Đưa "Trường học mới" lên vùng cao

Được triển khai trên diện rộng từ năm học 2012-2013, mô hình “Trường học mới Việt Nam” (VNEN) đến nay đã có 16 trường trên địa bàn tỉnh tham gia. Trong đó có các trường thuộc những huyện miền núi như: Hoành Bồ, Bình Liêu, Ba Chẽ... Với những khó khăn đặc thù về cơ sở vật chất, nhận thức của phụ huynh, học sinh nên việc triển khai mô hình mới ở những trường học này không hề đơn giản.

Một giờ học theo mô hình VNEN của học sinh lớp 3, điểm Tồng Cầu, Trường Tiểu học Vô Ngại (Bình Liêu).

Mặc dù đã thực hiện được hơn một năm, song việc triển khai mô hình VNEN tại Trường Tiểu học Vô Ngại (xã Vô Ngại, huyện Bình Liêu) vẫn còn khá nhiều khó khăn. Cô giáo Hoàng Thị Quý, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Vô Ngại tâm sự: “Ban đầu, khi tiếp cận với mô hình này, các em đều rất lạ lẫm. Bởi lẽ, học sinh của nhà trường đa phần là con em của đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ nhận thức còn nhiều hạn chế. Trường có tới 10 điểm trường, gồm cả điểm trường chính. Có những điểm trường như Bản Làng, Cầu Sắt… cách điểm trường chính tới gần chục cây số. Việc vừa phải học thành thạo tiếng Kinh vừa tiếp cận với mô hình mới là điều khó khăn với các em. Thêm vào đó, khi thực hiện mô hình này, giáo viên phải sắp xếp lớp học thành từng nhóm nên ban đầu học sinh hay trò chuyện và quậy phá”.

Cũng theo cô Quý thì một cái khó nữa khi nhà trường tiếp cận với mô hình VNEN chính là hạn chế về cơ sở vật chất. Toàn trường 21/42 lớp thực hiện mô hình này. Trong khi đó, số phòng học dành cho các lớp triển khai mô hình VNEN chỉ có vỏn vẹn 25 phòng (trên tổng số 34 phòng học). Do các lớp thực hiện mô hình VNEN phải học 2 buổi/ngày nên nhà trường đành phải tận dụng một số phòng chờ giáo viên cho các lớp này. Ấy là còn chưa kể đến những khó khăn ban đầu khác như: Thiếu sách giáo khoa hay sự ủng hộ của phụ huynh học sinh còn hạn chế… ít nhiều cũng ảnh hưởng tới chất lượng, hiệu quả của mô hình này.

Cô giáo Quý nói thêm: Ngay từ đầu, nhà trường đã xác định rõ được những khó khăn này. Chính vì thế, chúng tôi cũng chỉ đạo tập thể giáo viên trong trường trước hết phải đẩy mạnh vận động, tuyên truyền tới các bậc phụ huynh, từ đó tạo điều kiện cho con em mình học tập mô hình này. Mặt khác, trường cũng phải bố trí các giáo viên giàu kinh nghiệm, tâm huyết với nghề để giảng dạy tại các lớp học theo chương trình VNEN.

Không riêng Trường Tiểu học Vô Ngại, tại các trường thuộc những huyện miền núi khác như Hoành Bồ, Ba Chẽ, Hải Hà… việc triển khai mô hình VNEN cũng gặp không ít khó khăn tương tự. Cụ thể như: Cơ sở vật chất, nhận thức của phụ huynh, tiếp cận của học sinh với chương trình này… Thầy giáo Nguyễn Ngọc Tú, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Đồng Lâm (xã Đồng Lâm, huyện Hoành Bồ) nói: Để tháo gỡ khó khăn về cơ sở vật chất, trường đành phải bố trí một số lớp học nhờ trạm y tế xã, nhà văn hoá ở các thôn, khu, phòng hiệu bộ của giáo viên. Do phải học nhờ, nên việc trang trí lớp học phù hợp với chương trình VNEN gặp nhiều hạn chế. Khó khăn là vậy, tuy nhiên cũng phải thừa nhận rằng chương trình này cũng đã và đang đem lại những tín hiệu khả quan. Trong đó phải kể đến việc đổi mới trong phương pháp dạy học này dần dần giúp học sinh nơi đây từng bước phát huy sự mạnh dạn, tự tin trong học tập.

Quả đúng như lời thầy Tú nói, bên cạnh những rào cản kể trên thì sau hơn 1 năm triển khai, mô hình VNEN đã tạo nên một sự thay đổi lớn trong tư duy nhận thức của học sinh vùng cao. Các hoạt động tự quản của học sinh được chú trọng phát triển. Chất lượng tiết học theo đó cũng được nâng cao rõ rệt. Việc sắp xếp học sinh ngồi thành từng nhóm (4-6 học sinh/nhóm) ít nhiều cũng giúp các em dễ dàng trao đổi, thảo luận và phát huy tính chủ động, tự lập, phối hợp khi làm việc nhóm. Thầy Tú nói thêm: “Rất nhiều em trước đây rất ít giơ tay phát biểu giờ đây đã mạnh dạn trao đổi bài với cô giáo để tìm ra lời giải”.

Theo đồng chí Vũ Thị Thuý Hà, Trưởng phòng Tiểu học, Sở GD-ĐT thì 16 trường tham gia mô hình VNEN được phân bố rộng khắp trên địa bàn tỉnh. Trong đó, trừ TP Hạ Long, TP Cẩm Phả là những địa phương có 2 trường tham gia, thì các địa phương còn lại chỉ có 1 trường/huyện, thị xã, thành phố thực hiện chương trình này. Trong năm học 2014-2015, Sở sẽ tiếp tục nhân rộng ra nhiều trường học khác trên địa bàn tỉnh.  Thiết nghĩ, để việc nhân rộng này được hiệu quả, đặc biệt đối với các trường học thuộc các huyện miền núi, bên cạnh sự nỗ lực của những người làm công tác giáo dục, cần hơn hết sự “vào cuộc” của cả cộng đồng, từ đó phát huy tốt hơn lợi thế, đồng thời khắc phục khó khăn.

Lan Anh