HĐND tỉnh: Khẳng định vai trò cơ quan đại biểu dân cử

Nhiệm kỳ 2016-2021, HĐND tỉnh có rất nhiều đổi mới, nâng cao chất lượng công tác. Qua đó, ngày càng khẳng định vai trò, năng lực và hiệu quả của cơ quan dân cử, góp phần thực hiện hiệu quả các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội tỉnh.

Đồng chí Nguyễn Xuân Ký, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, trò chuyện với cử tri TP Hạ Long, tháng 6/2020. Ảnh: Đỗ Phương

Mỗi kỳ họp là một lần đổi mới

Nhiệm kỳ 2016-2021 (tính đến hết tháng 2/2021), HĐND tỉnh đã tổ chức 22 kỳ họp; trong đó tổ chức 1 kỳ họp xây dựng bộ máy chính quyền địa phương cấp tỉnh, 10 kỳ họp thường lệ, 11 kỳ họp chuyên đề. Các kỳ họp HĐND tỉnh đổi mới theo hướng linh hoạt, sáng tạo, phát huy dân chủ, trí tuệ, tinh thần trách nhiệm của đại biểu. Đáng chú ý, Quảng Ninh là một trong những địa phương tiên phong trong nước tổ chức “kỳ họp không giấy tờ ”. Theo đó, Thường trực HĐND tỉnh đã chỉ đạo xây dựng và triển khai ứng dụng phần mềm quản lý kỳ họp trong máy tính bảng trang bị cho các đại biểu. Các văn kiện liên quan tại kỳ họp đều được cập nhật thường xuyên trên hệ thống phần mềm, tạo thuận lợi cho đại biểu HĐND tỉnh trong sử dụng và tra cứu.

Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp được đổi mới theo hỏi nhanh - đáp gọn, chất vấn nhóm vấn đề với Chủ tịch, các Phó Chủ tịch và các thành viên UBND, Chánh án TAND tỉnh và đi đến cùng làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân. Qua 10 kỳ họp thường lệ theo quy định, đã có 132 lượt đại biểu HĐND tỉnh chất vấn 164 nội dung liên quan đến tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Thời lượng và số lượng trong các phiên chất vấn tăng lên. Nhiệm kỳ 2016-2021, HĐND tỉnh đã dành từ 1/2-1 ngày với số lượng từ 15-20 ý kiến chất vấn trở lên trong mỗi kỳ họp. Chủ tọa kỳ họp đã điều hành phiên chất vấn linh hoạt, theo hướng gợi mở, tạo không khí dân chủ, có tính xây dựng cao giữa người chất vấn và người trả lời với mục đích tìm ra giải pháp để giải quyết những bất cập đang đặt ra trong quản lý và đời sống xã hội.

Quảng Ninh là địa phương đầu tiên trong nước thực hiện kỳ họp HĐND không giấy tờ.

Các nghị quyết được HĐND tỉnh biểu quyết thông qua tại các kỳ họp trong nhiệm kỳ 2016-2021 đều có ý nghĩa quan trọng, tạo đột phá, động lực phát triển mới cho cả một giai đoạn phát triển trong hiện tại và tương lai của tỉnh.

Đồng chí Vũ Hồng Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, đánh giá: 2016-2021 là nhiệm kỳ rất thành công của HĐND tỉnh. Thường trực HĐND tỉnh Quảng Ninh với nhiều đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động, đặc biệt là đưa ra nhiều quyết sách quan trọng phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội tỉnh nhanh, bền vững. Ấn tượng nhất là việc ban hành các nghị quyết quan trọng về nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về thu - chi ngân sách nhà nước và đầu tư công của HĐND tỉnh Quảng Ninh. Trong đó, quy định rõ phạm vi, trách nhiệm đối với nhiệm vụ chi đầu tư phát triển của từng cấp ngân sách, công khai ngân sách nhà nước dành cho đầu tư phát triển, giảm dần cơ chế xin - cho. Từ đó, giúp Quảng Ninh tập trung nguồn lực thực hiện hoàn thành nhiều dự án lớn, có tính chất động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội chung của toàn tỉnh.

Trong nhiệm kỳ 2016-2021, HĐND tỉnh ban hành 329 nghị quyết, trong đó có 139 nghị quyết thuộc lĩnh vực kinh tế - ngân sách; 116 nghị quyết về tổ chức, biên chế, sắp xếp đơn vị hành chính…; 32 nghị quyết thuộc lĩnh vực văn hóa - xã hội; 42 nghị quyết về chương trình xây dựng nghị quyết, giám sát, chất vấn và trả lời chất vấn… Các nghị quyết đã thể chế hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, của tỉnh, phù hợp với yêu cầu, đòi hỏi thực tiễn của địa phương. Nổi bật như trong năm 2020, HĐND tỉnh đã kịp thời ban hành các Nghị quyết số 245, 256, 266, 286/2020/NQ-HĐND về một số giải pháp hỗ trợ kích cầu du lịch tỉnh, phù hợp với nguyện vọng cử tri, nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh... 

Tại kỳ họp thứ 22 HĐND tỉnh đã quyết nghị việc tăng dự phòng ngân sách các cấp lên mức tối đa 4% trong tổng chi ngân sách địa phương để dành nguồn lực dự phòng cho công tác phòng, chống dịch; tiếp tục tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên ngân sách các cấp và dành toàn bộ nguồn này với nguồn huy động hợp pháp khác để mua vắc-xin phòng chống Covid-19 để tiêm phòng cho toàn dân. Những quyết nghị quan trọng này đã góp phần đảm bảo an sinh xã hội và tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, ổn định kinh tế - xã hội của tỉnh trong giai đoạn mới, góp phần hoàn thành "mục tiêu kép" của tỉnh, vừa phòng chống dịch Covid-19 vừa phát triển kinh tế - xã hội hiệu quả.

Các đại biểu HĐND tỉnh biểu quyết thông qua nghị quyết tại kỳ họp thường lệ cuối năm 2020 của HĐND tỉnh khóa XIII.

Tiếp xúc thực chất - Giám sát đến cùng

Cùng với những sáng tạo, linh hoạt trong điều hành kỳ họp, hoạt động khảo sát, giám sát của HĐND tỉnh được đổi mới, tập trung vào nội dung trọng tâm, trọng điểm, lựa chọn những vấn đề được nhiều cử tri quan tâm và liên quan trực tiếp tới quyền, lợi ích của nhân dân để tiến hành giám sát. Công tác giám sát được đổi mới theo hướng tăng cường phối hợp giữa hoạt động giám sát của Thường trực và các ban của HĐND tỉnh với các cơ quan có chức năng thanh tra, kiểm tra, kiểm toán để tránh trùng chéo, tiết kiệm thời gian, nhân lực, kinh phí và đánh giá được toàn diện hơn tình hình chấp hành chính sách pháp luật trên địa bàn tỉnh. Chương trình công tác của HĐND tỉnh được xây dựng ngay từ đầu năm theo từng danh mục cụ thể. Trong đó, phân công các cơ quan chủ trì, phối hợp, tham mưu và rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, bảo đảm không bị trùng lặp, chồng chéo; không ảnh hưởng đến hoạt động của chủ thể chịu sự giám sát.

Bên cạnh giám sát bằng hình thức chất vấn và trả lời chất vấn được tăng cường tại các kỳ họp HĐND tỉnh và hoạt động giám sát giữa hai kỳ họp, HĐND tỉnh còn chú trọng công tác giám sát thường xuyên, đột xuất vào những vấn đề được cử tri và dư luận quan tâm. Trong nhiệm kỳ, Thường trực và các ban HĐND tỉnh đã thực hiện 28 cuộc giám sát chuyên đề, 10 cuộc giám sát giải quyết kiến nghị của cử tri và 97 cuộc giám sát, khảo sát thường xuyên, không báo trước. Trong quá trình thực hiện luôn cụ thể, sâu sát, kịp thời, thường xuyên theo dõi, nắm tình hình và giám sát đến cùng. Đồng thời, chỉ đạo thực hiện giám sát trọng tâm, trọng điểm, rõ mục tiêu, đối tượng; chuẩn bị kỹ, triển khai bài bản; thông báo kết luận cụ thể; chú trọng việc triển khai thực hiện các kiến nghị sau giám sát, khảo sát của các cơ quan chức năng…

Qua giám sát đã phát hiện những hạn chế, tồn tại trên cơ sở đó kiến nghị các ngành, địa phương liên quan có hướng giải quyết, khắc phục kịp thời. Điển hình trong năm 2020, thông qua hoạt động giám sát, HĐND tỉnh đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương sớm rà soát các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc, nắm bắt những khó khăn, vướng mắc do bị tác động ảnh hưởng trực tiếp của dịch Covid-19 để có những giải pháp giúp các đơn vị tháo gỡ khó khăn, giải quyết việc làm, có chính sách hỗ trợ cho người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19; rà soát, tổng hợp tình hình việc quản lý, sử dụng các loại vật tư y tế tiêu hao; đánh giá việc quản lý, sử dụng toàn bộ các trang thiết bị, máy móc đã giao cho các đơn vị, đảm bảo quản lý tốt phục vụ công tác phòng chống dịch...

Đồng chí Trịnh Thị Minh Thanh, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh giám sát công tác quản lý đất đai tại thành phố Móng Cái.

Cùng với các hoạt động trên, Thường trực HĐND tỉnh luôn quan tâm chỉ đạo nâng cao chất lượng và đổi mới hoạt động tiếp xúc cử tri. Việc tổng hợp kiến nghị của cử tri được sàng lọc từ cơ sở, phân loại theo thẩm quyền giải quyết; phân công các ban, các tổ đại biểu HĐND tỉnh theo dõi, giám sát từng nội dung giải quyết ý kiến cử tri ngay sau kỳ họp và những ý kiến cử tri còn tồn đọng chưa được giải quyết dứt điểm. Đáng chú ý, trên cơ sở rà soát các kiến nghị còn tồn đọng, kéo dài qua nhiều kỳ họp, Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức phiên giải trình về kết quả thực hiện giải quyết kiến nghị cử tri nhằm thống nhất các giải pháp giải quyết dứt điểm kiến nghị. Qua đây, góp phần tạo sự đồng thuận, nâng cao vị thế của cơ quan dân cử, góp phần ổn định an ninh trật tự, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Những năm qua, các nghị quyết, chương trình của HĐND tỉnh được triển khai phù hợp, hiệu quả, đã và đang góp phần tạo ra thế và lực mới để Quảng Ninh vươn lên mạnh mẽ, đứng trong tốp đầu của cả nước trên nhiều phương diện.

Trúc Linh