Đấu tranh chống hàng giả: Cần giải pháp mạnh

10 tháng năm 2017, Chi cục QLTT tỉnh kiểm tra, phát hiện, xử lý trên 570 vụ hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ, tăng 14% so với cùng kỳ năm 2016; tịch thu, tiêu huỷ một lượng lớn hàng hoá, trị giá tương đương hàng thật gần 2 tỷ đồng, đạt 150,2% kế hoạch năm. Tuy nhiên, kết quả này chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”, bởi hoạt động vận chuyển, buôn bán hàng giả vẫn diễn biến phức tạp.

Theo cán bộ một số ngành chức năng của tỉnh cho biết, hàng giả phần lớn là giả về chất lượng, nhãn hiệu hàng hoá, kiểu dáng công nghiệp, nguồn gốc xuất xứ; là những mặt hàng đang được ưa chuộng, tiêu thụ mạnh trên thị trường, như: Mỹ phẩm; thực phẩm chức năng; phân bón; may mặc; phụ tùng xe ô tô, xe máy; thuốc lá điếu; điện thoại; hàng điện tử; dầu nhớt. Vận chuyển hàng giả được thực hiện cả trên tuyến đường bộ và đường biển với phương thức, thủ đoạn rất tinh vi, như: Giấu hàng trong người, hành lý đi trên xe khách; trong hầm hàng, vách ngăn xe tải, xe khách, xe du lịch; thậm chí dùng cả xe bồn, xe đặc chủng, xuồng cao tốc để vận chuyển hàng hóa... Khi bị kiểm tra, phát hiện, đối tượng không nhận hàng hoá của mình hoặc bỏ lại hàng để thoát thân.

Chi cục QLTT tỉnh tập huấn cách phân biệt hàng giả, hàng thật, tháng 7/2017.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nguyễn Văn Thoại, Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh, cho biết: Quá trình đấu tranh chống hàng giả, lực lượng chức năng gặp không ít khó khăn. Việc sản xuất, buôn bán, tiêu thụ hàng giả đem lại lợi nhuận rất cao. Giá của hàng giả bao giờ cũng rẻ hơn nhiều so với hàng thật, nên dễ tiêu thụ. Trong khi công tác tuyên truyền về hàng giả mới tập trung ở các vùng đô thị, còn vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa chưa được quan tâm nhiều. Bên cạnh đó, việc hợp tác của các doanh nghiệp với các cơ quan chức năng chống hàng giả chưa thường xuyên, chặt chẽ, thậm chí có doanh nghiệp chưa ý thức trong việc bảo vệ thương hiệu của mình. Thủ đoạn làm hàng giả ngày càng tinh vi; đối tượng thường sử dụng nhiều công nghệ, nhiều công đoạn và không chỉ được sản xuất từ nước ngoài, mà hiện đã xuất hiện nhiều cơ sở sản xuất hàng giả ngay tại trong nước, địa điểm tại các vùng hẻo lánh trong khu đông dân, tại nhà riêng..., nên cơ quan chức năng rất khó phát hiện.

Đội QLTT huyện Tiên Yên kiểm tra một hộ kinh doanh mũ bảo hiểm tại địa phương, nhằm  phát hiện, ngăn chặn, hàng giả, hàng không đảm bảo chất lượng.

Bên cạnh đó, chỉ có nhà sản xuất hoặc các cơ quan chuyên môn giám định mới có thể khẳng định được  hàng giả, nên khi kiểm tra phát hiện, cơ quan chức năng phải có thời gian chờ đợi, hoặc phải liên hệ với chủ thể quyền sở hữu trí tuệ. Trong khi một số sản phẩm thương hiệu nổi tiếng chưa có đại diện ở Việt Nam, nên khó xác định được. Hiện các lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh mới dừng ở việc phát hiện được việc giả, nhái thương hiệu; còn giả về chất lượng hầu như chưa thực hiện được. Điển hình là năm 2016, Công an tỉnh đã phát hiện, xử lý một cơ sở sản xuất mỹ phẩm giả tại TP Móng Cái; đầu năm 2017 phát hiện một cơ sở làm giả tôn Hoa Sen tại TP Uông Bí…

Khó khăn nữa là kinh phí cho tiêu huỷ hàng giả khá cao; công tác phối hợp giữa các lực lượng chức năng chưa thường xuyên; chưa có dữ liệu về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng giả, do vậy không có căn cứ để xử phạt tình tiết tăng nặng hoặc xử lý hình sự khi phát hiện, bắt giữ được các vụ việc sản xuất, buôn bán, kinh doanh, vận chuyển hàng giả, mà thường chỉ dừng ở việc xử lý hành chính, nên tính răn đe chưa cao.

Theo đồng chí Nguyễn Văn Thoại: Để phòng, chống hàng giả, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ đạt kết quả, bên cạnh sớm có giải pháp khắc phục những khó khăn, bất cập trên, các cấp, ngành, đoàn thể cần tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nhằm nâng cao ý thức của tổ chức, cá nhân trong công tác chống buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng…Đặc biệt cần đẩy mạnh tuyên truyền, phân biệt hàng giả, hàng thật bằng nhiều nội dung, hình thức phù hợp với từng đối tượng, giúp người tiêu dùng nâng cao hiểu biết, cảnh giác, tẩy chay hàng giả. Cùng với đó, có cơ chế phối hợp chặt chẽ hơn giữa các cơ quan thực thi pháp luật, tăng chế tài xử phạt, thậm chí xử lý hình sự, thay vì chỉ xử phạt hành chính vài chục triệu đồng như hiện nay…

                                                                                                                Tuấn Hương

[links()]