Dự án trồng rừng ngập mặn: Giảm thiểu các tác hại do biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu đang là thách thức lớn nhất về môi trường toàn cầu. Quảng Ninh được cảnh báo là một trong số địa phương trong cả nước chịu ảnh hưởng do biến đổi khí hậu gây ra. Một trong những mô hình tích cực giảm thiểu các thảm hoạ thiên tai do biến đổi khí hậu gây ra là trồng rừng ngập mặn ven biển do Hội Chữ thập đỏ (CTÐ) Việt Nam tiến hành từ năm 1993 với sự tài trợ của Hội CTĐ Nhật Bản thông qua Hiệp hội CTĐ - Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế. Dự án được thực hiện tại 10 tỉnh, thành phố trong cả nước có rừng ngập mặn (RNM), trong đó có Quảng Ninh.

Rừng ngập mặn khu vực tuyến đê cửa sông Bạch Đằng (TX Quảng Yên) được bảo vệ và phát triển tốt.

Ðến khu vực phường Yên Giang bám theo tuyến đê cửa sông Bạch Đằng, TX Quảng Yên hay xã Đồng Rui, huyện Tiên Yên hiện nay không khỏi choáng ngợp bởi màu xanh ngút ngàn của rừng ngập mặn với cây sú, đước. Cây cao nhất dễ phải đến 12m, cây thấp cũng phải từ 5 đến 7m... Những năm qua, rừng phát triển xanh tốt đã tạo thành một “bức tường xanh” vững chắc, góp phần tích cực chắn sóng bảo vệ đê biển, cải thiện đời sống nhân dân.

Thực hiện dự án, pha 1 và 2 được Hội CTĐ tỉnh triển khai từ năm 1997 đến 2007 tại 22 xã thuộc 8 huyện, thị xã và thành phố có diện tích đất, bãi bồi ven sông, biển của tỉnh. Dự án đã trồng 1.670ha RNM và phi lao với tỷ lệ cây trồng phát triển thành rừng đạt 58%. Từ năm 2008-2013, pha 3 của Dự án đã trồng được 665ha rừng tại các xã Vĩnh Trung, Hải Tiến, Hải Đông (TP Móng Cái); phường Yên Thanh (TP Uông Bí); xã Đồng Rui (huyện Tiên Yên); phường Hà An (TX Quảng Yên). Hội CTĐ Quảng Ninh thường xuyên kiểm tra việc bảo vệ chăm sóc rừng ngập mặn. Qua đó cho thấy, diện tích RNM tại các địa phương phát triển tương đối tốt, tỷ lệ cây sống đạt cao. Năm 2014 đến nay đang triển khai pha 4 với việc xây dựng 2 tiểu dự án: Xây dựng hệ thống thoát nước thải tại xã Bình Dương (Đông Triều) và xây dựng hệ thống nước sạch tại phường Hải Đông (Móng Cái). Đồng thời thành lập mới 2 đội ứng phó cấp cộng đồng và hỗ trợ tập huấn 2 lớp cộng đồng ứng phó với thảm hoạ cho đội thanh niên xung kích phường Hải Yên (TP Móng Cái) và phường Tuần Châu (TP Hạ Long).

Hiện toàn tỉnh đã thành lập được 6 đội tình nguyện viên (10 người/đội) bảo vệ RNM tại phường Hà An, xã Hoàng Tân (Quảng Yên); các xã Quảng Thắng, Quảng Phong, Quảng Minh (Hải Hà); phường Hải Yên (Móng Cái). Các tình nguyện viên được tập huấn kỹ năng quản lý và bảo vệ rừng, các hoạt động ứng phó với thiên tai, thảm hoạ, cách sơ cấp cứu ban đầu, cứu hộ, cứu nạn v.v.. Đi đôi với việc thành lập, tập huấn các kiến thức kỹ năng về trồng, bảo vệ rừng, các thành viên của đội cũng được các cấp Hội lập danh sách quản lý theo hướng dẫn của T.Ư Hội. Nhờ có các đội bảo vệ rừng được thành lập, thường xuyên kiểm tra, tuần tra, tuyên truyền, vận động nên ý thức người dân tại các địa phương có Dự án đã được nâng cao. Thông qua các lớp tập huấn góp phần làm thay đổi, nâng cao nhận thức, ý thức trong việc bảo vệ rừng ngập mặn. Đơn cử như việc được tuyên truyền, người dân xã Đông Hải (huyện Tiên Yên) đã hiểu và có nhiều hoạt động hưởng ứng tích cực. Nhiều ngư dân sẵn sàng tham gia các hoạt động tình nguyện, giúp đỡ phương tiện tàu thuyền, đồng thời phát hiện, ngăn chặn kịp thời các đối tượng đánh bắt hải sản mang tính huỷ diệt như bằng kích điện, lưới sai quy cách ảnh hưởng đến hệ sinh thái RNM.

Có thể nói, Chương trình rừng ngập mặn phòng ngừa thảm hoạ do Hội CTÐ Quảng Ninh tiến hành đã góp phần quan trọng vào việc phòng ngừa, giảm thiểu thiệt hại về người và vật chất do thảm hoạ gây ra. Trồng và bảo vệ rừng ngập mặn ven biển là việc làm rất có hiệu quả của Hội nhằm hưởng ứng chiến lược quốc gia về phòng, chống thiên tai quốc gia, trong đó lấy phòng ngừa thảm hoạ là mục tiêu cơ bản, thay đổi trọng tâm từ ứng phó thảm hoạ sang giảm nhẹ thảm hoạ.

Hiểu Trân