Di sản thế giới sở hữu nhiều giá trị

Vịnh Hạ Long – Một tuyệt tác có một không hai của tự nhiên, với nhiều giá trị đặc sắc về văn hoá, lịch sử, địa chất, địa mạo, du lịch, đa dạng sinh học,… luôn làm đắm say mọi du khách khi được chiêm ngưỡng, khám phá. Giá trị của vịnh Hạ Long đã được thế giới công nhận, và đã, đang được tỉnh Quảng Ninh gìn giữ như một báu vật vô giá. Đây cũng là một trong những biểu tượng nổi tiếng nhất của Quảng Ninh.

Vịnh Hạ Long là dạng địa hình đảo xen lẫn các trũng biển, các vùng bãi triều có sú vẹt mọc và các đảo đá vôi vách dựng đứng rất tương phản nhau. Các đảo đá chủ yếu là đảo đá vôi (trên 90%), có độ cao khác nhau (từ 50-200 m). Vịnh có diện tích 1.553km2 bao gồm 1.969 hòn đảo (trong đó 980 hòn đảo đã có tên). Ở Vịnh Hạ Long, bao trùm nhiều giá trị, đó là giá trị về thẩm mĩ, địa chất-địa mạo, đa dạng sinh học, văn hoá – lịch sử. Mà đáng nói, ở khía cạnh nào, cũng thấy được sự xuất sắc, những giá trị đặc biệt.

Các nhà khoa học đã chứng minh, sự hiện diện của vịnh Hạ Long và những hòn đảo trên vịnh là những minh chứng độc đáo về lịch sử phát triển của trái đất, bao gồm đặc điểm địa chất và quá trình vận động, phát triển liên tục của dạng địa hình Karst, hệ Fengcong và Fengling. Toàn bộ khu vực Vịnh Hạ Long là một cảnh quan Karst qua nhiều triệu năm, với các tháp Karst hình chóp, hình tháp, bị bào mòn, tạo nên cảnh đẹp nổi bật, độc đáo toàn thế giới. Vịnh Hạ Long còn là một trong những khu vực đá vôi kast trên biển rộng lớn nhất trên thế giới.

Vùng vịnh Hạ Long tồn tại đến 10 kiểu hệ sinh thái rất đặc thù của quần đảo đá vôi vùng nhiệt đới. Vịnh Hạ Long còn là một trong những cái nôi cư trú của người Việt cổ với 3 nền văn hóa tiền sử kế tiếp nhau: Văn hóa Soi Nhụ, văn hóa Cái Bèo và văn hóa Hạ Long cách ngày nay từ 18.000 đến 3.500 năm. Đây là nơi lưu giữ nhiều di tích lịch sử văn hóa, khảo cổ, minh chứng sinh động cho quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam tại vùng Đông Bắc tổ quốc.

Nếu không phải là nghiên cứu hay nhà khoa học mà chỉ là một du khách bình thường, bạn cũng không khó để cảm nhận được vẻ đẹp của vịnh Hạ Long. cảnh đẹp của vịnh Hạ Long được đánh giá là kiệt tác của tự nhiên bởi sự kết hợp tinh tế mà hài hòa giữa dáng núi, biển, trời… mà hiếm có vùng vịnh nào trên thế giới có được. Ở mọi góc độ ngắm nhìn như đi thuyền trên vịnh hoặc nhìn từ cao xuống, hay ở mọi thời điểm trong ngày, nhất là thời điểm bình minh, hoàng hôn, màn đêm buông xuống… vịnh Hạ Long đều có vẻ đẹp vô cùng khác lạ, thu hút, khiến du khách đều phải thốt lên trầm trồ.

Hàng trăm đảo đá, mỗi đảo mang một hình dáng khác nhau hết sức sinh động, thậm chí đã được đặt tên riêng, như: Hòn Đầu Người, hòn Rồng, hòn Lã Vọng, hòn Cánh Buồm, hòn Gà Chọi, hòn Lư Hương…Trong lòng các đảo đá, còn là vô số những hang động tuyệt đẹp, gắn với nhiều truyền thuyết thần kỳ như động Thiên Cung, hang Đầu Gỗ, hang Sửng Sốt, hang Trinh Nữ, động Tam Cung… Bước chân vào những hang động này, du khách sẽ bị choáng ngợp bởi vẻ đẹp lung linh, huyền bí của những nhũ đá, được kết tinh từ những giọt nước trong hàng triệu năm.

Cái tên “Hạ Long” được gắn với truyền thuyết nguồn gốc của dân tộc Việt là “Con Rồng, cháu Tiên”, gắn với truyền thuyết đàn rồng xuống giúp người Việt đánh giặc ngoại xâm, bảo vệ bờ cõi. Còn theo nhiều tài liệu nghiên cứu của các nhà sử học trong nước, từ trước thế kỷ XIX, tên vịnh Hạ Long chưa được ghi chép trong thư tịch cổ của Việt Nam, chủ yếu được biết đến với tên gọi Giao Châu, Lục Thủy, An Bang, An Quảng, Hải Đông, Hoa Phong, Nghiêu Phong... Đến cuối thế kỷ XIX, tên vịnh Hạ Long mới xuất hiện trên bản đồ hàng hải của Pháp vẽ về vịnh Bắc Bộ và trên một số bài báo bằng chữ tiếng Pháp, chữ tiếng Việt.

Năm 1962, được Bộ Văn hóa - Thông tin nay là Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch Việt Nam xếp hạng là Di tích danh thắng cấp quốc gia; năm 2009, được Chính phủ Việt Nam xếp hạng là Di tích Quốc gia đặc biệt; năm 2017, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trao tặng danh hiệu Khu du lịch hàng đầu Việt Nam 2017. Vươn xa tầm thế giới, Vịnh Hạ Long là di sản tự nhiên đầu tiên và là di sản thế giới thứ 2 của Việt Nam (sau Quần thể di tích Cố đô Huế) được UNESCO ghi tên vào Danh mục di sản thế giới bởi giá trị ngoại hạng về phương diện cảnh quan, thẩm mĩ năm 1994.

Đến năm 2000, Vịnh lần thứ 2 được công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới. Nối tiếp bảng vàng thành tích, ngày 27/4/2012, tại sân vận động Mỹ Đình (Hà Nội, Việt Nam), tổ chức New Open World đã trao tặng danh hiệu kỳ quan thiên nhiên thế giới mới cho vịnh Hạ Long. Đầu năm 2020, tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức kỷ niệm 20 năm Vịnh Hạ Long được UNESCO công nhận Di sản thiên nhiên thế giới (lần thứ 2).

20 năm không phải là một thời gian quá dài, nhưng cũng đủ để nhìn nhận và đánh giá một cách khách quan, toàn diện về công cuộc bảo tồn, phát huy giá trị Di sản Vịnh Hạ Long. Bên cạnh những giá trị tự nhiên của di sản được bảo tồn tuyệt đối, những điểm tham quan du lịch đã có diện mạo mới, nhiều sản phẩm du lịch độc đáo được hình thành, hấp dẫn và thu hút du khách; hoạt động du lịch mang tính chuyên nghiệp hơn. Và để bảo tồn, phát huy giá trị của Vịnh Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh đã, đang xác định một tầm nhìn mới, có một không gian phát triển rộng hơn, có tính chiến lược lâu dài.