Độc đáo xôi 3 màu của người Dao Thanh Y

Cũng như các dân tộc khác, người Dao Thanh Y đều có những nét văn hóa riêng biệt thể hiện nền văn hóa đặc sắc của riêng họ. Văn hóa không những thể hiện qua lễ hội mà còn thể hiện nét văn hóa ẩm thực. 

Theo phong tục, ngày 3/3 âm lịch hàng năm được coi là Tết Thanh minh, Tết tảo mộ của người Dao Thanh Y ở Quảng Ninh. Phong tục này gắn liền với đạo đức, với bổn phận của con cháu tưởng nhớ công lao của tổ phụ, của những tiền nhân đã khuất. Đây chính là dịp để mọi người báo hiếu, trả nghĩa, gọi là đền đáp phần nào ơn sinh thành, tạo dựng của tổ tiên; nhắc nhở mỗi người nhớ về quê hương, cội nguồn dân tộc.

Nguyên liệu để làm món xôi 3 màu thơm ngon.

Trong ngày này, người Dao Thanh Y thường đến mộ từ sáng sớm, thắp hương xin phép thần thổ địa rồi phát cỏ, vệ sinh khu mộ, sau đó kính cẩn thắp hương lên phần mộ gia đình, thắp hương cho các ngôi mộ xung quanh rồi bày cỗ, rót rượu khấn mời người đã khuất về ăn cỗ.

Bà cháu cùng sum họp làm món xôi 3 màu để cúng tổ tiên.

Trong mâm cỗ cúng tổ tiên ngoài mộ của bà con thường có thịt gà, thịt lợn, giấy tiền, rượu, hoa quả.... Đặc biệt, trong mâm cỗ không thể thiếu món xôi ba màu: Màu đỏ, màu đen và màu vàng. Màu xôi đều được làm từ các loại lá rừng: Màu đỏ được làm từ lá cơm lông, màu đen làm từ cây sau sau, màu vàng được làm từ nghệ. Xôi ba màu là món ăn ngon, hoàn toàn được làm từ sản vật tự nhiên, có mùi vị đặc trưng.

Xôi 3 màu được làm hoàn toàn từ nguyên liệu tự nhiên.

Sau khi thắp hương cúng lễ tổ tiên, người đã khuất, các gia đình thụ lộc ngay bên phần mộ của tổ tiên. 
Tết Thanh Minh là ngày họ hàng gặp gỡ đông đủ nhất trong năm. Ngoài việc chính lễ cho ông bà, tổ tiên, còn là dịp nhắc nhở con cháu phải nhớ ơn và biết về cội nguồn, dòng tộc, giáo dục cho con cháu sự kính trọng tổ tiên qua tục viếng mộ.

Quế Ninh