Giúp phụ nữ vùng cao chủ động tiếp cận chính sách dân số

Những năm qua, Quảng Ninh đã dành rất nhiều nguồn lực cho chương trình tổng thể phát triển KT-XH bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) nói chung, phụ nữ DTTS nói riêng. Nhờ việc đẩy mạnh tuyên truyền và thực hiện hiệu quả các mô hình mà phụ nữ ở vùng DTTS được tiếp cận các chính sách dân số một cách chủ động, hiệu quả.

Xã Thanh Sơn (huyện Ba Chẽ) có tỷ lệ phụ nữ là người DTTS khá cao với trên 95% trong tổng số phụ nữ toàn huyện. Tư tưởng sinh con trai để nối dõi tông đường đã ăn sâu vào nếp nghĩ của một bộ phận người dân nơi đây. Nhận thức rõ được những khó khăn ấy, Trạm Y tế xã Thanh Sơn đã thực hiện mô hình kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh. Y sĩ Nịnh Thị Dần, Trưởng Trạm y tế xã Thanh Sơn cho biết: Chúng tôi phải đi từng ngõ, gõ từng nhà, tích cực tư vấn ngay tại hộ gia đình. Nhiều phụ nữ nhờ được tuyên truyền, tư vấn nên đã từ bỏ ý định sinh con thứ 3, hay sinh bằng được con trai để nối dõi tông đường.

Được biết, mấy năm trở lại đây, huyện Ba Chẽ đã luôn quan tâm, làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân, nhất là phụ nữ DTTS. Nhiều mô hình, đề án nhằm nâng cao chất lượng sống, nâng cao sức khỏe cho phụ nữ được Ba Chẽ triển khai có hiệu quả. Như: mô hình kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh; mô hình tư vấn khám sức khỏe tiền hôn nhân; mô hình phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết.

Tại xã Quảng Thành (huyện Hải Hà), tỷ lệ phụ nữ là người DTTS cũng chiếm khá cao. Thế nhưng, nhờ thực hiện các mô hình, đề án nâng cao chất lượng dân số, xã Quảng Thành được đánh giá là địa phương có nhiều chuyển biến về công tác dân số, nhất là chỉ tiêu về sinh con thứ 3 trở lên. Nhờ sự tư vấn, phân tích cặn kẽ của cán bộ Trạm y tế xã, nhiều chị em người DTTS ở đây đã quyết định dừng lại ở 2 con để nuôi dạy cho tốt và đảm bảo sức khỏe. Tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết đã giảm đi đáng kể.

Bên cạnh đó, xã cũng thường xuyên phối hợp với Hội KHHGĐ tỉnh đẩy mạnh thực hiện các chuyến lưu động cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ để chị em biết rõ hơn tình trạng sức khoẻ của mình. Chị Phùn Tài Múi, xã Quảng Thành (huyện Hải Hà) cho biết: Nhà tôi cách xa trung tâm xã, điều kiện tiếp cận thông tin và chăm sóc sức khỏe sinh sản còn nhiều hạn chế. Vì thế, tôi thấy các buổi truyền thông rất ý nghĩa. Tại các buổi truyền thông chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình, chúng tôi được khám phụ khoa. Các y bác sĩ còn phát tờ rơi để chị em chúng em trao đổi những kiến thức và được hướng dẫn sử dụng các biện pháp tránh thai, làm mẹ an toàn, bình đẳng giới.

Những năm qua, các cấp, các ngành, các địa phương trong tỉnh đã rất chú trọng, có nhiều giải pháp thiết thực để vận động phụ nữ sinh con đúng chính sách, đồng thời hạn chế tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Cụ thể, thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2021-2025”, hàng năm, Ban Dân tộc tỉnh đều tổ chức rất nhiều hội nghị tập huấn kỹ năng và tuyên truyền cho bí thư, trưởng Ban công tác Mặt trận, trưởng các thôn, bản, chi hội trưởng các đoàn thể chính trị xã hội cấp thôn, bản, trưởng tộc, trưởng dòng họ, người có uy tín, học sinh tuổi từ 15 đến 18 và đại diện một số hộ dân. Tiêu biểu là ở các địa phương: Vân Đồn, Ba Chẽ, Bình Liêu, Tiên Yên, Đầm Hà...

Đối với Hội LHPN tỉnh với vai trò nòng cốt cũng có nhiều hoạt động thiết thực nhằm nâng cao sức khỏe cho phụ nữ vùng DTTS. Như: Tổ chức các lớp tập huấn quyền chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho phụ nữ DTTS; tích cực thực hiện dự án AC Thụy Điển về "Tăng cường các quyền chăm sóc sức khỏe sinh sản cho trẻ em tuổi vị thành niên và phụ nữ DTTS tại tỉnh Quảng Ninh".

Với những cách làm linh hoạt, cụ thể, phụ nữ vùng DTTS ngày càng được quan tâm, chủ động tiếp cận các chính sách dân số, từ đó hạn chế được tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và tình trạng sinh nhiều con.