Gian nan vận động học sinh vùng cao đến trường

Hiện nay, đời sống người dân hầu hết các xã, thôn, bản vùng cao một thời khó khăn ở Bình Liêu đã phát triển tốt hơn trước nhiều lần. Tuy nhiên, nhiều con đường đến trường vẫn còn xa, cộng với quan niệm cũ “Học cũng chỉ làm rừng, làm ruộng thì học cao làm gì” của một số phụ huynh khiến không ít em trong độ tuổi học sinh không đến trường. Vì vậy, các thầy cô giáo ở Trường THCS&THPT Hoành Mô (xã Hoành Mô, huyện Bình Liêu) ngoài việc chăm lo “dạy tốt, học tốt” cho học sinh, còn phải biết luyện đôi chân dẻo dai để vận động các em trở lại lớp.

Năm học 2022-2023, Trường THCS&THPT Hoành Mô có 670 học sinh các cấp học. Riêng khối THPT ngoài số học sinh của xã Hoành Mô, hàng năm nhà trường còn đón nhận thêm hàng trăm học sinh từ các xã Đồng Văn, Đồng Tâm là các xã lân cận khác theo học.

Do đặc thù học sinh của nhà trường đều ở các xã vùng cao, hầu hết gia đình các em đều sinh sống bằng nghề làm rừng, ruộng, rất cần người làm khi vào thời vụ. Mặt khác do tầm nhìn của một số phụ huynh có hạn, khi họ đưa ra quan điểm rằng “Học nhiều, học cao nhưng gia đình nghèo, quan hệ không rộng cũng không xin được việc làm cho con".

Những năm gần đây, từ chương trình xây dựng nông thôn mới đã giúp hầu hết các xã đều có đường dân sinh được bê tông hóa, thế nhưng nhiều con đường rất dài và dốc. Học sinh ở các xã Đồng Tâm, Đồng Văn từ nhà đến trường rất xa, cá biệt học sinh ở bản Phạt Chỉ (xã Đồng Văn) nhà cách trường gần 17km đường đèo dốc quanh co. Hiện nhà trường đang nâng cấp phòng trọ cũ và xây thêm phòng mới để các em có 10 phòng trọ, đảm bảo chỗ ở cho các học sinh đến từ các thôn, bản xa trường. 

Tuy nhiên hàng năm, nhất là vào dịp đầu năm học mới vẫn có một số học sinh không đến trường, khiến các thầy cô phải tổ chức đi vận động. Để gặp được các phụ huynh không dễ, công việc nương rẫy xa nhà khiến họ phải đi từ sáng sớm đến tối muộn mới về. Vì vậy, thầy cô phải đến gia đình các em vào chiều tối mới gặp được phụ huynh ở nhà.

Thầy Đặng Quốc Việt, Hiệu trưởng Trường THCS&THPT Hoành Mô, cũng đã có nhiều buổi đi vận động học sinh trở lại lớp, chia sẻ: Đi như vậy, các thầy cô phải chuẩn bị kỹ việc sạc điện cho đèn pin hoặc điện thoại, vì nhiều nhà học sinh ở thôn bản xa, nhà trên đồi, đường dẫn vào nhà không có điện. Gặp hôm trời mưa đường trơn, có thầy cô còn bị ngã…

Thêm nữa, thầy cô buổi tối đi đường rừng còn sợ rắn, vắt. Có thầy cô về đến nhà thấy chân mình chảy đầy máu, mới biết có con vắt rừng chui vào chân hút máu từ bao giờ. Giống vắt rừng hút máu không thấy đau, chỉ khi máu chảy đầy chân mới biết, nhưng buổi tối thì đâu nhìn thấy gì. Có lần, đoàn các thầy cô đi vận động học sinh ở bản Sông Moóc B (xã Đồng Văn), gặp dốc cao, có cô giáo định xuống xe máy dắt nhưng do luống cuống không về số 0, vậy là chiếc xe vẫn cứ lao xuống dốc…

Chuyện vận động học sinh đến trường đã có từ nhiều năm trước, theo thầy Lý Đức Cường, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường THCS&THPT Hoành Mô, có không ít học sinh các thầy cô phải đến nhà vận động nhiều lần, mất nhiều thời gian, công sức. Đôi khi, các thầy cô giáo còn phải làm công tác tư tưởng, mua cân thịt cho ông bố uống rượu thì “chuyện” mới vào. Học sinh đưa ra lý do thiếu quần áo, thầy giáo phải bỏ tiền mua quần áo cho học sinh, gia đình mới cho con tiếp tục đi học.

Lại có trường hợp em trai bị bỏng nên học sinh đó phải ở nhà làm ruộng, rừng, để bố mẹ đi làm thuê kiếm tiền chữa trị. Vì vậy, nhà trường đã vận động quyên góp giáo viên nhà trường và một số nhà hảo tâm được 21 triệu đồng, hỗ trợ bố mẹ em học sinh đó đưa con mình lên Hà Nội chạy chữa, tạo cơ hội cho em quay lại trường.

Tuy vất vả nhưng nhờ vậy, nhiều phụ huynh đã thay đổi tư tưởng, thông cảm hơn với công việc “trồng người” của các thầy cô, tích cực hơn trong việc để con em tiếp tục đến trường. Các em cũng yêu mến mái trường hơn. Năm học 2021-2022 vừa qua, nhà trường có 45 học sinh giỏi (8,05%), 231 học sinh khá (50,46%). Để có được con số này là nhờ sự nỗ lực góp công sức rất nhiều của thầy cô và các em học sinh Trường THCS&THPT Hoành Mô.