi. Trừ chi phí đi, người trồng keo không còn được là bao. Nói cách khác, theo ông Tuân, việc hạn chế phá các rừng tre để thay thế bằng các rừng keo sẽ giúp cho Công ty có nguồn nguyên liệu để sản xuất lâu dài, đồng thời góp phần không nhỏ vào việc bảo vệ môi trường, vì các rừng tre sau khi khai thác không phải đốt rừng giống như sau khi khai thác keo.

Những người dân sống lâu năm ở Tiên Yên, Ba Chẽ cũng cho biết: “Trước đây  hễ cứ vào rừng là có tre, còn bây giờ tre rất khan hiếm, chỉ vào rừng sâu mới có mà việc vận chuyển rất khó”.

Đến Xưởng giấy xuất khẩu Tiên Yên của Công ty ANT, có trụ sở tại xã Tiên Lãng (huyện Tiên Yên), chúng tôi được ông Trần Quang Tuấn, Quản đốc Phân xưởng, cho biết, xưởng có công suất khoảng 2.000-2.200 tấn giấy/năm, tạo công ăn việc làm cho 45 lao động cố định, và cho hàng trăm lao động theo thời vụ, mà chủ yếu là người địa phương. Tuy hàng ngày Phân xưởng sử dụng hàng chục m3 nước để ngâm giấy, nhưng nguồn nước thải ra môi trường là không nhiều và đều đã qua xử lý. Trước đây, xưởng giấy xuất khẩu Tiên Yên bị người dân địa phương phản ánh và nhắc nhở vì làm ảnh hưởng môi trường, nhưng sau sự việc đó, Công ty đã họp bàn rút kinh nghiệm và đã không để xảy ra nữa...Ông Tuấn cũng cho biết thêm: “Công trình xử lý nước thải của Công ty ở cả 2 huyện được đầu tư gần 2 tỷ đồng, theo tính toán sơ bộ thì 1 tấn giấy chi phí hơn 200.000 đồng để xử lý, hàng ngày có 4 công nhân luôn túc trực làm việc này. Hàng năm các đoàn kiểm tra môi trường của tỉnh đến khu vực sản xuất của chúng tôi kiểm tra về không khí, tiếng ồn, độ PH trong nước thải 2 lần/năm đã đưa ra kết luận: các tiêu chí đều đạt tiêu chuẩn cho phép. Nguồn nước thải này chúng tôi xử lý và quay vòng lại khoảng 40% dùng vào việc tái sản xuất. Số còn lại được xử lý 100% trước khi thải ra môi trường”.

Nói như vậy có nghĩa là vấn đề môi trường hiện nay đã được Công ty ANT đặc biệt quan tâm, kể cả khi mở rộng sản xuất cũng không còn lo xẩy ra hậu quả đáng tiếc. Ông Vũ Tiến Thu, Trưởng Ban Dân vận huyện Tiên Yên, nhận xét: “Năm 2007, xưởng giấy xuất khẩu Tiên Yên của Công ty ANT đã được huyện Tiên Yên nhắc nhở về công tác môi trường, nhưng từ đó đến nay họ làm rất tốt về việc này...”

Tuy nhiên, như đã nói ở trên, Công ty ATN vẫn đang đứng trước mối lo các rừng tre ngày đang bị cạn kiệt. Để khắc phục khó khăn này, ông Phạm Đình Tuân, Phó Giám đốc Công ty, nói: “Chúng tôi đang mở rộng việc thu mua tre ở cả huyện Đình Lập (tỉnh Lạng Sơn). Hiện nay huyện Ba Chẽ đã đồng ý cấp cho chúng tôi 212 ha rừng để trồng tre, chúng tôi cũng đang có hướng xin huyện Tiên Yên cấp cho vài trăm ha để trồng tre làm nguyên liệu. Đồng thời, chúng tôi đang nghiên cứu thị trường mới làm bột giấy từ gỗ keo, nguyên liệu thì thuận lợi, nhưng cái lo là thị trường tiêu thụ. Nói chung là xu hướng chúng tôi vẫn muốn trung thành với việc sản xuất mặt hàng truyền thống là làm giấy từ nguyên liệu tre...”. Ông Tuân đưa ra lời khẳng định: “Toàn Công ty chúng tôi đều đã nhất trí, việc sản xuất phải gắn với bảo vệ môi trường, nếu không tự mình sẽ làm hại chính mình”.