TP Móng Cái phát huy giá trị các di sản văn hoá

TP Móng Cái có hệ thống các di sản văn hóa phong phú, độc đáo, từ những di sản vật thể, như: Đình, đền, chùa đến những di sản phi vật thể như: Tín ngưỡng, phong tục, lễ nghi, các loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống… góp phần tạo nên nét đặc sắc nơi địa đầu Tổ quốc. Những năm qua, TP Móng Cái đã có nhiều nỗ lực bảo tồn, phát huy có hiệu quả các giá trị di sản văn hóa.

Ông Đỗ Văn Tuấn, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Móng Cái, cho biết: Hiện nay, trên địa bàn TP Móng Cái có 59 di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh, trong đó có 1 di tích xếp hạng quốc gia đặc biệt, 5 di tích được xếp hạng cấp quốc gia, 12 di tích lịch sử cấp tỉnh. Ngoài ra, Móng Cái còn có 40 di sản văn hóa phi vật thể đã được kiểm kê, phân loại, trong đó có 5 di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Toàn thành phố có 10 cá nhân được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể. Những di sản đó được coi là những “Cột mốc văn hóa” trường tồn, góp phần khẳng định chủ quyền lãnh thổ quốc gia và là nguồn tài nguyên du lịch đặc biệt có giá trị, tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn, có tính cạnh tranh cao, là nhân tố cơ bản, góp phần phát triển ngành du lịch thành phố theo hướng bền vững.

Với hệ thống di tích danh lam thắng cảnh, chùa, đền, miếu trên địa bàn, TP Móng Cái đã trở thành điểm đến du lịch tâm linh không thể bỏ qua mỗi dịp đầu xuân. Theo ông Đỗ Văn Tuấn, Đàn Xã Tắc và lễ tế Xã Tắc là hiện tượng văn hóa đặc sắc mang tính nhân văn sâu sắc, gắn với nhu cầu của cư dân nông nghiệp lúa nước. Đây cũng là một tín ngưỡng văn hóa tồn tại từ xa xưa của dân tộc Việt, được các triều đại phong kiến đưa vào hàng đại tự và đích thân làm chủ tế theo thông lệ xuân thu - nhị kỳ.

Trải qua các giai đoạn phát triển của lịch sử và yêu cầu thực tiễn của xã hội, lễ tế Xã Tắc đã được mở rộng, thực hiện tại một số địa phương, nhưng dù tổ chức với quy mô nào, thì nghi lễ này vẫn hướng đến tinh thần quốc gia, dân tộc, cụ thể là tinh thần độc lập, tự chủ và toàn vẹn lãnh thổ, cùng tổ chức sản xuất để hướng đến những vụ mùa bội thu, cuộc sống hòa bình, ấm no, hạnh phúc… Đây là một trong những ý nghĩa sâu xa, trường tồn gắn với tục thờ Xã Tắc ở nước ta và cũng là cội nguồn để hình thành nên di tích đền Xã Tắc.

Trên địa bàn Móng Cái hiện có các lễ hội được duy trì thường niên gồm: Lễ hội đình Vạn Ninh, Lễ hội đình Làng Bầu, Lễ hội đình Dân Tiến, Lễ hội đền Xã Tắc, Lễ hội đền Thánh Mẫu, Lễ hội đình Trà Cổ, Lễ hội đình Đông Thịnh, Lễ hội đình Tràng Vĩ, Lễ hội đình Bình Ngọc.  Cùng với đó, các hoạt động lễ hội mang đậm dấu ấn văn hóa, lịch sử được TP Móng Cái duy trì thường niên và tổ chức chu đáo, khẳng định “Cột mốc văn hóa” nơi biên cương Tổ quốc.

Các lễ hội được phục dựng nhằm bảo tồn, phát huy, tôn vinh giá trị văn hóa, lịch sử; đáp ứng nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng tâm linh, góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ, nâng cao trách nhiệm bảo vệ, gìn giữ, phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống của địa phương. Nhờ tổ chức tốt các lễ hội, tổng khách du lịch đến Móng Cái tháng 2/2025 đạt trên 180.000 lượt người, tăng trên 12% so với cùng kỳ; lũy kế 2 tháng đầu năm 2025, tổng khách du lịch đến Móng Cái đạt trên 340.000 lượt người, tăng trên 10% so với cùng kỳ.

Trong thời gian tới, TP Móng Cái tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về gắn kết di sản văn hóa với phát triển kinh tế - xã hội, gắn với xây dựng người Móng Cái thân thiện, hào sảng, nghĩa tình. Đồng thời, TP Móng Cái cũng tích cực tuyên truyền, giáo dục, vận động nhân dân nâng cao ý thức bảo vệ di sản văn hóa và tạo điều kiện cho du lịch phát triển, xây dựng chiến lược phát triển du lịch văn hoá phù hợp.