Nâng cao chất lượng thực hiện quy chế dân chủ trong doanh nghiệp

Thời gian qua, cấp ủy, chính quyền, công đoàn các cấp đã đẩy mạnh tuyên truyền thực hiện quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở tại các doanh nghiệp. Qua đó, phát huy quyền làm chủ của CNLĐ, trách nhiệm của chủ doanh nghiệp trong thực hiện QCDC ở nơi làm việc; đảm bảo quyền, lợi ích chính đáng cho cả người lao động và doanh nghiệp, tích cực tạo mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định để doanh nghiệp ngày càng phát triển ổn định.

TKV hiện đóng góp ngân sách tỉnh trên 40%; riêng 6 tháng năm 2022, doanh thu của Tập đoàn đạt khoảng 78.500 tỷ đồng (đạt 60% kế hoạch), nộp ngân sách tại Quảng Ninh 8.150 tỷ đồng (đạt 57% kế hoạch).

Số lượng công nhân TKV tại tỉnh Quảng Ninh hơn 7 vạn người, vì vậy những thay đổi của Tập đoàn luôn có mức độ lan tỏa lớn. Xác định rõ điều đó, thời gian qua TKV luôn quan tâm đặc biệt thực hiện QCDC ở cơ sở. Tập đoàn đã đẩy mạnh công tác quán triệt, tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức, trách nhiệm của CBCNLĐ về thực hiện QCDC ở cơ sở. Trong đó công tác phối hợp giữa chuyên môn và công đoàn cùng cấp được thể chế thành quy chế, thống nhất trong chỉ đạo hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như chăm lo đời sống, thu nhập, việc làm cho CNLĐ; phối hợp hiệu quả việc tổ chức hội nghị người lao động hằng năm; thực hiện nghiêm túc việc ký kết Thỏa ước lao động tập thể, xây dựng nội quy lao động và các quy định liên quan trực tiếp đến người lao động…

Theo ông Lê Minh Chuẩn, Chủ tịch Hội đồng thành viên TKV: Hiện 100% đơn vị trực thuộc Tập đoàn thành lập ban chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở, thực hiện theo các nghị quyết của các cấp ủy đảng. Hằng năm Tập đoàn đều quan tâm kịp thời củng cố, kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Trong đó chú trọng triển khai thực hiện quy chế gắn với nhiệm vụ sản xuất kinh doanh và đẩy mạnh việc học và làm theo Bác ở cơ sở. Tập đoàn đổi mới cách tiếp cận người lao động để họ có thể mạnh dạn nói lên suy nghĩ của mình về tình hình thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh và các hoạt động của doanh nghiệp, nhằm tạo ra một môi trường làm việc cởi mở và dân chủ. Những đơn vị thực hiện tốt, có hiệu quả QCDC  ở cơ sở, chăm lo quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của CNLĐ đều được tôn vinh, khen thưởng. Tổ chức đối thoại với người lao động được quan tâm chú trọng. Điển hình hiện nay, chuyên môn và công đoàn các đơn vị phối hợp duy trì tổ chức đối thoại với người lao động định kỳ 3 tháng/lần nhằm thông báo đến người lao động tình hình sản xuất kinh doanh của Tập đoàn, của đơn vị, lắng nghe và giải quyết kịp thời, thấu đáo các ý kiến tham gia, đề xuất, kiến nghị của người lao động…

Theo báo cáo tổng hợp, Quảng Ninh hiện có gần 18.000 doanh nghiệp, với khoảng hơn 400.000 lao động đang làm việc; trong đó doanh nghiệp vừa, nhỏ, siêu nhỏ chiếm trên 90%.

Thực hiện QCDC ở cơ sở, những năm qua có trên 85% số doanh nghiệp xây dựng, ban hành quy chế thực hiện dân chủ ở cơ sở; trên 75% số doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp ngoài công lập đủ điều kiện tổ chức hội nghị người lao động, đối thoại định kỳ, đột xuất; trên 85% số doanh nghiệp, đơn vị có tổ chức công đoàn ký kết Thỏa ước lao động tập thể với nhiều nội dung có lợi hơn cho người lao động so với quy định của pháp luật.

Thực hiện QCDC cơ sở, các cấp ủy đảng, chính quyền, đặc biệt là tổ chức công đoàn, đã lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quán triệt và tổ chức thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng và thực hiện QCDC ở cơ sở tại doanh nghiệp; tăng cường kiểm tra, giám sát, trao đổi kinh nghiệm theo các cụm, khu vực để nhân rộng các mô hình tốt, cách làm hay...

Nhờ vậy, việc thực hiện QCDC ở cơ sở trong các doanh nghiệp nói chung, doanh nghiệp nhỏ và vừa nói riêng, đã có nhiều chuyển biến tích cực. Nhiều người sử dụng lao động đã nhận thức đầy đủ về dân chủ cơ sở tại nơi làm việc, triển khai các hình thức nhằm phát huy dân chủ trực tiếp của người lao động trong tham gia, giải quyết nhiều vấn đề liên quan đến quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ lao động. Thông qua thực hiện tốt QCDC ở cơ sở đã xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ trong doanh nghiệp; hạn chế đơn thư, tranh chấp lao động, từng bước cải thiện và nâng cao đời sống CNLĐ, góp phần xây dựng doanh nghiệp phát triển ổn định, tổ chức công đoàn vững mạnh, không để xảy ra những "điểm nóng" trong CNLĐ, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Thực hiện QCDC ở cơ sở trên địa bàn tỉnh đã đạt nhiều kết quả khá tích cực, nhưng để đáp ứng được yêu cầu thực tiễn trong giai đoạn hiện nay thì nội dung này cần phải tiếp tục được quan tâm và thực hiện thực chất hơn nữa. Thực tế hiện nay, thực hiện QCDC trong các loại hình doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp ngoài nhà nước, khu vực dân doanh, còn nhiều khó khăn; có lúc, có nơi còn tình trạng vi phạm dân chủ, gây bức xúc, khiếu kiện đông người, vượt cấp. Ở một số nơi, trách nhiệm giám sát việc thực hiện QCDC của công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở và công đoàn cơ sở chưa phát huy hiệu quả. Công tác thanh, kiểm tra, giám sát không thường xuyên, liên tục và phủ khắp các doanh nghiệp; các chế tài về thực hiện QCDC còn hạn chế, không đủ sức răn đe. Các doanh nghiệp chưa có tổ chức công đoàn hầu hết chưa triển khai QCDC ở cơ sở.

Để QCDC ở cơ sở được thực hiện hiệu quả, các cấp, ngành, địa phương cần tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật đến doanh nghiệp và CNLĐ. Đồng thời, tập trung bồi dưỡng kỹ năng cho cán bộ công đoàn, hướng dẫn ban chấp hành công đoàn cơ sở chú trọng việc lấy ý kiến đoàn viên để đối thoại với đại diện người sử dụng lao động trong quá trình ký Thỏa ước lao động tập thể. Tăng cường công tác thanh, kiểm tra của cơ quan chức năng, đặc biệt là ban chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở tại các doanh nghiệp.

Qua đó yêu cầu các đơn vị, doanh nghiệp xây dựng thang bảng lương, nội quy, quy chế, Thỏa ước lao động tập thể, QCDC, tổ chức đối thoại, hội nghị người lao động và các vấn đề liên quan khác đến người lao động, từ đó nâng cao hiệu quả thực hiện QCDC ở cơ sở.