Giải thưởng Sách Quốc gia: Hoàng Việt nhất thống dư địa chí giành giải A

Tác phẩm "Hoàng Việt nhất thống dư địa chí" là bộ sách duy nhất được trao giải A tại Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 5 năm 2022.

Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 5 đã diễn ra tại Nhà hát Đài Tiếng nói Việt Nam (Hà Nội) tối 3.10. Đây là giải thưởng quan trọng hàng đầu ngành xuất bản, do Bộ Thông tin và Truyền thông, Cục Xuất bản, In và Phát hành phối hợp Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức.

Tham dự giải thưởng Sách Quốc gia năm nay có 48 nhà xuất bản tham gia (tăng 1 nhà xuất bản so với giải lần thứ 4) với 298 tên sách và bộ sách, bao gồm 386 cuốn (tăng 14 tên sách và bộ sách, 21 cuốn sách). Giải năm nay gồm 3 mức giải (giải A, giải B, giải C) trao cho 5 mảng sách: chính trị, kinh tế; khoa học tự nhiên và công nghệ; khoa học xã hội và nhân văn; văn hóa, văn học và nghệ thuật; thiếu nhi.

"Hoàng Việt nhất thống dư địa chí" của tác giả Lê Quang Định do nhà nghiên cứu Phan Đăng dịch và chú giải là tác phẩm duy nhất giành giải A.

Đây được xem là Bộ Địa chí đầu tiên của triều Nguyễn. Ngay sau khi tái lập Vương triều Nguyễn vào năm Nhâm Tuất (1802), vua Gia Long đã tin cậy, ra lệnh cho Thượng thư Bộ binh Lê Quang Định biên soạn bộ Dư địa chí và thời hạn phải hoàn thành. Yêu cầu của Vua Gia Long khi biên soạn bộ sách này là: “Kê cứu sách vở bản đồ cả nước, các thành dinh trấn đạo từ Kinh Sư vào Nam đến Hà Tiên, ra Bắc đến Lạng Sơn”, “phàm sông núi hiểm hay dễ, đường đi xa hay gần, giới hạn bờ cõi thế nào, sông biển nguồn lạch, cho đến cầu cống chợ điếm, phong tục thổ sản, hết thảy ghi chép lấy, soạn làm 10 quyển và hoàn thành vào tháng 11 năm Bính Dần (1806)”.

Đúng ba năm sau, vào tháng 11 năm 1806, Lê Quang Định viết Biểu dâng sách lên vua. Cuốn sách khẳng định cương vực quốc gia, thể hiện ý thức độc lập, khát vọng thống nhất giang sơn, văn hiến của dân tộc Việt Nam.

Năm 2005, nhà nghiên cứu Phan Đăng đã dịch "Hoàng Việt nhất thống dư địa chí" và được phát hành kèm phần chữ Hán. Bộ sách không chỉ góp phần nâng cao tri thức về sự phong phú, tươi đẹp của đất nước và niềm tự hào của dân tộc, thể hiện lãnh thổ, tài nguyên, vật lực, phong tục tập quán mà còn khẳng định cương vực đã có của một quốc gia độc lập và tự chủ.

Tác phẩm "Hoàng Việt nhất thống dư địa chí" được nhận định là tác phẩm mang tính xã hội rộng rãi, sâu sắc, có tính thực tiễn cao khẳng định ý chí thống nhất quốc gia của dân tộc ta từ đầu thế kỷ XIX đến nay.

Cuốn sách đạt điểm gần như tuyệt đối và được Ban giám khảo đề cử trao giải A. Ngoài ra, Giải B được trao cho 9 tác phẩm, Giải C được trao cho 16 tác phẩm.

Theo ông Hoàng Vĩnh Bảo - Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia, các cuốn sách được đề xuất Giải thưởng đều bảo đảm chất lượng, có nội dung phong phú, hình thức đẹp, có tính đa ngành, đa mục tiêu và hướng đến nhiều đối tượng độc giả khác nhau. Nhiều cuốn sách, bộ sách có giá trị lý luận và thực tiễn cao, có tính thời sự và đang được xã hội quan tâm.