Du lịch Quảng Ninh khẳng định vị thế

Giàu tiềm năng về du lịch, đặc biệt được bạn bè thế giới biết đến sớm là vẻ đẹp tự nhiên của Vịnh Hạ Long. Đây cũng chính là cơ sở để Quảng Ninh phát triển các hoạt động du lịch từ rất sớm cùng với cả nước…

Tuy nhiên, vì nhiều nguyên do, đặc biệt là sự khó khăn giai đoạn trước và sau khi thống nhất đất nước, du lịch của Quảng Ninh còn ở dạng sơ khai, phục vụ đối ngoại là chủ yếu. Khách du lịch nội địa chủ yếu là khách công vụ, đoàn viên công đoàn được tiêu chuẩn đi nghỉ dưỡng.

Cơ sở hạ tầng du lịch dịch vụ chỉ tập trung ở khu vực Bãi Cháy với số ít khách sạn, nhà hàng thuộc các doanh nghiệp nhà nước. Hoạt động dịch vụ vui chơi giải trí, mua sắm, ăn uống, thông tin liên lạc, y tế... còn thiếu và nghèo nàn.

Vịnh Hạ Long 2 lần được công nhận là Di sản Thiên nhiên thế giới đã mở ra trang mới cho sự phát triển của du lịch Quảng Ninh. Ảnh: Du khách tham quan hang Sửng Sốt trên Vịnh Hạ Long.

Bước chuyển cho sự phát triển của du lịch Quảng Ninh là sự ra đời của Sở Du lịch vào năm 1993. Đặc biệt là việc Vịnh Hạ Long 2 lần được công nhận là Di sản Thiên nhiên thế giới với giá trị ngoại hạng về mặt thẩm mĩ vào năm 1994 và giá trị địa chất, địa mạo vào năm 2000, đã mở ra trang mới cho sự phát triển du lịch địa phương.

Định hướng sớm cho phát triển du lịch

Nhận ra vai trò quan trọng của ngành du lịch, Quảng Ninh đã sớm ban hành nghị quyết chuyên đề về du lịch, đó là Nghị quyết 08/NQ-TU ngày 30/11/2001, của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về đổi mới và phát triển du lịch Quảng Ninh giai đoạn 2001-2010, nhằm khai thác và phát huy những tiềm năng to lớn về du lịch, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.

Cùng với việc ban hành các nghị quyết về du lịch, tỉnh đã xây dựng Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Quảng Ninh thời kỳ 2001- 2010. Đây là những kim chỉ nam hành động để tập trung công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành hoạt động du lịch, huy động mọi nguồn lực xã hội để tập trung phát triển, xây dựng quy hoạch, kế hoạch, chương trình thu hút đầu tư, giải quyết các vấn đề về môi trường du lịch, an ninh trật tự, an toàn cho du khách, phát triển thương hiệu, tháo gỡ cho doanh nghiệp...

Du khách nhí vui chơi tại khu du lịch Quảng Ninh Gate (Đông Triều).

Qua đó, diện mạo của du lịch Quảng Ninh đã đổi khác rất đáng kể. Số lượng cơ sở lưu trú tăng nhanh cả về số lượng và chất lượng. Thu hút đầu tư nước ngoài vào du lịch tăng mạnh. Giai đoạn này, một loạt các khách sạn lớn được liên doanh đầu tư đạt tiêu chuẩn quốc tế, như: Heritage Hạ Long, Hạ Long Plaza, Hải Ninh Lợi Lai... Đội tàu du lịch tham quan trên Vịnh Hạ Long đã có những bước tăng trưởng mạnh.

Các dịch vụ bổ trợ, thông tin liên lạc, y tế, vui chơi giải trí dần được cải thiện đáp ứng nhu cầu phục vụ du khách, như: Khu công viên Quốc tế Hoàng Gia, khu du lịch Thanh Niên, khu du lịch Tuần Châu. Đối tượng khách cũng thay đổi đáng kể, lượng khách từ thị trường Đông Âu, Liên Xô cũ giảm dần và thay vào đó là khách đến từ các nước Châu Á Thái Bình Dương (Đài Loan, Nhật Bản, Hồng Kông, Trung Quốc...), các nước Tây Âu (Anh, Pháp, Đức...) và các nước  Bắc Mỹ (Mỹ, Canada…).

Dần đi vào chiều sâu…

Giai đoạn 2006- 2016, Quảng Ninh tập trung phát triển du lịch theo chiều sâu, xác định các chiến lược đột phá về thu hút đầu tư, công tác lập quy hoạch, xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch đồng bộ, đào tạo nguồn nhân lực và các chính sách quản lý nhằm giải quyết tốt các vấn đề nảy sinh trong quá trình phát triển du lịch.

Đội tàu du lịch trên Vịnh Hạ Long có sự phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây.

Hoạt động du lịch Quảng Ninh giai đoạn này đã có bước tiến quan trọng. Trong đó, nhờ các nguồn đầu tư của nhà nước, cùng với việc áp dụng các cơ chế chính sách đầu tư của tỉnh, cơ sở hạ tầng du lịch cũng như cơ sở hạ tầng cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh được tăng cường và nâng cấp một bước đáng kể. Quảng Ninh đã hoàn thành nâng cấp tuyến đường từ Hà Nội, Sân bay Nội Bài về Hạ Long, Quốc lộ 10, Quốc lộ 18A. Đặc biệt là cầu Bãi Cháy đưa vào sử dụng năm 2006 đã mở ra triển vọng mới đối với sự phát triển du lịch Quảng Ninh.

Quảng Ninh cũng đã tập trung huy động các nguồn lực để thu hút và xây dựng công trình có tính động lực thúc đẩy cho sự phát triển, trong đó có du lịch, như: Đưa đường điện lưới quốc gia ra huyện đảo Cô Tô, đảo Cái Chiên (Hải Hà), xây dựng công trình Bảo tàng - Thư viện tỉnh, Cụm thông tin cổ động biên giới Sa Vỹ.

Nhiều dự án hạ tầng khác cũng được đầu tư tại các khu, điểm du lịch trên địa bàn, như: Yên Tử (Uông Bí), khu di tích Nhà Trần (Đông Triều), đảo Cô Tô và một số dự án lớn, trọng điểm của Tập đoàn Sun Group, Vin Group, BIM Group, Tuần Châu với nhiều sản phẩm du lịch đa dạng, phong phú góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng của ngành du lịch trong giai đoạn này.  

Vùng du lịch văn hóa - lịch sử - tâm linh tại Uông Bí, Đông Triều, Quảng Yên hiện là một trong 4 vùng du lịch trọng điểm của Quảng Ninh. Ảnh: Du khách dâng hương tại tháp Huệ Quang, Yên Tử.

Cho đến nay, nhiều công trình trọng điểm trên địa bàn đã hoàn thành. Cụ thể, tuyến đường cao tốc Hạ Long - Hải Phòng đã góp phần rút ngắn thời gian đi từ Hạ Long đến thủ đô Hà Nội còn 1,5 giờ bằng ô tô. Cùng với đó là Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn và đường cao tốc Hạ Long - Vân Đồn, Cảng tàu khách quốc tế Hạ Long, có khả năng đón các tàu biển quốc tế có tải trọng 225.282 DWT.

Rồi việc hoàn thành các công trình văn hóa, khu vui chơi giải trí có mức đầu tư lớn, như: Bảo tàng – Thư viện tỉnh, Cung Quy hoạch, Hội chợ và Triển lãm tỉnh, Công viên Sunworld Hạ Long, Bệnh viện Đa khoa Vinmec, khu nghỉ dưỡng và sân golf FLC Hạ Long, Tuần Châu... thời gian qua tiếp tục là động lực để phát triển và thu hút du khách đến với Quảng Ninh.

Quảng Ninh đã hình thành 4 vùng du lịch, các trung tâm này được gắn với các sản phẩm đặc thù và nổi trội, bao gồm: Vùng du lịch trung tâm tại TP Hạ Long và vùng phụ cận; vùng du lịch văn hóa - lịch sử - tâm linh tại Uông Bí, Đông Triều, Quảng Yên; vùng du lịch biển đảo, nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí cao cấp tại huyện Vân Đồn, Cô Tô và vùng du lịch biên giới tại khu vực Móng Cái và vùng lân cận.

Trên địa bàn Quảng Ninh hiện có khoảng 2.036 cơ sở lưu trú, trong đó có 1.542 cơ sở với 27.959 buồng đã được xếp loại hạng; 500 tàu du lịch với hơn 20.000 chỗ ngồi, trong đó có 187 tàu lưu trú với 2.181 phòng; 11 bãi tắm du lịch và 50 cơ sở kinh doanh du lịch được cấp biển hiệu đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch.

Hát quan họ phục vụ du khách tại khu du lịch làng quê Yên Đức (Đông Triều).

Nhờ sự phát triển đồng bộ, tổng thể, du lịch Quảng Ninh đạt được kết quả vượt bậc trong 5 năm trở lại đây, với tổng lượng khách đạt trên 52,2 triệu lượt, trong đó khách quốc tế đạt hơn 21,5 triệu lượt. Tổng thu từ lĩnh vực du lịch đạt 95.203 tỷ đồng. Tổng số nộp ngân sách từ hoạt động du lịch đạt 10.205 tỷ đồng.

Ngành du lịch đã tạo việc làm cho khoảng 130.000 lao động, trong đó lao động trực tiếp là 60.000 người, lao động gián tiếp 70.000 người. Giai đoạn này, tổng lượng khách du lịch đến Quảng Ninh tăng 1,67 lần, khách quốc tế tăng 1,64 lần, tổng thu từ du lịch tăng 2,21 lần, thu ngân sách từ du lịch tăng 2,28 lần, tỷ trọng trong thu ngân sách nội địa của du lịch tăng 4,2%.

Những tháng đầu năm nay, dịch Covid-19 bùng phát đã ảnh hưởng nặng nề đến ngành du lịch Quảng Ninh. Tuy nhiên, ngay sau khi dịch được kiểm soát, Quảng Ninh có những giải pháp kích cầu du lịch quyết liệt, với các gói kích cầu trị giá 200 tỷ đồng, cộng với sự vào cuộc mạnh mẽ của các doanh nghiệp du lịch, đã cho thấy kết quả đáng khích lệ.

Lượng khách tại các điểm du lịch từng bước tăng dần, đặc biệt vào các dịp cuối tuần, cho thấy sự hồi phục mạnh mẽ của du lịch Quảng Ninh. Vượt qua giai đoạn khó khăn này là cơ hội để du lịch Quảng Ninh khẳng định mình, tiếp tục chinh phục những mục tiêu đã đặt ra, vươn lên trở thành trung tâm du lịch chất lượng cao của khu vực.

Phan Hằng

Ông Phạm Ngọc Thủy, Giám đốc Sở Du lịch: "Du lịch Quảng Ninh sẽ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và phát triển bền vững vào năm 2025"

Du lịch Quảng Ninh thời gian tới đây cần tập trung vào một số giải pháp để nâng cao chất lượng. Trước hết là khai thác hiệu quả 4 dòng sản phẩm chính là du lịch biển đảo cao cấp, du lịch văn hóa tâm linh, du lịch biên giới và du lịch sinh thái, cộng đồng, nông nghiệp.

Để đạt được mục tiêu đó, có nhiều việc chúng ta cần phải làm mà đầu tiên là đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức về phát triển du lịch của các cấp, ngành, nhất là cộng đồng kinh doanh du lịch. Tiếp tục đa dạng hóa sản phẩm du lịch, làm sao để tạo sự khác biệt, sức hấp dẫn cho du khách trong nước và quốc tế.

Phải tập trung thu hút mạnh mẽ các nhà đầu tư có kinh nghiệm, năng lực đầu tư vào hạ tầng du lịch, trên cơ sở vẫn giữ được nét truyền thống, đồng thời tạo được nét hiện đại để thu hút khách tốt nhất. Chuyển trọng tâm vào nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đó là mấu chốt thành công của du lịch Quảng Ninh thời gian sắp tới.

Chúng ta phải đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá du lịch để thu hút những dòng khách có khả năng chi trả cao và kéo dài thời gian lưu trú. Đồng thời, cần hài hòa giữa khách du lịch trong nước và quốc tế để khai thác du lịch Vịnh Hạ Long và các vùng lân cận trong suốt cả năm.

Với tất cả những giải pháp như vậy, chúng ta hướng đến mục tiêu năm 2025, du lịch sẽ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và phát triển bền vững. Quảng Ninh sẽ trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn hàng đầu cả nước cũng như khu vực, thu hút khoảng 20 triệu lượt khách, trong đó có 9 triệu lượt khách quốc tế, đạt doanh thu khoảng 62 nghìn tỷ đồng, đóng góp của ngành du lịch vào tổng thu ngân sách nội địa của tỉnh thấp nhất là 15%.

Ông Đoàn Văn Dũng, Tổng Giám đốc Tổng Công ty CP Du lịch Sen Á Đông: "Du lịch phát triển cũng đặt ra nhiều thách thức…"

Du lịch Quảng Ninh những năm qua phát triển tương đối mạnh, đặc biệt về lượng, cơ sở vật chất hạ tầng, dịch vụ rất tốt, đã thu hút lượng khách ngày càng tăng, các bên đều được hưởng lợi từ đó. Bên cạnh đó, nó cũng đặt cho chúng ta nhiều thách thức, vì du lịch phát triển đem lại sự mất cân bằng, đặc biệt trong vấn đề về môi trường sinh thái hay văn hóa.

Không chỉ du lịch cộng đồng mà cả về du lịch sinh thái cũng vậy, lượng khách càng nhiều thì vấn đề về môi trường tự nhiên, văn hóa càng lớn. Vậy thì chúng ta sẽ làm như thế nào để du lịch phát triển bền vững. Vấn đề này, tôi nghĩ rằng cần phải có một nghiên cứu, để thúc đẩy về hạ tầng cũng như số lượng khách thì đi kèm với đó là các yếu tố đảm bảo về văn hóa và môi trường được đầu tư đồng bộ.

Du lịch Quảng Ninh thời gian qua đã chú trọng vấn đề này chưa? Tôi nghĩ rằng, đây không chỉ là vấn đề của Quảng Ninh mà còn rộng hơn ở Việt Nam, cần phải có sự quan tâm chuyên sâu hơn, mạnh mẽ hơn.

Khi chúng ta phát triển, chúng ta mới thấy để du lịch phát triển bền vững có vai trò của các bên nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng. Trong cả quá trình phát triển, chúng ta chỉ có phát triển các kiến thức về dịch vụ, còn kiến thức về quản trị, quản lý hay là sự phối hợp giữa các bên chúng ta để hổng, cho nên cần đầu tư cho việc đó. Có vậy thì chúng ta mới cùng có kiến thức để đi tới hành động đem lại lợi ích nhiều nhất, tốt nhất, bền vững nhất.

Bà Dương Thị Ngân, du khách đến từ tỉnh Bắc Ninh:  "Du lịch Quảng Ninh quá tuyệt vời..."

Hầu như năm nào, tôi cũng đến Quảng Ninh một lần. Tôi từng nhiều lần đi tham quan trên Vịnh Hạ Long, từng ra đảo Cô Tô, thăm bảo tàng, giải trí tại khu vui chơi SunWorld…

Sở dĩ tôi đi nhiều lần, nhiều nơi như thế ở Quảng Ninh vì tôi thích khung cảnh rất đẹp của Quảng Ninh, cả khung cảnh tự nhiên cũng như cơ sở hạ tầng mới được đầu tư nữa. Con người nơi đây rất dễ gần, tôi cũng rất mê các món hải sản của vùng biển Quảng Ninh...

Thời gian càng gần đây, tôi càng thấy du lịch Quảng Ninh thay đổi rất nhiều và rõ nét. Lần gần nhất tôi đến thì khu vực Bãi Cháy vẫn còn đang sửa sang, giờ thì đã đẹp hoàn thiện rồi. Bạn hỏi tôi có điều gì cần góp ý cho du lịch Quảng Ninh không ư? Thực sự, tôi thấy du lịch nơi đây quá tuyệt vời rồi.

Bà Nguyễn Thị Chi Ngân, phường Bạch Đằng, TP Hạ

Long: "Đến với biển hay làng quê đều thấy gắn bó hơn với quê hương mình"

Quảng Ninh không chỉ đẹp bởi vùng than, bởi di sản thiên thiên thế giới mà còn đẹp cả về những phong tục tập quán, truyền thống văn hóa dân tộc.

Tôi thấy rất thích nếu được vui chơi ở biển những ngày nắng nóng này, biển có cái nắng gió, hùng vĩ của biển nhưng tôi cũng rất yêu mến khi đi du lịch ở làng quê Quảng Ninh. Nơi đây có sự trù phú, yên bình của làng quê, có tâm hồn của người Việt, có bóng dáng những người nông dân xa xưa là hình ảnh những người thân yêu trong gia đình, khiến cho con người gắn bó hơn với quê hương.

Quảng Ninh là hình ảnh thu nhỏ của Việt Nam. Vậy thì ở bất cứ địa phương nào có ý thức phát triển du lịch từ việc tái hiện, phục dựng lại hồn quê cũng sẽ khơi dậy nét đặc sắc của quê hương mình, để mỗi người từ đó có ý thức tôn tạo, giữ gìn cảnh đẹp quê hương mình hơn.

Ngọc Mai (Thực hiện)