Giữa đại dịch, ngân hàng vẫn lãi lớn

Các ngân hàng thương mại (NH) đã công bố kết quả kinh doanh quý 2/2021 với điểm chung là ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng. Tuy nhiên, lợi nhuận sau thuế của một số nhà băng cũng tăng chậm lại do tăng trích lập dự phòng rủi ro và nợ xấu tiềm ẩn. Một số dự báo cho rằng, nếu tiếp tục hạ lãi suất từ nay đến cuối năm, cả ngành này lợi nhuận sẽ giảm khoảng 45.000 tỷ đồng.

Các NH đã công bố kết quả kinh doanh quý 2/2021, có ngân hàng báo lãi cao hơn 68% so với cùng kỳ. Ảnh: Như Ý

Tăng giảm khó lường

Tính đến 31/7, theo thống kê của FiinGroup, 26 NH thương mại (chiếm 99,5% vốn hóa ngành) đã công bố kết quả kinh doanh, hoặc ước tính cho quý 2/2021. Thời gian dịch COVID-19 bùng phát lần thứ 4 gần như kéo dài hết quý 2 nhưng các NH vẫn có thu nhập từ hoạt động kinh doanh duy trì tăng mạnh.

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý 2, Vietcombank ghi nhận lợi nhuận trước thuế hợp nhất đạt 4.938 tỷ đồng, giảm 14,3% so với cùng kỳ năm 2020. Nguyên nhân sụt giảm chủ yếu do phải trích lập dự phòng rủi ro và chi phí hoạt động tăng mạnh.

Tương tự, Vietinbank ghi nhận lợi nhuận trước thuế gần 2.800 tỷ đồng, giảm 38% so với cùng kỳ năm trước, và chỉ bằng 56% so với dự kiến đề ra. BIDV ngược lại với 2 ngân hàng lớn trên, lợi nhuận tăng tới 86% trong quý 2, đạt 4.726 tỷ đồng. Luỹ kế 6 tháng đầu năm, lợi nhuận sau thuế của Vietinbank là 11.536 tỷ đồng, còn BIDV đạt 8.122 tỷ đồng

Khối NH tư nhân có Techcombank, VPBank vượt mặt 4 ngân hàng thương mại nhà nước. Quý 2, Techcombank ghi nhận lợi nhuận trước thuế hơn 6.000 tỷ đồng, VPBank 5.031 tỷ đồng. Luỹ kế 6 tháng đầu năm, hai nhà băng này đạt lợi nhuận lần lượt 11.536 tỷ đồng và 9.037 tỷ đồng. Techcombank vươn lên vị trí thứ 2, VPBank đứng thứ 4.

Tính chung 6 tháng đầu năm, Saigonbank là NH đầu tiên công bố hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận cả năm. Lợi nhuận trước thuế lũy kế 6 tháng đầu năm đạt 137 tỷ đồng, tăng 9% so với cùng kỳ năm trước và hoàn thành xong kế hoạch cả năm. Đây cũng là NH cổ phần đầu tiên, tuy nhiên đến nay vốn điều lệ lại khiêm tốn nhất hệ thống - 3.080 tỷ đồng.

Một số NH cổ phần nhỏ và vừa ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng 3-5 lần, như NH TMCP Hàng hải Việt Nam MSB (3.119 tỷ đồng), lần đầu lọt nhóm 10 nhà băng dẫn đầu lợi nhuận toàn ngành. Nhóm 10 NH lãi lớn, còn có Ngân hàng TMCP Quân đội MBBank (7.986 tỷ đồng), Ngân hàng TPCM Á Châu ACB (6.352 tỷ đồng), Ngân hàng TMCP Phát triển TP.HCM HDBank (4.193 tỷ đồng), Ngân hàng Quốc tế VIB (3.954 tỷ đồng).

Tại hội thảo “Ngành ngân hàng - Điểm sáng từ câu chuyện tăng vốn”, bà Hoàng Việt Phương, Giám đốc SSI Research cho rằng, tăng vốn là yếu tố thách thức đối với các NH Việt Nam.

Lợi nhuận NH đến từ đâu? Theo nhóm phân tích của Công ty Chứng khoán Ngân hàng ACB (ACBS) thời gian qua, các NH tư nhân có thể tăng trưởng lợi nhuận cao hơn nhóm quốc doanh, do nhóm 4 ngân hàng TMCP lớn chịu áp lực giảm lãi suất cho vay, giảm lợi nhuận để hỗ trợ khách hàng, doanh nghiệp. Đáng chú ý, dịch bệnh khiến lãi suất huy động, tiền gửi không kỳ hạn (CASA) tăng, qua đó giúp biên độ lãi ròng (NIM) cải thiện, và lợi nhuận NH tăng trưởng mạnh mẽ. “Ngoài ra, lợi nhuận NH đang được tạm tính trên cả các khoản dự thu của khách hàng. Nếu khách hàng không trả được nợ thì NH phải thoái thu, lúc đó sẽ không được ghi nhận vào lợi nhuận nữa”, ACBS dự báo.

Lãi cả ngành giảm 45.000 tỷ nếu giảm lãi suất

Theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội NH Việt Nam (VNBA), lợi nhuận NH cần được nhìn nhận khách quan, toàn diện. Sau hơn một năm tổ chức thực hiện Thông tư số 01 cơ cấu lại thời hạn trả nợ; miễn, giảm lãi, phí; giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch COVID-19, đã giúp các tổ chức tín dụng tạm thời chưa phải trích lập dự phòng rủi ro nên cũng giảm được chi phí. “Nếu trừ đi khoản này, lợi nhuận của các NH tất yếu sẽ giảm mạnh”, ông Hùng chỉ ra.

TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) thì phân tích, lãi suất cho vay giảm 1% đối với dư nợ hiện hữu (khoảng 9,6 triệu tỷ đồng), như vậy ước tính lợi nhuận NH có thể giảm khoảng 45.000 tỷ đồng (tức là thời gian giảm lãi suất áp dụng từ nay đến hết năm 2021). “Con số này tương đương một nửa lợi nhuận của toàn ngành ngân hàng năm 2020,” TS Lực lưu ý

Nửa đầu năm 2021, cổ phiếu NH là nhóm dẫn dắt thị trường, giao dịch sôi động, khi 25/26 mã tăng giá, nhiều mã tăng hơn 100%. Tuy nhiên, tháng 7/2020, trong diễn biến tiêu cực của thị trường, cổ các phiếu nhà băng lao dốc. Một số cổ phiếu giảm trên dưới 20%, bất chấp tin hỗ trợ từ lợi nhuận quý 2, cổ tức, tăng vốn.

Chuyên gia của ACBS cho rằng, phần lớn nhà đầu tư kỳ vọng cao về kết quả kinh doanh trong cả năm 2021 đã được phản ánh vào giá cổ phiếu các NH. “Diễn biến cổ phiếu NH có thể sẽ phân hóa” ACBS cho biết.