Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng: Thúc đẩy giáo dục STEM

Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Quảng Ninh lần thứ VIII năm 2023 đã gần về đích với rất nhiều sản phẩm chất lượng cao được lựa chọn xếp giải. Đây là kết quả quá trình nghiên cứu và sáng tạo của học sinh các trường học, cũng là kết quả của phương pháp dạy học STEM được áp dụng trong những năm học vừa qua.

Trường THCS Mạo Khê I (TX Đông Triều) có 2 sản phẩm được đánh giá có chất lượng cao, lọt vào vòng thi cấp tỉnh cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Quảng Ninh lần thứ VIII năm 2023. Trong đó sản phẩm Dư địa chí Đông Triều là một trong những sản phẩm thuộc lĩnh vực mô hình dành cho học tập có tính ứng dụng cao trong thực tế.

Qua khảo sát, nhóm tác giả nhận thấy hiện nay với tốc độ phát triển của Internet, các thiết bị điện tử được sử dụng rộng rãi, học sinh có thể sử dụng thiết bị di động để lên mạng tìm kiếm thông tin. Tuy nhiên, việc tìm kiếm mất nhiều thời gian do lượng thông tin không tập trung, nhiều thông tin trùng lặp, khó kiểm soát. Vì vậy, việc xây dựng một phần mềm có đầy đủ thông tin giúp các bạn học sinh THCS, THPT có thể dễ dàng tìm hiểu về môn lịch sử địa phương; có những thông tin đúng đắn được xác thực giúp giáo viên và học sinh học tập dễ dàng, chính xác hơn là điều rất cần thiết.

Cô giáo Nguyễn Thị Bích (Trường THCS Mạo Khê I) cho biết: Trường THCS Mạo Khê I có 2 nhóm học sinh sau khi tham gia hoạt động STEM đã mạnh dạn thành lập các nhóm nhỏ 2-5 học sinh đưa ra những ý tưởng nhờ giáo viên hỗ trợ tiếp cận công nghệ, cách thức thực hiện, như lấy thông tin khảo sát để bắt đầu triển khai ý tưởng của mình theo một quy trình mà giáo viên yêu cầu. Đó là một quy trình tương đối khắt khe, nhưng cũng là cơ hội để các em trải nghiệm và trưởng thành hơn.

Trường THCS Hồng Hải (TP Hạ Long) tham gia cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Quảng Ninh lần thứ VIII năm 2023 với sản phẩm “Tái chế vì Hạ Long xanh”. Dưới bàn tay sáng tạo của nhóm tác giả, sản phẩm sử dụng chai nhựa, ống hút sữa, thìa sữa chua, đồ chơi nhựa, cây nhựa từ lẵng hoa, gỗ, tre, bìa carton, giấy, nắp chai, bìa decan... để làm thành mô hình thuyền du lịch, vừa mang lại giá trị về thẩm mĩ, vừa hỗ trợ được một số hoạt động như học tập, quảng bá du lịch. Sản phẩm tập trung giới thiệu và quảng bá về các địa điểm nổi tiếng, món ăn, lễ hội và văn hoá ở Hạ Long, Quảng Ninh, phù hợp với các tiết dạy về giáo dục địa phương cho học sinh; dạy STEM kích thích tư duy sáng tạo tìm hiểu và làm sản phẩm tái chế.

Dễ dàng nhận thấy, hầu hết các sản phẩm tham gia cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Quảng Ninh lần thứ VIII năm 2023 đều có sử dụng kiến thức, kỹ năng của phương pháp giáo dục STEM. Một trong những điểm mạnh của phương pháp này là giáo dục theo hướng tích hợp liên môn thay cho dạy đa môn rời rạc. Đây là cách tiếp cận thiết thực, cần thiết. Bởi lẽ, để giải quyết các vấn đề của thực tiễn thì không chỉ cần đến kiến thức của một môn học mà phải tổng hoà, tích hợp kiến thức của nhiều môn học.

Dựa trên tình hình thực tiễn, các trường đã tổ chức những CLB nghiên cứu khoa học, ngày hội STEM, cuộc thi sáng tạo cho học sinh, để đánh giá, biểu dương nỗ lực của giáo viên cũng như học sinh trong việc tổ chức dạy và học, đồng thời lựa chọn các đề tài, dự án nghiên cứu gửi tham gia cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng cấp tỉnh.

Có thể thấy cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng đã thúc đẩy giáo dục STEM ngày càng phát triển trong các trường học, góp phần đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học, gắn giáo dục nhà trường với việc giải quyết những vấn đề thực tiễn, phát huy tính tích cực, sáng tạo và tự chủ của học sinh, phù hợp với định hướng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.