Dành nguồn lực thỏa đáng cho công tác bảo vệ môi trường

Những năm qua, bên cạnh tập trung nguồn lực phát triển các ngành, lĩnh vực trọng điểm, tỉnh Quảng Ninh luôn dành sự quan tâm đặc biệt và nguồn lực thỏa đáng cho công tác bảo vệ môi trường. Hằng năm, tỉnh chi không dưới 3% tổng chi ngân sách cho sự nghiệp môi trường, cao hơn mức quy định của Trung ương. Điều này đã được Chính phủ và Bộ TN&MT đánh giá rất cao khi hiện nay các địa phương khác trong cả nước chỉ mới chi 1% hoặc dưới 1% tổng ngân sách cho lĩnh vực này. 

Nhờ được đầu tư nguồn lực tài chính một cách thỏa đáng, môi trường của tỉnh ngày càng được cải thiện, mức độ ô nhiễm môi trường ở nhiều khu vực được kiểm soát, việc thu gom xử lý rác thải, nước thải tập trung tại các trung tâm đô thị có nhiều chuyển biến tích cực. Ô nhiễm môi trường không khí đã được kiểm soát chặt chẽ hơn thông qua hệ thống quan trắc môi trường tự động. Trên địa bàn tỉnh không còn cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, không còn điểm ô nhiễm tồn lưu hóa chất bảo vệ thực vật. Tỉnh Quảng Ninh đã giải quyết một số vấn đề môi trường, đáp ứng nhu cầu về phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh.

Theo thống kê của Sở TN&MT,  giai đoạn 2011-2015 nguồn ngân sách chi cho công tác bảo vệ môi trường các địa phương trên địa bàn tỉnh đạt hơn 3.097 tỷ đồng (tăng 3,3% so với giai đoạn 2011-2015). Các nhiệm vụ chi cho sự nghiệp môi trường đều được các địa phương triển khai theo đúng quy định, tập trung chủ yếu cho các nhiệm vụ như: Thu gom, xử lý rác thải, nạo vét cống rãnh, vệ sinh môi trường và triển khai các nhiệm vụ, dự án, đề tài về môi trường. Qua đó, đưa ra các giải pháp khắc phục, phòng ngừa tình trạng ô nhiễm môi trường gia tăng.

Bên cạnh chi từ nguồn ngân sách, tỉnh còn bố trí nguồn Quỹ phát triển khoa học công nghệ của tỉnh, trung bình hàng năm đạt từ 1,2-3,6 tỷ đồng cho các nhiệm vụ, dự án về bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh. Từ khi thành lập vào năm 2010 đến nay, Quỹ bảo vệ môi trường tỉnh hiện đã có số vốn điều lệ là hơn 20 tỷ đồng, tổng kinh phí ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường đạt trên 1.422 tỷ đồng, thực hiện cho vay trên 30 tỷ đồng hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong thực hiện các dự án về bảo vệ môi trường.

Cùng với đó, HĐND tỉnh hàng năm đều ban hành quy định phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và tỷ lệ phần trăm phân chia các khoản thu giữa ngân sách các cấp để chi cho nhiệm vụ bảo vệ môi trường. Nổi bật là từ năm 2016, định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên cho lĩnh vực môi trường các địa phương là 600.000 đồng/người dân/năm đối với vùng đô thị; 100.000 đồng/người dân/năm đối với vùng nông thôn. Với định mức này, tổng chi cho lĩnh vực môi trường/năm, giai đoạn 2016-2020 tăng 1,44 lần so với giai đoạn 2011-2015. Đặc biệt, tỉnh còn dành 100% nguồn thu phí bảo vệ môi trường từ khai thác khoáng sản cho 3 thành phố lớn là Hạ Long, Cẩm Phả và Uông Bí để chi đầu tư cho các dự án bảo vệ môi trường.

Trong quy định về dự toán và biện pháp cơ chế điều hành ngân sách thời kỳ ổn định ngân sách 2017-2020, tỉnh cũng đã đưa ra những chính sách mạnh mẽ đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường như: Điều tiết 100% nguồn thu phí tham quan Vịnh Hạ Long cho ngân sách TP Hạ Long, trong đó tối thiểu 30% để chi cho quảng bá, xúc tiến kêu gọi đầu tư, duy trì các hoạt động cảnh quan, bảo vệ môi trường vịnh và các hoạt động chi thường xuyên khác. Từ cơ chế đột phá này, năm 2017-2020, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long chi từ nguồn chi thường xuyên lên tới trên 40 tỷ đồng cho hoạt động thu gom rác thải, giám sát, bảo tồn, ngăn chặn các trường hợp xâm hại giá trị tài nguyên Vịnh Hạ Long, nâng cao nhận thức cộng đồng, phân tích môi trường, ứng phó sự cố tràn dầu.

Nhằm tiếp tục đa dạng hóa các nguồn lực cho đảm bảo môi trường, năm 2018, tỉnh đã dành 100% nguồn thu phí tham quan Vịnh Hạ Long (phần nộp ngân sách) để chi đầu tư. Đồng thời dành 100% số tiền thu phạt trong lĩnh vực môi trường và phí môi trường từ nước thải (thu qua Công ty CP Nước sạch Quảng Ninh) cho các địa phương để cân đối chi cho lĩnh vực môi trường; điều tiết 100% nguồn thu phí bảo vệ môi trường từ ngành than cho các địa phương để chi cho lĩnh vực bảo vệ môi trường (trong đó 80% chi đầu tư và 20% chi thường xuyên), với tổng kinh phí từ năm 2017-2020 là gần 2.200 tỷ đồng. Chung tay và thể hiện trách nhiệm với tỉnh, các đơn vị sản xuất kinh doanh cũng tự bố trí kinh phí để thực hiện các hoạt động bảo vệ môi trường tại cơ sở hoạt động của đơn vị mình, trong đó ngành than là lớn nhất. Hàng năm, ngành than đã trích 1% chi phí sản xuất về Quỹ môi trường tập trung để thực hiện các dự án.

Với quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo xuyên suốt, nhất quán các mục tiêu đã đặt ra và các phương hướng, giải pháp phù hợp, khoa học, công tác bảo vệ bền vững môi trường tự nhiên, hài hòa với lợi ích từ phát triển nhanh, mạnh kinh tế - xã hội sẽ được Quảng Ninh tiếp tục thực hiện tốt trong thời gian tới.