Để kinh tế trang trại phát triển ổn định

Trong những năm qua, mô hình kinh tế trang trại, gia trại đã góp phần tích cực thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp trên địa bàn theo hướng sản xuất hàng hoá tập trung. Đặc biệt, mô hình kinh tế này đã nâng cao giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích đất canh tác, giúp nông dân vươn lên làm giàu.

Trang trại trồng trọt và chăn nuôi của gia đình ông Phan Lương Khuyên, thôn Lưỡng Kỳ, xã Thống Nhất (Hoành Bồ) cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Theo báo cáo của Hội Nông dân tỉnh, tính đến ngày 31-3 vừa qua, toàn tỉnh có 1.896 mô hình trang trại, gia trại (419 trang trại, gia trại trồng trọt; 324 trang trại, gia trại chăn nuôi; 326 trang trại, gia trại nuôi trồng thuỷ sản và 827 trang trại, gia trại tổng hợp) thì mới có 258 trang trại đã được cấp giấy chứng nhận kinh tế trang trại, trong đó có 230 trang trại của hội viên nông dân. Tổng diện tích đất sử dụng của các trang trại, gia trại là 3.199ha với tổng giá trị đầu tư hơn 860 tỷ đồng. Kinh tế trang trại thực sự trở thành một phương thức tổ chức sản xuất hàng hoá mới ở nông thôn và đã tạo ra giá trị hàng hoá lớn về nông, lâm, thuỷ sản với quy mô vượt trội nhiều lần so với kinh tế hộ nông dân. Tổng giá trị sản lượng hàng hoá và dịch vụ của các trang trại, gia trại năm 2013 đạt hơn 765,5 tỷ đồng, trong đó: Lĩnh vực trồng trọt đạt trên 39 tỷ đồng; chăn nuôi 241,8 tỷ đồng; nuôi trồng thuỷ sản 228,7 tỷ đồng; trang trại, gia trại tổng hợp đạt 255,7 tỷ đồng. Các trang trại, gia trại đã tạo việc làm thường xuyên cho hơn 5.100 lao động. Tuy nhiên, một thực trạng hiện nay trên địa bàn tỉnh là số lượng các mô hình kinh tế quy mô trang trại, gia trại rất lớn nhưng thực tế mới chỉ có 250 trang trại được cấp giấy chứng nhận kinh tế trang trại. 

Kinh tế trang trại, gia trại đã góp phần tích cực vào quá trình chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn, tạo những mô hình sản xuất mới cho nông dân địa phương học tập; thực hiện từng bước CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn; sử dụng quỹ đất tốt hơn. Và là một trong phương thức khai thác và tận dụng tốt vùng đất đồi trọc, bãi bồi ven sông biển, mặt nước, ao đầm, biển... để tạo ra sản phẩm hàng hoá nông, lâm, thuỷ sản, góp phần thúc đẩy quá trình tập trung ruộng đất để hình thành và phát triển kinh tế với quy mô lớn. Qua khảo sát thực tế tại các địa phương, đã có nhiều trang trại sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả cao như: Trang trại chăn nuôi lợn, trồng rừng của ông Hoàng Văn Châu, phường Hà Khánh (Hạ Long), với doanh thu 50 tỷ đồng/năm, tạo việc làm cho 60 lao động thường xuyên và 50 lao động thời vụ; trang trại nuôi trồng thuỷ sản của ông Trần Văn Thiên, khu 1, thị trấn Cái Rồng (Vân Đồn) với quy mô 2ha mặt nước nuôi tôm thẻ chân trắng, cho thu nhập bình quân 300 triệu đồng/năm; trang trại trồng rừng và chăn nuôi của ông Phan Lương Khuyên, thôn Lưỡng Kỳ, xã Thống Nhất (Hoành Bồ) với quy mô 42ha rừng, 3ha nhãn và gần 2.000 con gà thả đồi, cho thu nhập trên 500 triệu đồng/năm…

Tuy nhiên, theo ông Đàm Minh Sơn, Trưởng Ban Kinh tế - Xã hội Hội Nông dân tỉnh thì hiện nay các trang trại, gia trại trong tỉnh còn gặp không ít khó khăn, trong đó phải kể đến một số tiêu chí xác định kinh tế trang trại của các cơ quan nhà nước, đặc biệt tiêu chí về giá trị dịch vụ bình quân/năm không còn phù hợp với điều kiện hiện nay; nên việc đánh giá, tổng hợp và công nhận trang trại ở các địa phương gặp nhiều khó khăn. Hiện nay quỹ đất của các trang trại được giao ở nhiều địa phương còn rất hạn chế, việc giao quyền sử dụng đất cho trang trại trong tỉnh mới đạt 54,99% tổng quỹ đất của các trang trại. Việc giao đất, cho thuê đất, chuyển nhượng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các trang trại ở nhiều địa phương còn chậm. Phần lớn đất đai của nhiều trang trại còn sử dụng theo hình thức tạm giao, ký hợp đồng thầu, thuê dài hạn ở các địa phương, tính pháp lý chưa cao, do vậy các chủ trang trại chưa thực sự yên tâm, chưa mạnh dạn đầu tư sản xuất lâu dài dẫn đến thực trạng nhiều trang trại, gia trại phát triển manh mún, nhỏ lẻ, chưa gắn sản xuất tập trung với chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Nguồn vốn đầu tư của các trang trại chủ yếu là vốn tự có của chủ hộ, hầu hết các trang trại, gia trại đều khó tiếp cận được với nguồn vốn vay của các tổ chức tín dụng.

Để kinh tế trang trại phát triển ổn định, vững chắc, góp phần tích cực trong phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn, các cơ quan chức năng cần định hướng về mô hình tổ chức sản xuất trang trại, phát triển kinh tế trang trại gắn với quy hoạch đất để phát triển nông - lâm - ngư nghiệp. Gắn kết việc thúc đẩy phát triển kinh tế trang trại trong các chương trình phát triển kinh tế - xã hội nông thôn và chương trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh đến năm 2020. Thực hiện chuyển giao tiến bộ KHKT, công nghệ tiên tiến nâng cao năng lực sản xuất cho các trang trại. Tăng cường vai trò quản lý, hỗ trợ của các cơ quan nhà nước bằng các chính sách về đất đai, tín dụng, lao động, thông tin thị trường, các chính sách khuyến nông, lâm, ngư phù hợp.

Hữu Việt