Độc đáo tranh gạo

Từ gạo, thứ vẫn được coi là “ngọc của trời”, qua bàn tay khéo léo, sáng tạo, người hoạ sĩ đã “vẽ” lên những tác phẩm mới lạ, độc đáo: Tranh gạo. Đây là những tác phẩm mang hơi thở của cuộc sống, phong cảnh đặc trưng làng quê Việt, đem lại sức hút kỳ lạ với du khách.

Một tác phẩm tranh gạo theo chủ đề: Đất nước của hoạ sĩ Đào Thế Am.

Chúng tôi gặp gỡ hoạ sĩ Đào Thế Am (xã Liên Hoà, TX Quảng Yên) rất tình cờ trong lần tìm hiểu về hội hoạ. Thăm căn phòng khách rộng chừng 25-30m2 cũng chính là xưởng vẽ, nơi đã cho ra đời những tác phẩm độc đáo này, hoạ sĩ Am cho biết: Học hội hoạ, tôi có sự đam mê vẽ về phong cảnh làng quê đặc biệt là vùng quê hương Hà Nam. Tôi đến với tranh gạo cũng hết sức tình cờ. Ý tưởng này lướt qua đầu tôi khi tôi rang gạo giã thính làm món nem truyền thống. Tôi thấy gạo rang chuyển nhiều sắc, độ màu đẹp mắt khiến tôi hình dung tới việc “vẽ” một bức tranh bằng loại nguyên liệu này.

Với ý tưởng, nguồn nguyên liệu sẵn có, anh bắt tay thử nghiệm “vẽ” lên những bức tranh gạo độc đáo. Và tác phẩm đầu tay đã được hoạ sĩ Am cho ra đời vào năm 2002. Từ đó, hoạ sĩ liên tục thử nghiệm rang gạo để tạo ra nhiều sắc độ màu (từ 10-12 màu sắc khác nhau) để làm nguyên liệu “vẽ” tranh.

Tuy nhiên để “vẽ” thành công một tác phẩm tranh gạo không hề đơn giản, hoạ sĩ Am chia sẻ: “Vẽ” tranh gạo rất đặc biệt. Tranh gạo phải hội tụ đầy đủ các yếu tố về màu sắc, bố cục, độ khít, hài hoà của hạt gạo. Không chỉ đơn thuần xếp gạo vào khuôn hình, người “vẽ” tranh gạo còn phải dồn hết sự sáng tạo, niềm đam mê để thể hiện màu sắc, sự uyển chuyển, hồn cốt của bức tranh. Nên tranh gạo vừa là tranh, hình vừa là nghệ thuật phối màu gạo.

Việc chế tác tranh gạo vô cùng tỉ mỉ, tốn thời gian ngay ở khâu chọn và rang gạo. Theo đó, nguyên liệu dùng để “vẽ” phải là những hạt gạo tròn, còn nguyên hạt. Việc rang gạo đòi hỏi sự cẩn thận, tỉ mỉ để lửa nhỏ, rang chậm cho gạo chín từ từ, chuyển thành các sắc màu mà người thợ cần. Sắc màu càng đậm thì càng phải rang lâu, nhưng tuyệt đối không được để to lửa, hạt gạo dễ nở bung hoặc cháy.

Hoạ sĩ Đào Thế Am giới thiệu phối cảnh tác phẩm tranh gạo trang trí nội thất, từ đó hình thành ý tưởng chế tác sản phẩm phục vụ mục đích này.

Sau đó gạo được lựa chọn và xếp vào các vị trí tranh đã phác sẵn. Việc chọn màu hạt gạo để phối sao cho hạt sau và trước hợp màu, việc gắn keo từng hạt gạo... đều được thực hiện hoàn toàn thủ công. Sau đó gạo được sơn một lớp dung dịch để làm bóng và bảo quản để đảm bảo tranh gạo vừa đẹp vừa lâu bền. Chính vì thế để hoàn thành một tác phẩm tranh kích thước thông thường (30x50, 60cm) cần khoảng 2 ngày với hàng nghìn hạt màu sắc khác nhau.

Ngoài ra, kết hợp với khả năng hội hoạ, các chủ đề của tranh cũng được hoạ sĩ Am thể hiện rất đa dạng như: Chủ đề về Tổ quốc, làng quê Việt, phong cảnh Quảng Yên... Chính vì thế, các bức tranh gạo của hoạ sĩ không những mang “hồn” làng quê mà còn có sự tinh tế, bền bỉ với thời gian. Người “chơi tranh” càng ngắm càng thấy hấp dẫn, thú vị.

Với tác phẩm đặc sắc này, từ khi chế tác cho đến nay, hoạ sĩ Am đã “xuất xưởng” được nhiều tác phẩm, trong đó không ít là tác phẩm biếu tặng hoặc đặt hàng theo yêu cầu của khách. Hoạ sĩ Am chia sẻ: “Trong thời gian tới, tôi sẽ tập trung nghiên cứu cách thể hiện, mẫu mã để tranh gạo thêm phần hấp dẫn, tiện dụng với du khách”.

Hà Phong