Đốt lửa sưởi ấm vào mùa đông nguy hiểm đến mức nào?

Những ngày qua, khi miền Bắc chìm trong thời tiết lạnh giá, đặc biệt vào đêm và sáng sớm, nhiều gia đình đã phải đốt lửa để sưởi ấm trong nhà khi ngủ. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết, việc đốt lửa sưởi ấm có thể để lại những hậu quả vô cùng đáng tiếc.

Gần đây nhất, ngày 24/12, một gia đình ở xã Dân Hóa, huyện Minh Hoá, tỉnh Quảng Bình, trong khi đốt lửa sưởi ấm vào ban đêm, đã không may bị ngọn lửa cháy lan và thiêu rụi hoàn toàn căn nhà. Rất may sự việc không gây thiệt hại về người.

Còn vào đầu tháng 12/2023, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh đã tiếp nhận và cấp cứu cho 3 bệnh nhân bị ngạt khí khi đốt than sưởi ấm trong phòng kín. 3 bệnh nhân này nhập viện trong tình trạng lơ mơ, khó thở. Các bác sĩ khoa Cấp cứu chống độc đã cấp cứu cho các bệnh nhân theo phác đồ điều trị ngộ độc khí CO.

Trao đổi với Báo Sức khỏe và Đời sống, TS.BS. Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai cho biết, nguồn gốc phổ biến của các trường hợp ngộ độc khí CO (cacbon monoxit) là hít phải khí độc này từ việc đốt cháy không hoàn toàn các nhiên liệu chứa các bon như than củi, than tổ ong,…

Các hoàn cảnh dẫn tới đốt cháy không hoàn toàn các nhiên liệu này là do người dân đưa nhiên liệu vào trong phòng kín để đốt sưởi ấm, đun nấu và xảy ra cháy. Do trong phòng kín nên càng đốt càng gây thiếu ô xy, ban đầu sinh ra khí CO2, càng về sau càng thiếu ô xy thì càng sinh ra khí CO nhiều hơn.

Theo TS.BS. Nguyễn Trung Nguyên, khí CO là khí rất độc, không có màu, không mùi vị, hấp thu vào cơ thể tác dụng rất nhanh. Khi vào cơ thể, khí CO làm ngừng quá trình hô hấp ở các tế bào, theo cách như bóp nghẹt từng tế bào và làm chúng chết.

"Khí CO là khí thực sự rất độc, nó gây bóp nghẹt và làm chết tế bào, chứ không đơn thuần chỉ làm thiếu ô xy. Các tế bào của toàn bộ cơ thể đều có thể bị ảnh hưởng, nhưng nặng nhất là não và tim. Một số ít trường hợp khi hít phải khí CO ở nồng độ thấp sẽ cảm thấy đau đầu, khó chịu,… nhưng các trường hợp hít khí CO nồng độ cao, nạn nhân không kịp cảm thấy gì đặc biệt, nhanh chóng rơi vào bất tỉnh, hôn mê, ngộ độc và dễ dàng tử vong.

Đó mới là giai đoạn đầu, còn giai đoạn sau cũng rất đáng ngại. Khi bệnh nhân bị ngộ độc nhưng không tử vong thì sau một vài tuần sẽ gặp hiện tượng não bị tổn thương tiến triển, dẫn tới các biến chứng về tâm thần, thần kinh (mất trí nhớ, rối loạn tâm thần, run,...).

Việc phòng tránh và điều trị các biến chứng muộn này hiện nay rất nan giải và khó khăn. Các nghiên cứu cho thấy, trong số các bệnh nhân ban đầu bị ngộ độc khí CO, kể cả ngộ độc nhẹ thì sẽ có khoảng gần 50% số bệnh nhân sẽ gặp các biến chứng tâm thần, thần kinh muộn về sau", TS.BS. Nguyễn Trung Nguyên cho hay.

Giám đốc Trung tâm chống độc hướng dẫn thêm, khi phát hiện người bị ngạt khí CO, cần nhanh chóng mở hết tất cả các cửa để không khí tràn vào nhà và đưa nạn nhân ra khỏi nơi có khí độc. Nếu nạn nhân thở yếu, ngừng thở thì hô hấp nhân tạo theo điều kiện tại chỗ, nếu ngừng tuần hoàn thì cấp cứu ngừng tuần hoàn. Sau khi sơ cứu, cần đưa nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị tiếp.

Ngoài ra, người dân tuyệt đối không đốt các loại nhiên liệu như than tổ ong, củi, than hoa, khí gas… sưởi ấm hoặc nấu nướng trong không gian kín. Nếu có sử dụng các nhiên liệu này thì cần mở cửa đủ rộng cho không khí và ô xy từ bên ngoài vào hoặc tốt nhất đun nấu ở không gian mở hoặc ngoài trời, còn trong phòng thông khí hạn chế thì nên đun nấu hoặc sưởi ấm bằng điện.