Để ngành chăn nuôi phát triển bền vững

Với vai trò là một bộ phận quan trọng của nền nông nghiệp, ngành chăn nuôi có đóng góp lớn vào cơ cấu kinh tế, xóa đói giảm nghèo trên địa bàn tỉnh. Hiện nay, trong xu thế của một nền nông nghiệp đang tái cơ cấu, đặc biệt là trong tình hình dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm ngày càng phức tạp, đòi hỏi ngành chăn nuôi cần có những bước đi mới theo hướng phát triển bền vững.

Hộ chăn nuôi ở phường Kim Sơn (TX Đông Triều) thực hiện vệ sinh chuồng trại. Ảnh: Hải Hà

2019 là năm có nhiều khó khăn đối với ngành chăn nuôi trên cả nước nói chung và tỉnh Quảng Ninh nói riêng, nhất là khi dịch tả lợn châu Phi bùng phát trên diện rộng. Trước tình hình bệnh diễn biến phức tạp, thực hiện chỉ đạo của tỉnh, ngành Nông nghiệp và các địa phương trong tỉnh đã khẩn trương triển khai nhiều giải pháp khoanh vùng, khống chế dịch. Qua đó, dịch bệnh cơ bản đã được kiểm soát. Tuy nhiên, những thiệt hại đối với ngành chăn nuôi tương đối lớn. Năm 2019, tổng số lợn ốm, chết và buộc phải tiêu hủy là hơn 143.000 con (chiếm trên 38,4% tổng đàn lợn), trọng lượng tiêu hủy trên 6.000 tấn.

Đáng chú ý, phần lớn lợn bị dịch đều của những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ trên địa bàn tỉnh. Theo thống kê của Sở NN&PTNT, dịch tả lợn châu Phi xảy ra tại 16.062 hộ/968 thôn, khu, ở 162 xã, phường trên địa bàn tỉnh. Việc phát triển chăn nuôi nông hộ chủ yếu theo kiểu tự phát, nên thiếu sự ổn định, bền vững. Bên cạnh đó, việc áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật, tiêm vắc xin phòng bệnh cho đàn vật nuôi chưa được chú trọng, do đó năng suất, hiệu quả chăn nuôi thấp, các loại dịch bệnh dễ phát sinh và lây lan...

Trước thực tế đó, đòi hỏi ngành chăn nuôi cần thay đổi hình thức. Theo đó, việc phát triển, đổi mới chăn nuôi nông hộ không chú trọng gia tăng số lượng đàn nuôi một cách cơ học mà hướng tới chăn nuôi có kiểm soát, nâng cao tính cạnh tranh. Trong đó, chú trọng khâu chọn giống. Bên cạnh đó, tăng cường tuyên truyền, phổ biến cho nhân dân con giống có chất lượng tốt. Điển hình, TX Đông Triều - địa phương bị thiệt hại nặng nề nhất của dịch tả lợn châu Phi cũng tích cực thay đổi mô hình phát triển kinh tế. Tại khu vực có diện tích rừng lớn như An Sinh, Bình Khê, Tràng Lương, người dân đã kết hợp chăn nuôi đàn bò vàng, đàn trâu giống bản địa theo hình thức chăn thả dưới tán rừng. Tại Yên Đức, Nguyễn Huệ, Thủy An, Hoàng Quế, người dân chú trọng phát triển đàn dê và tập trung chăn nuôi thỏ tại Bình Dương, Tân Việt; chăn nuôi đà điểu sinh sản tại Xuân Sơn...

Mô hình nuôi chim bồ câu Pháp của anh Đoàn Quang Tùng (phường Yên Thanh, TP Uông Bí) được thực hiện khép kín, đảm bảo an toàn sinh học.

Ngành Nông nghiệp tỉnh đang tiến hành rà soát vùng chăn nuôi gia súc, gia cầm tập trung đã được quy hoạch; xây dựng quy định cụ thể về khu vực được chăn nuôi và vùng cấm nuôi; chú trọng thực hiện kiểm soát dịch bệnh để chăn nuôi phát triển theo hướng bền vững. Đặc biệt, với những vùng đã từng có lợn bị bệnh dịch tả lợn châu Phi buộc phải tiêu hủy, Sở NN&PTNT không khuyến khích thực hiện tái đàn tại các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, các trang trại, doanh nghiệp chăn nuôi nằm trong khu dân cư. Các hộ, trang trại, doanh nghiệp muốn tái đàn cần xem xét các điều kiện, như: Không nằm trong khu vực đông dân cư, sau 60 ngày không xuất hiện ca bệnh mới và thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng dịch tiêu hủy, cách ly, vệ sinh, khử trùng, tiêu độc, xử lý môi trường và trên hết là phải đảm bảo các điều kiện về an toàn sinh học...

Theo ông Trần Xuân Đông, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y (Sở NN&PTNT), mấu chốt quan trọng trong chăn nuôi an toàn sinh học là các yếu tố về môi trường và quản lý dịch bệnh phải được bảo đảm. Trong đó, yếu tố môi trường gồm bên trong và cả bên ngoài chuồng trại cần bảo đảm; quản lý dịch bệnh hiệu quả bằng việc thực hiện tốt các yêu cầu, quy trình tiêm phòng, các biện pháp phòng, chống dịch bệnh khác của cơ quan chức năng đưa ra...

Trong thời gian tới ngành Nông nghiệp tiếp tục bám sát mục tiêu tăng trưởng về giá trị sản xuất của ngành, trên cơ sở tăng tỷ trọng giá trị sản xuất thủy sản, tăng tỷ trọng ngành chăn nuôi, giảm tỷ trọng trồng trọt, lâm nghiệp. Trong đó, mô hình chăn nuôi phát triển theo hướng tập trung chuyển từ chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán sang phát triển chăn nuôi tập trung theo trang trại, gia trại; duy trì chăn nuôi nông hộ nhưng theo hình thức công nghiệp và ứng dụng công nghệ, kỹ thuật tiên tiến. Qua đó, lợi ích kinh tế của người chăn nuôi ngày càng được bảo đảm, góp phần cho sự phát triển ổn định của ngành Nông nghiệp.

Nguyễn Thanh