Far-UVC là gì: Công nghệ tia UV mới đánh bay Covid-19, vũ khí phòng chống đại dịch trong tương lai

Các nhà khoa học cho biết trong một nghiên cứu mới rằng, loại tia cực tím có tên Far-UVC có thể thay đổi đáng kể cách chúng ta chống lại sự lây truyền mầm bệnh trong không khí phạm vi nhà ở, văn phòng.

Công nghệ này đại diện cho một cách mới nhằm hạn chế sự lây lan của COVID-19, so với các biện pháp kiểm soát hiện có ảnh hưởng nhiều đến hành vi của mọi người - chẳng hạn như tuân thủ khóa cửa, giữ khoảng cách thể chất, đeo khẩu trang hoặc tiêm chủng. Các nhà khoa học cho biết, trái ngược với những thách thức của các biện pháp này, việc lắp đặt hệ thống chiếu sáng Far-UVC trong nhà có thể dễ dàng như bạn thay một chiếc bóng đèn - và hiệu quả bức xạ kháng khuẩn của thiết bị cũng không kém phần ấn tượng.

Nhà vật lý sinh học David Brenner từ Trung tâm Y tế Đại học Columbia cho biết: “Far-UVC làm giảm nhanh chóng số lượng vi khuẩn hoạt động trong không khí trong nhà xuống gần như bằng không, làm cho không khí trong nhà về cơ bản an toàn như không khí ngoài trời”.

Những đặc tính diệt khuẩn của tia cực tím C (UVC) đã được biết đến trong nhiều thập kỷ, khả năng gây cháy nắng, ung thư da và gây hại cho mắt của bức xạ đã dẫn đến việc kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng nó và UVC hầu như chỉ giới hạn trong việc khử trùng thiết bị y tế. Tuy nhiên, thời gian gần đây, những nghiên cứu về các bộ phát UVC có bước sóng ngắn hơn (gọi là đèn Krypton Chloride hoặc KrCl excimer) cho thấy rằng những tập hợp con của phổ UVC này không gây ra rủi ro cho tế bào da của chuột hoặc người, trong khi vẫn giữ được khả năng tiêu diệt mầm bệnh trong không khí.

Hiện tại nghiên cứu vẫn chỉ giới hạn trong các thiết lập phòng thí nghiệm quy mô nhỏ. Để xem liệu công nghệ này có hiệu quả tương đương trong một căn phòng có kích thước bình thường hay không, các nhà khoa học đã lắp đặt năm đèn Far-UVC trong một buồng khí sinh học được kiểm soát có kích thước khoảng 4 x 3 mét và bơm một luồng vi khuẩn Staphylococcus aureus dạng khí dung vào phòng.

Nhà vi sinh học môi trường Louise cho biết: "Nơi thử nghiệm là một căn phòng kín có kích thước bằng một phòng bệnh chỉ dành cho một người ở, nơi có thể triển khai các loại thiết bị và hệ thống thông gió khác nhau của tòa nhà để kiểm tra hiệu quả tiềm năng của các phương pháp tiếp cận như Far-UVC trong một tình huống hoàn chỉnh." Theo các chuyên gia, đèn Far-UVC giảm tới 98,4% tải lượng mầm bệnh trong vài phút và duy trì mức độ xung quanh giảm 92% ở mức phù hợp mà các cơ quan bảo vệ bức xạ khuyến cáo.

Mức độ thông gió của buồng thử nghiệm được đặt giống như một phòng bình thường với mức thay đổi không khí tương đương mỗi giờ, nhưng bức xạ Far-UVC tương đương với 184 lần thay đổi không khí, mà nhóm nghiên cứu cho biết vượt qua bất kỳ cách tiếp cận nào khác để khử trùng không gian trong nhà. Nhà vật lý Kenneth Wood từ Đại học St Andrews ở Anh cho biết: “Các thử nghiệm của chúng tôi đã tạo ra những kết quả ngoạn mục, vượt xa những gì có thể chỉ với hệ thống thông gió."

Mặc dù có những hứa hẹn rõ ràng về công nghệ, các nhà nghiên cứu vẫn thừa nhận có những khó khăn khi sử dụng Far-UVC trên thực tế, đặc biệt là trong việc đảm bảo rằng việc lắp đặt đèn Far-UVC trong môi trường trong nhà đáp ứng mức phơi nhiễm bức xạ chính xác, vừa hiệu quả nhưng cũng trong giới hạn an toàn được đặt ra. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu vẫn rất lạc quan.

"Đèn Far-UVC cài đặt đơn giản, không tốn kém, nó không cần mọi người thay đổi hành vi của họ và bằng chứng từ nhiều nghiên cứu cho thấy đây có thể là một cách an toàn để ngăn chặn sự lây truyền của bất kỳ loại virus nào, bao gồm cả virus COVID và các biến thể, cũng như bệnh cúm và bất kỳ loại vi rút gây đại dịch tiềm ẩn nào trong tương lai."