Đào tạo nghề gắn với nhu cầu của doanh nghiệp

Đẩy mạnh đào tạo nghề, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực được tỉnh Quảng Ninh coi là một trong những giải pháp quan trọng nhằm tạo việc làm ổn định, bền vững, tăng thu nhập cho người lao động, góp phần bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh.

Gắn nhu cầu với doanh nghiệp

Trên địa bàn tỉnh hiện có tổng số 42 cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN) và cơ sở tham gia hoạt động GDNN. Hiện nay, các hình thức hợp tác chủ yếu giữa các doanh nghiệp và cơ sở GDNN tập trung ở các nội dung như: Nhà trường phối hợp doanh nghiệp cùng tham gia tư vấn và tuyển chọn nhân lực; hợp tác với các doanh nghiệp để tổ chức đào tạo và cung ứng cho các doanh nghiệp cùng tham gia tư vấn và tuyển chọn nhân lực; hợp tác với các doanh nghiệp cùng tham gia tư vấn và tuyển chọn nhân lực; hợp tác với các doanh nghiệp để tổ chức đào tạo và cung cứng cho các doanh nghiệp; phối hợp xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề cho lao động tại doanh nghiệp; cử cán bộ, giáo viên đến tham quan dây chuyền sản xuất....

Trên thực tế, các doanh nghiệp đã có những hoạt động hợp tác với cơ sở đào tạo nghề khá đa dạng như tiếp nhận sinh viên, nhà giáo tham quan tìm hiểu về doanh nghiệp, thực tập. Cung cấp thông tin tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp; thông tin phản hồi chất lượng sinh viên tốt nghiệp. Một số doanh nghiệp đã hỗ trợ thiết bị thực hành nghề cho cơ sở đào tạo nghề; bố trí việc làm cho sinh viên tốt nghiệp.

Thời gian qua, Công ty TNHH Công nghiệp Jinko Solar đã phối hợp với BQL KKT tỉnh và các địa phương tổ chức tuyển dụng và đào tạo lao động đáp ứng nhu cầu nhân lực của Công ty. Trong đó, phối hợp với Tập đoàn Sun Group vùng Đông Bắc tổ chức hợp tác phát triển nguồn nhân lực. Theo đó, các cơ sở GDNN đã chủ động liên kết để triển khai các chương trình phối hợp trong hoạt động gắn kết.

Việc hợp tác giữa cơ sở đào tạo nghề với doanh nghiệp mang lại lợi ích cho cả ba bên là cơ sở đào tạo nghề, doanh nghiệp và người học. Đối với cơ sở đào tạo nghề, việc liên kết sẽ tạo cơ hội để huy động nguồn lực từ doanh nghiệp để tăng quy mô và chất lượng đào tạo. Đối với doanh nghiệp, việc hợp tác sẽ giúp họ nắm bắt được khả năng, đặc điểm đào tạo của nhà trường để có kế hoạch phối hợp, tham gia cùng đào tạo. Sản phẩm của quá trình hợp tác giữa doanh nghiệp và nhà trường sẽ phù hợp với nhu cầu thị trường lao động, tránh lãng phí do thừa hoặc thiếu. Trong đó, doanh nghiệp tiết kiệm được chi phí đào tạo lại khi tuyển dụng lao động.

Còn đối với người học, bên cạnh được tiếp thu các kiến thức tại cơ sở đào tạo nghề còn được phát triển kỹ năng nghề thông qua thực tập tại doanh nghiệp, được làm quen với máy móc, thiết bị và công nghệ sản xuất của doanh nghiệp nên rút ngắn được thời gian thử việc khi vào làm việc tại doanh nghiệp.

Là cơ sở GDNN của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam với nhiệm vụ tuyển sinh, đào tạo và cung ứng nhân lực đáp ứng nhu cầu sản xuất cho ngành than và của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Mỗi năm, nhà trường đào tạo hàng chục nghìn người là học viên học lái xe và các nghề đáp ứng cho sự phát triển của tỉnh; học sinh, sinh viên ở các cấp trình độ, sau khi tốt nghiệp ra trường đảm bảo 100% có kỹ năng nghề chuẩn, được các doanh nghiệp đón nhận vào làm việc ổn định. Hiện nay, nhà trường đào tạo các cấp trình độ từ sơ cấp, trung cấp đến cao đẳng ở nhiều ngành nghề. 

Từ năm 2018 đến nay, nhà trường bắt đầu thực hiện công tác tuyển sinh đào tạo hệ hai bằng theo hướng vừa đào tạo văn hóa, vừa đào tạo nghề, trung bình mỗi khóa có gần 300 em theo học. Em Trần Văn Nam (Bình Liêu) sau thời gian tham gia lớp đào tạo nghề mỏ tại Trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam đã bắt đầu công việc thợ lò tại Công ty Than Khe Chàm. Nam cho biết: Trung bình mỗi tháng thu nhập trên 15 triệu đồng. Mức thu nhập này so với thu nhập từ việc làm tự do trước đây, dao động từ 2 đến 3 triệu đồng, thì cao và ổn định hơn nhiều.

Nhiều giải pháp đào tạo nghề

Xác định, phát triển GDNN là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong phát triển nguồn nhân lực để tranh thủ thời cơ dân số vàng, hình thành nguồn nhân lực trực tiếp có chất lượng, hiệu quả và kỹ năng nghề cao, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Để thực hiện hiệu quả công tác đào tạo nghề, tỉnh đã thành lập tổ công tác gắn kết GDNN với thị trường lao động và việc làm bền vững tỉnh Quảng Ninh. Sở LĐ-TB&XH phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, địa phương, doanh nghiệp triển khai tích cực hoạt động gắn kết “3 nhà” để nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp và của thị trường lao động; góp phần đáp ứng yêu cầu về số lượng, chất lượng lao động phục vụ phát triển nhanh, bền vững ngành công nghiệp chế biến, chế tạo cũng như phát triển kinh tế biển, cảng biển và dịch vụ cảng biển trên địa bàn.

Sở cũng phối hợp với các địa phương, doanh nghiệp tổ chức ngày hội tư vấn tuyển sinh GDNN, góp phần nâng cao hiệu quả công tác phân luồng học sinh sau tốt nghiệp THCS, THPT vào học GDNN. Về phía các cơ sở GDNN cũng tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị. Trong đó, nâng cao chất lượng đào tạo thu hút học sinh. Đồng thời phối hợp với Sở LĐ-TB&XH triển khai chương trình công tác năm, đăng ký, xét duyệt chỉ tiêu tuyển sinh với Tổng cục GDNN.

Trong 8 tháng đầu năm, các cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh đã tuyển sinh, đào tạo nghề nghiệp mới cho 20.846 người, trong đó, trình độ cao đẳng 180 người; trung cấp 5.666 người; sơ cấp và đào tạo nghề dưới 3 tháng 15.000 người. Đến nay, tỷ lệ lao động qua đào tạo của Quảng Ninh đã đạt trên 85%. Việc nâng cao hiệu quả đào tạo nghề đã góp phần không nhỏ trong cung cấp lực lượng lao động cho các doanh nghiệp, lĩnh vực sản xuất trên địa bàn.

Tuy nhiên, theo Sở LĐ-TB&XH bên cạnh những kết quả đạt được, trong công tác phối hợp giữa các cơ sở GDNN và doanh nghiệp vẫn còn những tồn tại. Đơn cử, trong hoạt động giới thiệu, cung cứng và tuyển dụng lao động, việc đặt hàng đào tạo của các doanh nghiệp với các cơ sở GDNN còn chưa thực sự được quan tâm. Hoạt động này mới tập trung ở việc tuyển dụng những học viên chuẩn bị tốt nghiệp tại cơ sở GDNN. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh chủ yếu tuyển dụng, sử dụng lao động phổ thông chưa qua đào tạo, chưa thường xuyên cung cấp nhu cầu, kế hoạch tuyển dụng lao động qua đào tạo để xây dựng kế hoạch đào tạo lao động cho doanh nghiệp.  

Đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động là nhiệm vụ rất quan trọng. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự vào cuộc tích cực của các sở, ngành, địa phương và sự phối hợp thường xuyên của 5 nhà “Nhà nước - Nhà trường - Nhà khoa học - Nhà tuyển dụng - Nhà đầu tư” trong việc thực hiện đồng bộ các giải pháp.