Giống con người, xe điện cũng ốm yếu hơn vào mùa đông

Công nghệ trong lĩnh vực xe điện đã phát triển mạnh mẽ trong những năm qua, nhưng chúng chưa đủ để giúp loại phương tiện này dễ dàng vượt qua mùa đông lạnh giá.

Domenick Nati, một người dẫn chương trình phát thanh 44 tuổi đến từ miền đông bang Virginia đã cắm điện cho chiếc Tesla S của mình vào bộ sạc siêu tốc chiều thứ Sáu tuần trước, khi pin của anh chỉ còn 40%. Nhiệt độ ngoài trời khi đó là -7 độ C.

Hai giờ trôi qua và không có nhiều thay đổi. Các con số cho thấy lượng pin lên rất chậm và khi nhiệt độ ngoài trời tiếp tục giảm xuống, chiếc xe đã ngừng sạc hoàn toàn. Sau đó, anh đã thử sạc xe ở nhà nhưng cũng không thành công. Và đó là buổi chiều của đêm Giáng sinh, nên người đàn ông này đã quyết định lái xe đến một trạm sạc khác của Tesla. Tuy nhiên, khoảng thời gian sử dụng pin vẫn không tăng lên một giờ sau đó. Anh đã chính thức bị mắc kẹt vào đêm Giáng sinh bởi không có phương tiện khác và các dịch vụ gọi xe như Uber và Lift không hoạt động trong khu vực của anh.

Nati đã cố liên hệ với bộ phận hỗ trợ khách hàng của Tesla nhưng không nhận được phản hồi.

Trong mùa đông, đôi khi con người chúng ta cũng rơi vào tình trạng ốm yếu. Và dường như những chiếc xe điện cũng vậy. Chúng cũng hay “sụt sịt” vào mùa lạnh này. Dù doanh số bán xe điện trên toàn thế giới đang ngày một tăng cao, nhưng đối mặt với thời tiết lạnh đến khắc nghiệt ở nhiều vùng, những cụm pin cũng vô phương chống đỡ.

"Gần đây, thời lượng pin thực tế chỉ còn khoảng 50%", chủ sở hữu của một chiếc xe điện sống ở thành phố Cát Lâm, tỉnh Cát Lâm, phía bắc Trung Quốc chia sẻ. Ông nói rằng chiếc xe của ông "chỉ có thể chạy tối đa 300 km" vào mùa đông. Con số này chỉ bằng nửa phạm vi chạy thực tế được nhà sản xuất quảng cáo.

Và đừng nghĩ rằng việc giảm 50% thời lượng pin của xe điện chỉ là trường hợp cá biệt. Tại một số khu vực lạnh giá, khi nhiệt độ giảm xuống dưới âm 10 độ C, nếu thời lượng pin của xe điện có thể đạt một nửa thời lượng pin danh nghĩa là đã đủ để người dùng có thể “lạc quan” về phương tiện của mình.

Trong một cuộc thử nghiệm khả năng “chịu lạnh” được tiến hành gần đây cho một loạt các xe điện từ đủ mọi thương hiệu ở Trung Quốc, chiếc L9 nổi danh của thương hiệu Li Auto đã không thể khởi động được vào ngày đầu tiên nó được vận chuyển đến địa điểm thử nghiệm. Cửa sau bên phải của Xiaopeng G9 thì bị đóng băng tới mức không thể mở được trước khi cuộc thử nghiệm bắt đầu. Tay nắm cửa ẩn của SUV điện Feifan R7 thì không thể thu vào. Cửa sau của Wenjie M7 từ hãng AITO không thể đóng được trong suốt quá trình kiểm tra thời lượng pin.

Tốc độ di chuyển trung bình của tất cả các loại phương tiện tham gia thử nghiệm chỉ đạt 48,5% và phạm vi hành trình trung bình chỉ là 268 km. Nổi bật nhất là Han EV của BYD, chiếc xe có phạm vi di chuyển xa nhất là 366 km, cũng chỉ đạt được 60% tối đa giới hạn của mình.

Để hiểu rõ hơn về cuộc thử nghiệm này, đoạn đường mà những chiếc xe phải vượt qua dài 341 km, tốc độ lái xe trung bình là khoảng 50 km/h và tất cả các phương tiện đều được trang bị lốp chạy tuyết. Trong quá trình thử nghiệm, nhiệt độ tại địa phương là -15 đến -10 độ C.

Đọc tới đây, nếu bạn nghĩ quãng đường hơn 200 km đã là khá dài, thì hãy nhớ rằng cuộc thử nghiệm diễn ra trong điều kiện những chiếc xe chạy từ tình trang đầy pin (100%) cho tới lúc cạn kiệt (0%). Với người dùng bình thường, với lý do là để bảo vệ pin, xe điện thường không được sạc đầy và nhiều người sẽ sạc chúng khi còn 20% thời lượng pin. Tức là, phạm vi hành trình mà người dùng thực sự có thể tự tin sử dụng là thấp hơn trong thử nghiệm rất nhiều. Chẳng phải ngẫu nhiên mà việc có ga ra, cọc sạc và xe chạy bằng nhiên liệu dự phòng tại nhà gần như đã trở thành điều kiện cơ bản để người dân ở các khu vực lạnh giá cân nhắc trước khi lựa chọn phương tiện sử dụng năng lượng mới.

Không quá khó để hiểu được nguyên nhân. Nhiệt độ quá thấp sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của các tế bào pin, từ đó sẽ ảnh hưởng đến công suất tổng thể của xe. Đồng thời, nhiệt độ giảm cũng ảnh hưởng tới chất điện phân trong tế bào pin, làm tăng điện trở bên trong ở một mức độ nhất định. Điều này cũng mang lại sự suy giảm của phạm vi hành trình. Đồng thời, việc sử dụng hệ thống sưởi ấm bên trong xe vào mùa đông cũng khiến lượng điện năng tiêu thụ tăng lên rất nhiều.

Hiện tại, nhiều thương hiệu xe hơi đang nỗ lực cải thiện quãng đường đi được của xe điện trong mùa đông. Ví dụ, để giảm mức tiêu thụ năng lượng của máy điều hòa không khí, một số nhà sản xuất đang chuyển sang sử dụng máy điều hòa không khí dạng bơm nhiệt, nhờ đó nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng điện trong pin.

Trong bản cập nhật phiên bản 2022.36.6 của Tesla vào đầu tháng 11, các tính năng của phanh tái tạo năng lượng, hệ thống bảo vệ quá nhiệt ca-bin và đèn phanh tự động đã được tinh chỉnh để chuẩn bị đối phó với mùa đông lạnh giá. Tuy nhiên, dường như không có phương pháp nào ở trên mang lại một “bước nhảy vọt về chất” trong việc cải thiện quãng đường đi được vào mùa đông của xe điện.

Tuy nhiên, không vì thế mà nói rằng xe điện đã “dậm chân tại chỗ” trong những năm qua. Ngược lại, các sản phẩm mới hiện nay đã đạt được tiến bộ đáng kể so với các phiên bản tiền nhiệm.

Các kết quả trong thử nghiệm ở Trung Quốc cũng cho thấy điều đó. Ví dụ, trong bài kiểm tra về độ tin cậy, nhóm thử nghiệm đã đặt những chiếc xe trong môi trường -30°C qua đêm. Sáng hôm sau, 95% xe có thể khởi động nguội bình thường.

Cũng trong toàn bộ quá trình thử nghiệm, 38% phương tiện đã gặp nhiều vấn đề khác nhau, cửa sổ và tay nắm cửa của 7 phương tiện bị đóng băng, hệ thống treo khí nén của 3 phương tiện gặp vấn đề, nhưng hầu hết chúng đều có thể phục hồi trong thời gian ngắn.

Rất may, Việt Nam chúng ta có mùa đông dù lạnh nhưng không tới mức quá khắc nghiệt như ở các nước vùng ôn đới. Mặc dù một số tỉnh phía Bắc có thời điểm nhiệt độ xuống dưới mức 0 độ C và có băng tuyết, tuy nhiên hầu hết đều trong ngưỡng “chịu đựng được” của các tiêu chuẩn xe điện hiện hành.

Tuy nhiên, việc đối mặt với các trải nghiệm “không quá tốt” khi sử dụng xe điện trong mùa đông vẫn là một thực tế phải đối mặt. Đặc biệt trong bối cảnh khí hậu chung ngày càng có xu hướng khắc nghiệt hơn, hay trong trường hợp phải sử dụng chúng để di chuyển lên các vùng cao. Do đó, người tiêu dùng vẫn nên đưa ra quyết định dựa trên tình huống sử dụng xe thực tế, nhu cầu sạc và đi lại của bản thân để có thể chọn ra một mẫu xe phù hợp nhất đối với mình.