Giải thưởng Võ Huy Tâm: Dấu ấn văn nghệ của một vùng đất

UBND TP Cẩm Phả vừa tổ chức trao chứng nhận đạt Giải thưởng Văn học nghệ thuật Võ Huy Tâm cho 59 tác giả, trong đó có 5 tác giả được trao giải nhất, 10 tác giả được trao giải nhì, 17 tác giả được trao giải ba và 12 tác giả được trao giải khuyến khích. Việc trao Giải thưởng Văn học nghệ thuật Võ Huy Tâm là sự kiện văn hoá có ý nghĩa tôn vinh các tác giả, tác phẩm xuất sắc trong 5 năm qua đã phản ảnh trung thực và phong phú về mảnh đất, con người vùng than Cẩm Phả, góp phần làm giàu đẹp thêm đời sống văn hoá tinh thần của con người nơi đây.

Nhắc đến các nhà văn viết về Vùng mỏ, người đầu tiên không thể không nói đến chính là Võ Huy Tâm. Ông sinh ra, lớn lên ở Cẩm Phả và là một trong những người khởi nguồn cho văn học ở Vùng than và đã được Chủ tịch nước trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật, cũng là nhà văn Quảng Ninh đầu tiên được nhận giải thưởng vinh dự này. Đây là lý do mà TP Cẩm Phả đã lấy tên ông đặt cho Giải thưởng văn nghệ tổ chức 5 năm một lần.

Nhà văn Võ Huy Tâm cũng là người đặt nền móng cho sự phát triển của văn học nghệ thuật và đội ngũ văn nghệ sĩ ở thành phố mỏ. Hiện nay, Hội Văn học nghệ thuật TP Cẩm Phả có 118 hội viên hoạt động ở 5 chi hội và 2 ban chuyên môn gồm: Văn xuôi, âm nhạc, mỹ thuật, nhiếp ảnh - truyền hình, thơ, sân khấu.

Sau Võ Huy Tâm, ở Cẩm Phả xuất hiện hàng loạt các nhà văn viết về công nhân mỏ thành công như Hoàng Văn Lương, Nguyễn Sơn Hà, Tô Ngọc Hiến, Võ Khắc Nghiêm, Trần Ngọc Tảo... Thế hệ các tác giả Cẩm Phả hôm nay tuy chưa có những đỉnh cao sáng tác, nhưng cũng đã và đang tiếp nối được mạch nguồn cảm hứng sáng tạo đó. Đó là Trần Tâm với bộ tiểu thuyết 4 tập “Đất bỏng” được trao giải nhất giải thưởng của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Nguyễn Duy Liễm với tiểu thuyết “Chiến tranh qua rồi” được giải C của Bộ Quốc phòng, Tiến Luận với tập truyện “Con chim gáy Thổ Đồng” được trao giải của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam. Về thơ, có thể kể tên một số tác giả như: Trần Đình Nhân, Văn Chư, Đặng Quang Long...

Về mỹ thuật có các hoạ sĩ như: Hoàng Minh Giám, Ngô Phương Cúc, Bùi Đình Lan, Tống Giang Minh, Hoàng Ngọc Châu. Về nhiếp ảnh, Cẩm Phả cũng có nhiều tay máy tiêu biểu như: Nguyễn Khắc Đạm, Dương Phượng Đại, Phạm Văn Dẩn, Võ Cường... Lực lượng cầm máy của thành phố mỏ còn được bổ sung bởi một số tác giả khác như: Võ Tứ Cường, Hoàng Minh Trụ, Đoàn Trung, Hoàng Quốc Vượng, Phạm Tuấn, Thành Chung đều có những thành tích nhất định góp phần xây dựng phong trào nhiếp ảnh nghệ thuật ở thành phố mỏ. Trong đó, đáng chú ý nhất là tác giả trẻ Thành Chung tuy cầm máy chưa được bao lâu nhưng đã liên tiếp đạt các giải thưởng nhiếp ảnh nghệ thuật và có ảnh lọt vào các triển lãm toàn quốc trong năm 2018. Để chuẩn bị tác phẩm tham gia Giải thưởng Võ Huy Tâm, các hội viên Ban Nhiếp ảnh đã hăng hái đi thực tế sáng tác ở các mỏ than, trên Vịnh Bái Tử Long, tham gia các trại sáng tác do các huyện, thị xã, thành phố khác tổ chức.

Trong năm 2022, Hội Văn học nghệ thuật TP Cẩm Phả đã triển khai, tổ chức cho các hội viên tham gia nhiều triển lãm mỹ thuật, nhiếp ảnh, liên hoan văn nghệ, sân khấu và cử nhiều lượt hội viên tham gia trại sáng tác của các hội chuyên ngành của tỉnh, Trung ương. Đồng thời tổ chức cho hội viên đi thực tế sáng tác tại các địa phương trong và ngoài tỉnh. Kết quả, đã gặt hái được những thành tích cao tại các cuộc thi, triển lãm nghệ thuật. Tại Giải thưởng Văn học nghệ thuật Võ Huy Tâm lần này có số lượng tác giả, tác phẩm tham dự giải tăng cao về số lượng và chất lượng, các tác phẩm tham dự giải tập trung phản ánh nhiều đề tài phong phú của cuộc sống, có tính nghệ thuật cao. 

Ngay sau khi UBND TP Cẩm Phả ban hành Quy chế xét tặng Giải thưởng Văn học nghệ thuật Võ Huy Tâm lần thứ 3, Ban Chấp hành Hội Văn học nghệ thuật TP Cẩm Phả đã triển khai sâu rộng việc xét giải đến các chi hội, công bố trên loa truyền thanh và các hạ tầng của Trung tâm Truyền thông và Văn hóa thành phố. Ban Chấp hành cũng đã xây dựng bộ tiêu chí xét giải cho từng bộ môn khác nhau. Sau đó, Hội Văn học nghệ thuật thành phố cũng xây dựng Hội đồng sơ khảo xét giải Văn học nghệ thuật Võ Huy Tâm lần thứ 3.

Ông Nghiêm Hải Sơn, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Văn học nghệ thuật TP Cẩm Phả, cho biết: Giải thưởng Văn học nghệ thuật Võ Huy Tâm lần thứ 3 được triển khai từ tháng 8/2021 và đã thu nhận được 95 tác phẩm của hội viên Hội Văn học nghệ thuật TP Cẩm Phả và 12 tác phẩm của các tác giả ngoài thành phố gửi về dự giải. Trong đó, bộ môn nhiếp ảnh có 9 tác phẩm, bộ môn điện ảnh có 3 tác phẩm, bộ môn âm nhạc có 5 tác phẩm, bộ môn sân khấu có 4 tác phẩm, bộ môn mỹ thuật có 9 tác phẩm, bộ môn thơ có 7 tác phẩm, bộ môn văn xuôi có 7 tác phẩm. 

Căn cứ vào Quy chế của Giải thưởng, Hội đồng Sơ khảo đã yêu cầu các chi hội chuyên ngành tổ chức họp, phân tích đánh giá từng tác phẩm dự giải, xét vòng sơ loại ở các chi hội. Các chi hội thống nhất mỗi tác giả chỉ chọn một tác phẩm tiêu biểu nhất để dự giải và đề cử xếp hạng bằng nguyên tắc bỏ phiếu kín, có biên bản cụ thể gửi về Hội đồng Sơ khảo. Thành phần Hội đồng Sơ khảo gồm Ban Chấp hành Hội Văn học nghệ thuật thành phố, các nhạc sĩ, nhà văn, họa sĩ, nghệ sĩ có uy tín trong tỉnh họp, phân tích đánh giá từng tác phẩm dự giải, đề cử xếp hạng bằng nguyên tắc bỏ phiếu kín, có biên bản cụ thể gửi về Hội đồng Chung khảo.

Hội đồng Chung khảo đã xét chọn và trình UBND TP Cẩm Phả phê duyệt kết quả với 6 giải nhất, 11 giải nhì, 16 giải ba và 11 giải khuyến khích. Hội đồng cũng đề nghị tri ân khen thưởng cố nhà văn Võ Huy Tâm, cố nghệ sĩ nhiếp ảnh Đoàn Đạt, cố nhà thơ, nhạc sĩ Ngô Tiến Cảnh cùng với 12 tác giả khác trong và ngoài thành phố đã có tác phẩm hay viết về vùng đất và con người Cẩm Phả trong sự đổi mới phát triển đi lên xây dựng TP Cẩm Phả văn minh, giàu đẹp, nghĩa tình, hội tụ văn hóa công nhân mỏ và lan tỏa tình người Vùng than.

Ông Nguyễn Anh Tú, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Cẩm Phả, ghi nhận và biểu dương những thành tích Hội Văn học nghệ thuật thành phố đã đạt được trong năm 2022; biểu dương, chúc mừng các tác giả được nhận giải thưởng Võ Huy Tâm lần này. Ông Nguyễn Anh Tú mong muốn trong thời gian tới, Hội Văn học nghệ thuật thành phố tập trung chú trọng công tác phát hiện, bồi dưỡng, kết nạp hội viên mới; tổ chức các trại sáng tác trên địa bàn, tích cực động viên hội viên sáng tác, làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền chủ trương đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội của thành phố. Ông Bí thư Thành ủy cũng mong rằng đội ngũ văn nghệ sĩ thành phố tiếp tục phát huy trí tuệ, năng lực sáng tạo để có được những tác phẩm có giá trị cống hiến hết mình cho sự phát triển của vùng mỏ Cẩm Phả.