Tại sao đốt than trong phòng kín nguy hiểm chết người?

Đốt than, củi trong điều kiện thiếu không khí sẽ tạo ra khí cực độc CO2 và CO, người tiếp xúc có thể tổn thương não, ngưng tim, thậm chí tử vong.

Theo bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Oxy cao áp Việt - Nga, Bộ Quốc phòng, khí CO (hay carbon monoxide) được sinh ra khi các vật dụng cháy trong điều kiện thiếu oxy.

Ở các vụ hoả hoạn, sưởi lò than trong phòng kín, nằm ngủ trong lò gạch, nạn nhân thường tử vong, nguyên nhân chính do ngạt khí CO. Hồng cầu vận chuyển oxy nhờ chất hemoglobin (huyết sắc tố). Mỗi phân tử hemoglobin như chiếc xe tải chở oxy đi khắp cơ thể. Điều kiện bình thường, oxy được vận chuyển trong máu động mạch ở hai dạng, kết hợp với hemoglobin (96-97%) và hoà tan trong máu (3-4%). Khi CO xâm nhập đường thở, chúng lập tức chặn hemoglobin và oxy vận chuyển đi khắp cơ thể, dẫn đến cạn kiệt oxy, khiến con người rơi vào trạng thái chết ngạt trên cạn. 

Ngoài ra, khí CO không màu, không mùi, không vị nên nạn nhân rơi vào tình trạng hôn mê rất âm thầm, không có dấu hiệu nào cảnh báo. Các ca ngộ độc khí CO, phần lớn đều do người thân phát hiện, khi nạn nhân bất tỉnh trong phòng. Trong khi đó, khí CO2 khiến người bệnh nhanh chóng đi vào hôn mê, lịm dần và tử vong. Thời gian gây ngộ độc rất nhanh, chỉ sau vài phút, bệnh nhân bị ngạt thở, lịm dần rồi hôn mê không hay biết, không còn khả năng kháng cự.

Sưởi ấm bằng than còn nguy hiểm hơn với người già và trẻ nhỏ, những người hệ hô hấp yếu, sức đề kháng kém. Đặt than trong nhà, phòng để sưởi cũng có thể gây hỏa hoạn, bỏng do cháy quần áo, chăn đệm. Khi nghi ngờ nạn nhân tiếp xúc với khí CO như lò sưởi, bếp than, người nhà cần làm thông thoáng không khí trước khi đi vào vùng nhiễm độc. Mang mặt nạ phòng độc hoặc khẩu trang ẩm, nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi nơi nguy hiểm, đề phòng khả năng nổ của không khí giàu CO.

Thời tiết rét đậm, rét hại kéo dài những ngày gần đây khiến người dân ở các địa phương dùng nhiều biện pháp sưởi ấm, chống chọi với giá rét, trong đó có việc đốt than, đốt củi trong không gian kín. Theo các bác sỹ, cách sưởi ấm này ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, thậm chí có thể đe dọa tính mạng do than cháy sẽ đốt hết ôxy trong phòng và sinh ra khí độc CO.

Người hít phải lượng lớn khí CO có thể bất tỉnh và tử vong rất nhanh, đặc biệt là phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người già mắc bệnh tim, phổi mãn tính. Có 40% số người bị ngạt khí CO để lại các di chứng như giảm trí nhớ, giảm tập trung, cơ mặt liệt, vận động bất thường, đi đứng khó khăn, tay chân cứng và run, liệt nửa người.

Để hạn chế tai nạn trên, các chuyên gia y tế khuyến cáo tuyệt đối không được đốt sưởi than củi trong căn phòng đóng kín cửa; ngay cả việc đốt than để để sưởi ấm lúc tắm cũng rất nguy hiểm.