Xây dựng các "nhà máy thông minh"

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (CMCN 4.0) được dự đoán sẽ tạo ra nhiều cơ hội trong việc nâng cao trình độ công nghệ, năng lực sản xuất và cạnh tranh sản phẩm trên toàn cầu. Hướng tới cuộc CMCN 4.0, tỉnh Quảng Ninh và cộng đồng doanh nghiệp (DN) đang nỗ lực đổi mới công nghệ, nâng cao trình độ sản xuất, trình độ cho người lao động (NLĐ).

[links()]

Sản xuất gạch tại Công ty CP gốm màu Hoàng Hà.

Đầu tư mạnh tay về công nghệ

Ông Phạm Văn Thể, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Hoàng Hà chia sẻ: Trong chiến lược phát triển, chúng tôi luôn đặt mục tiêu đổi mới công nghệ, hiện đại hóa sản xuất hướng tới cuộc CMCN 4.0. Tâm điểm của cuộc cách mạng này chính là các "nhà máy thông minh". Mô hình này sẽ giúp DN tăng năng suất, tính linh hoạt và hiệu quả, rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường, tăng khả năng cạnh tranh.

Điển hình là Nhà máy Gốm màu Hoàng Hà của Công ty mới đây đã được điều chỉnh diện tích lên gấp đôi (hơn 24ha) và đầu tư 5 dây chuyền sản xuất có công nghệ hiện đại. Với dây chuyền đồng bộ sản xuất ngói tự động 12 mặt 11PV của Italia có công suất và năng suất gấp 2 lần so với các máy đã nhập ở một số nước trong khu vực đã giúp tiết kiệm nguyên - nhiên liệu trong sản xuất, giảm lao động, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tỷ lệ sản phẩm cao, đáp ứng được thị hiếu người tiêu dùng và cho lợi nhuận kinh tế cao. Nhà máy gạch xanh của Công ty cũng vừa đưa dây chuyền công nghệ sản xuất gạch xây dựng theo công nghệ hiện đại nhất Việt Nam hiện nay vào vận hành. Đây là dây chuyền sản xuất gạch xanh từ sít thải, xỉ thải. Khác với gạch thông thường phải cần tới 70% đất sét thịt, gạch xanh chỉ cần 30% đất sét thịt, còn lại 70% là sít thải, xỉ thải. Quá trình sản xuất tự động hóa toàn bộ, sản lượng đạt tới 30 vạn gạch/ngày. Trước đây với số lượng gạch sản xuất trong một ngày như vậy phải cần đến 80 lao động thì với dây chuyền này chỉ cần sử dụng 20 lao động.

Cùng với 2 công nghệ trên, Hoàng Hà đã đầu tư các dự án nhà máy sản xuất sử dụng công nghệ hiện đại như: Nhà máy Bao bì đóng gói; đổi mới dây chuyền công nghệ máy in, Nhà máy Sản xuất bột menphat… Chính nhờ sự đầu tư mạnh tay về công nghệ mà các sản phẩm gạch ốp, lát tường, nền Hoàng Hà có lợi thế cạnh tranh mạnh trên thị trường; có chỗ đứng khá vững chắc ở thị trường trong nước và còn chiếm lĩnh cả thị trường nước ngoài.

Tương tự, Công ty CP Viglacera Hạ Long cũng ưu tiên cho việc đổi mới công nghệ. Thay cho công nghệ cũ chỉ sản xuất 35 triệu viên QTC/năm, Nhà máy gạch Tiêu Giao của Công ty đã được đầu tư hệ thống lò nung tuynel số 4, nâng tổng công suất vận hành lên 260 triệu viên QTC/năm, vượt 1,44 lần công suất thiết kế, ngang bằng với công suất của 4-5 đơn vị cùng ngành. Dây chuyền này đã giúp DN cung cấp những sản phẩm có chất lượng vượt trội ra thị trường trong và ngoài nước. Tại Nhà máy Gạch clinker Viglacera (TX Đông Triều), Công ty cũng đầu tư dây chuyền sản xuất gạch clinker giai đoạn 1 với tổng mức đầu tư 250 tỷ đồng, công suất 2,5 triệu m2 gạch/năm. Giai đoạn 2 hướng tới nâng tổng công suất nhà máy lên 5 triệu m2 gạch/năm. Đây là nhà máy sản xuất gạch clinker hiện đại bậc nhất tại Việt Nam với công nghệ và thiết bị chính được nhập khẩu từ châu Âu… Nhờ đổi mới công nghệ đã rút ngắn thời gian lao động của công nhân từ 11 giờ xuống 8 giờ/ngày; thu nhập tăng từ 5 lên 7 triệu đồng/người/tháng; tiết giảm được chi phí sản xuất, nâng cao chất lượng khiến giá bán tăng, lợi nhuận cao…

Nhà máy gạch Tiêu giao, Công ty CP Viglacera Hạ Long đầu tư hệ thống lò nung tuynel số 4, nâng tổng công suất vận hành lên 260 triệu viên QTC/năm.

Hiện, ngày càng có nhiều DN trên địa bàn tỉnh chủ động đầu tư đổi mới công nghệ như: Công ty CP Dược - Vật tư y tế Quảng Ninh đầu tư trên 50 tỷ đồng xây dựng nhà máy sản xuất thuốc từ dược liệu theo tiêu chuẩn GMP, WHO; Công ty CP Kỹ nghệ thực phẩm Thái Lan đầu tư 30 tỷ đồng cho dây chuyền sản xuất mì ăn liền 6 vắt… Tuy nhiên, còn nhiều DN chưa thực sự quan tâm đầu tư đổi mới công nghệ, sử dụng máy móc công nghệ lạc hậu, chất lượng nguồn nhân lực chưa cao nên chắc chắn sẽ gặp khó khăn khi hòa nhập vào cuộc CMCN 4.0.

Nâng cao chất lượng đào tạo nghề

Cùng với việc đổi mới công nghệ, số lượng lao động sử dụng trong các nhà máy sẽ giảm đi, đồng thời đòi hỏi trình độ chất lượng cao hơn. Chuẩn bị cho quá trình đổi mới đó, thời gian qua, tỉnh đã đẩy mạnh việc hợp tác giữa cơ sở đào tạo nghề với DN mang lại lợi ích cho cả ba bên là cơ sở đào tạo nghề, doanh nghiệp và người học nghề.

Đối với cơ sở đào tạo nghề, việc liên kết sẽ tạo cơ hội huy động nguồn lực từ DN để tăng quy mô và chất lượng đào tạo. Đối với DN, việc hợp tác sẽ giúp nắm bắt được khả năng, đặc điểm đào tạo của nhà trường để có kế hoạch phối hợp, tham gia cùng đào tạo. Nhân lực được đào tạo từ quá trình hợp tác giữa DN và nhà trường sẽ phù hợp với nhu cầu thị trường lao động, tránh lãng phí do thừa hoặc thiếu; DN tiết kiệm được chi phí đào tạo lại khi tuyển dụng lao động. Đối với NLĐ, bên cạnh việc được tiếp thu các kiến thức tại cơ sở đào tạo nghề, được phát triển kỹ năng nghề nghiệp thông qua thực tập tại DN, còn được làm quen với máy móc, thiết bị và công nghệ sản xuất của DN, rút ngắn được thời gian thử việc khi vào làm việc.

Ông Phạm Văn Thể, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh khẳng định, thời gian tới, Hội sẽ tập hợp và gửi thông tin tuyển dụng lao động của các DN cho Sở LĐ-TB&XH, các cơ sở nghề để trên cơ sở đó đào tạo lao động theo nhu cầu, đơn đặt hàng của DN. Công ty CP Tập đoàn Hoàng Hà của ông sẽ tiên phong sẵn sàng đón nhận các học sinh vào thực tập.

Sở LĐ-TB&XH, Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh, đại diện lãnh đạo các trường đào tạo nghề trên địa bàn tỉnh ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, việc làm và an toàn lao động giai đoạn 2017-2020.

Các trường đào tạo cho rằng, để nguồn nhân lực đáp ứng được yêu cầu đổi mới của DN thì các trường phải nắm bắt được nhu cầu tuyển dụng của DN. Tuy nhiên, hiện các trường phải tự dự báo điều này. Mà dự báo trong khoảng thời gian ngắn là rất khó. Vì thế, cơ quan nhà nước cần chủ trì, khảo sát nhu cầu ở các địa phương, nhu cầu DN, căn cứ vào nhu cầu này, các trường sẽ hoạch định kế hoạch đào tạo, điều chỉnh giáo trình đào tạo đáp ứng nhu cầu DN. Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh, các DN cũng cần phê duyệt chương trình đào tạo sau đó gửi cho các trường để trường đào tạo theo nhu cầu thực tế. DN muốn tuyển lao động nghề gì thì đặt hàng với các trường đào tạo.

Bên cạnh đó, các trường nghề cũng cần đổi mới, đầu tư, nâng cao chất lượng đào tạo. Nội dung giảng dạy phải sát thực tế; phương pháp giảng dạy tiên tiến; đội ngũ giáo viên cần có kinh nghiệm thực tiễn; cơ sở vật chất phục vụ đào tạo nghề cần được cải tiến…

Vừa qua, Sở LĐ-TB&XH, Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh, đại diện lãnh đạo các trường đào tạo nghề trên địa bàn tỉnh đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, việc làm và an toàn lao động giai đoạn 2017-2020. Hy vọng chương trình ký kết này sẽ tạo ra bước ngoặt trong việc đáp ứng hiệu quả nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp, góp phần giải quyết khó khăn, tình trạng thiếu hụt lao động trên địa bàn, cũng như đáp ứng nguồn nhân lực chất lượng cao chuẩn bị cho cuộc CMCN 4.0.

Thanh Hằng

Ý kiến nhà quản lý: Đồng chí Trần Danh Chức, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh: “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tập trung vào ngành nghề dịch vụ, du lịch” Công đoàn Quảng Ninh rất mong muốn các doanh nghiệp chủ động trong việc hội nhập, tiếp cận công nghệ mới để nâng cao năng suất lao động, giảm giá thành sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh. Điều đó tạo điều kiện tăng thu nhập cho người lao động, góp phần đưa kinh tế xã hội tỉnh phát triển. Dự kiến từ nay đến 2020, tỉnh cần 820.000 lao động đáp ứng nhu cầu các KCN. Vì thế, Quảng Ninh đang triển khai phát triển nguồn nhân lực đến 2020 và tầm nhìn 2030, nhằm đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tập trung vào ngành nghề dịch vụ, du lịch, phù hợp định hướng phát triển của tỉnh. Đồng chí Nguyễn Hoài Sơn, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH: “Đào tạo là khâu then chốt để đáp ứng cách mạng công nghiệp 4.0” Cách mạng công nghiệp 4.0 trong một số lĩnh vực, với sự xuất hiện của robot, số lượng nhân lực sẽ giảm đi nhanh chóng, rất nhiều lao động phải chuyển nghề hoặc thất nghiệp. Tôi cho rằng các cơ sở đào tạo nghề hiện nay phải đổi mới căn bản từ đội ngũ quản lý đến giảng viên đáp ứng được trình độ phục vụ và công tác đào tạo. Đào tạo làm sao để học viên không chỉ làm đúng một việc đã định hướng mà phải có kế hoạch đào tạo khi ra trường họ có thể làm cùng lúc 3 hoặc 4 việc. Vì vậy, đào tạo kỹ năng là rất cần thiết, nhất là kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng hợp tác… đó là những thứ mà robot chưa thay thế được. Một yếu tố quan trọng nữa là nâng cao khả năng ngoại ngữ, tin học để người học có thể tự học, tự cập nhật kiến thức mới cho mình để thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Ông Lưu Văn Minh, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Việt - Hàn Quảng Ninh: “Đào tạo theo nhu cầu xã hội” Trước cách mạng công nghiệp 4.0 nhà trường phải đổi mới hoạt động đào tạo để tạo nguồn nhân lực tương lai có năng lực làm việc trong môi trường sáng tạo công nghệ tiên tiến. Chúng tôi thay đổi phương pháp đào tạo ứng dụng  hiệu quả công nghệ thông tin cũng như nâng cao trình độ, kỹ năng và thái độ nghề cho đội ngũ cán bộ quản lý, giảng viên. Đồng thời, nhà trường đổi mới khung chương trình đào tạo sát với thực tế, phương pháp hiện đại có ứng dụng mạnh mẽ công nghệ cao.  Hiện nay chúng tôi hướng tới mục tiêu chỉ đào tạo những gì thị trường cần và gắn kết giữa nhà trường với doanh nghiệp là yêu cầu bắt buộc có yếu tố sống còn của nhà trường. Ông Trần Thanh Sơn, Giám đốc Công ty CP Đầu tư quốc tế Thiên Phú (TP Cẩm Phả): “Ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất tiết kiệm thời gian, giảm chi phí rất lớn cho doanh nghiệp” Từ lâu chúng tôi đã ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông sản, chăm sóc cây, tưới cây và phân lô, phân khoảnh cho cây trồng. Qua đó các cây đều có mã vạch được quản lý trên máy tính. Về quản lý sản phẩm, từ vị trí cây, số hàng cây, lô cây… đều có chỉ dẫn, muốn kiểm tra chất lượng quả chỉ cần truy xuất nguồn gốc trên máy tính là biết thông số về sản phẩm. Vì vậy, tiết kiệm thời gian giảm chi phí rất lớn cho doanh nghiệp. Thành Dương (thực hiện)