Hiểm họa từ chế độ ăn nhiều protein, ít calo

Những năm gần đây, các xu hướng ăn kiêng như keto, paleo (hay còn gọi là chế độ ăn kiểu người tiền sử, dựa trên nguyên tắc ăn các thực phẩm từ thời săn bắt, hái lượm), low-fat (ít chất béo) trở nên nổi tiếng. Trong tất cả chế độ ăn phổ biến, Giáo sư Tim Spector, chuyên gia dịch tễ học di truyền tại King’s College London, chuyên gia sức khỏe đường ruột và đồng sáng lập ZOE, bày tỏ sự thất vọng về xu hướng ăn nhiều protein nhưng ít calo (high-protein, low-calo) đang thịnh hành tại Mỹ.

Theo ông Spector, chế độ này có nhiều vấn đề nghiêm trọng. Người ăn thường chọn thực phẩm chế biến sẵn, được quảng cáo là nhiều protein và ít calo, bỏ qua các loại thực vật giàu chất xơ, tốt cho đường ruột. Điều này dẫn đến sai lầm lớn nhất trong dinh dưỡng: coi trọng số lượng calo hơn chất lượng.

"Hầu hết mọi người nghĩ rằng một chế độ ăn tốt là ít chất béo, ít calo và nhiều protein, còn lại không quan trọng. Tư duy này không chỉ sai lầm mà còn có thể gây hại cho sức khỏe", ông nói.

Đừng rơi vào "bẫy" protein

Ông Spector cho rằng nhận thức về tầm quan trọng của protein đã bị bóp méo, khi các thực phẩm "giàu protein" được quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội. Ông nhận định, các công ty chế biến thường thích thêm đạm vào sản phẩm của mình, bởi nó rẻ và dễ để tiếp thị theo ngành công nghiệp ăn kiêng khổng lồ. Tuy nhiên, Spector cho biết, protein chỉ là một phần của chế độ ăn. Một thực đơn lành mạnh cần có đầy đủ đạm, tinh bột, chất xơ và các loại vitamin, khoáng chất.

Nhiều nghiên cứu cho thấy bổ sung lượng chất xơ cao hơn có thể giảm nguy cơ tử vong do tim mạch, nhiễm trùng, hô hấp và ung thư. Một nghiên cứu phát hiện ra rằng, cứ tăng 10 gram chất xơ hàng ngày, nguy cơ mắc bệnh mạch vành giảm 14%, nguy cơ tử vong do tim mạch giảm 27%.

Vì chất xơ rất quan trọng đối với sức khỏe đường ruột, ông Spector khuyến khích ăn ít nhất 30 loại thực vật khác nhau mỗi tuần, đặc biệt là thực phẩm lên men và thực vật có nhiều màu sắc.

Bằng cách tập trung vào các loại chất xơ thay vì calo và protein, người đang ăn kiêng có thể loại bỏ những thực phẩm chế biến sẵn không lành mạnh khỏi thực đơn. Tiến sĩ Megan Rossi, tác giả của cuốn sách "How To Eat More Plants" và "Love your Gut", cho biết hệ vi sinh vật đường ruột cần được bổ sung lượng chất xơ dồi dào và đa dạng. Sự cân bằng của vi khuẩn trong đường ruột có thể giúp điều chỉnh lượng đường trong máu, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch.

Chất xơ cũng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim, béo phì và ung thư. Hướng dẫn chế độ ăn uống của Mỹ khuyến nghị phụ nữ nên ăn 22 đến 28 g chất xơ mỗi ngày, nam giới nên ăn 28 đến 34 g. Cách khác để bổ sung lượng lớn chất xơ là ăn 30 loại thực vật khác nhau, chẳng hạn hạt, thảo mộc, gia vị, ngũ cốc như diêm mạch, kiều mạch, bên cạnh các loại rau quen thuộc.

"Chế độ ăn nhiều thực vật và chất xơ không có nghĩa là bạn phải loại bỏ thịt. Chỉ cần đảm bảo thực vật chiếm ít nhất 50% đĩa thức ăn của bạn. Ăn thịt không sai, miễn là nó chỉ chiếm một phần nhỏ trong đĩa thức ăn", ông Spector nói.