Hiệu quả giải pháp khấu than lò chợ ZRY ở Than Vàng Danh

Công nghệ khai thác than lò chợ xiên chéo, chống giữ bằng giàn mềm ZRY được Công ty CP Than Vàng Danh áp dụng từ năm 2017. Sau một thời gian áp dụng, công nghệ này đã bộc lộ hạn chế, đó là để lại trụ bảo vệ chân lò chợ lớn, làm giảm trữ lượng khai thác và gây tổn thất than. Giữa năm 2021, một nhóm nghiên cứu của Công ty đã xây dựng giải pháp áp dụng công nghệ khai thác lò chợ xiên chéo, chống giữ bằng giàn mềm ZRY khấu không để lại trụ bảo vệ, giúp tăng sản lượng khai thác than lò chợ và thu hồi triệt để tài nguyên. Đây cũng là giải pháp vừa giành giải nhất tại Hội thi Sáng tạo Khoa học kỹ thuật tỉnh Quảng Ninh lần thứ VIII năm 2021.

Từ khi áp dụng giàn mềm ZRY, năng suất lao động của Than Vàng Danh đã tăng lên 7-8 tấn/công, chi phí mét lò giảm, năng lực thông gió tốt, điều kiện và môi trường làm việc của người lao động được cải thiện. Sản lượng khai thác lò chợ tăng lên 110.000-120.000 tấn than/năm, cao gấp 1,5 lần công nghệ khấu buồng trước đây.

Tuy nhiên, qua thời gian, loại hình công nghệ này bộc lộ hạn chế là phần than trụ bảo vệ lò phải để lại tương đối lớn và phải tiến hành khấu tận thu bằng công nghệ khấu buồng. Kỹ thuật khấu buồng là công nghệ cũ, gây tổn thất than, tiêu hao nhiều chi phí và đặc biệt tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn lao động. Điều này, đã làm hạn chế phạm vi áp dụng cũng như khả năng phát huy hiệu quả của dây chuyền công nghệ khai thác lò chợ xiên chéo sử dụng giàn mềm ZRY trong Công ty.

Xuất phát từ thực tế trên, một nhóm nghiên cứu của Than Vàng Danh đã xây dựng và triển khai giải pháp thay đổi công nghệ khấu không để lại trụ bảo vệ cho các lò chợ ZRY, với mục tiêu mở rộng phạm vi áp dụng và nâng cao hiệu quả công nghệ.

Anh Nguyễn Văn Hà, Phó Trưởng phòng Kỹ thuật - Công nghệ Mỏ, Công ty CP Than Vàng Danh cho biết: Trữ lượng than để lại tại các trụ bảo vệ trong quá trình khấu lò chợ xiên chéo chiếm tỉ trọng lớn 10-25% (trung bình là 17%) tổng trữ lượng đã được quy hoạch trong các dự án mỏ lớn mà Than Vàng Danh đang được giao và quản lý khai thác. Vì vậy, việc thay đổi công nghệ để tăng sản lượng lò chợ, tận thu tài nguyên những vị trí này có ý nghĩa quan trọng với công ty. Về bản chất, quy trình khấu không để lại trụ bảo vệ giống với quy trình khấu để lại trụ bảo vệ trước đây, tuy nhiên, với giải pháp mới này, việc triển khai phải được thực hiện ngay từ bước chuẩn bị lò chợ. Theo đó, hai biện pháp kỹ thuật khấu không để lại trụ bảo vệ đã được xây dựng gồm, biện pháp đào thượng khai thác trực tiếp từ lò dọc vỉa vận tải và đào lò thượng bán xiên phía chân lò chợ kết nối với lò thượng khởi điểm.

Từ giữa năm 2021, Than Vàng Danh áp dụng thử nghiệm giải pháp này và đã nhanh chóng đạt hiệu quả như mong muốn. Trữ lượng khai thác lò chợ ZRY đã tăng 16% - từ hơn 134 nghìn tấn lên hơn 160 nghìn tấn; tỷ lệ tổn thất tài nguyên giảm từ 21% xuống còn 17%.

Giải pháp khấu than không để lại trụ bảo vệ nhằm mở rộng phạm vi áp dụng công nghệ khai thác lò chợ xiên chéo, chống giữ bằng giàn chống mềm loại ZRY tại Than Vàng Danh là công trình nghiên cứu đầu tiên, có tính tiên phong trong Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam cũng như tại Việt Nam. Giải pháp này vừa được trao giải nhất tại Hội thi Sáng tạo Khoa học kỹ thuật tỉnh Quảng Ninh lần thứ VIII năm 2021.

Theo ông Trần Văn Thức, Phó Giám đốc Công ty CP Than Vàng Danh, nghiên cứu áp dụng thành công đã cho phép Than Vàng Danh mở rộng diện áp dụng công nghệ mà không cần sử dụng một công nghệ khác để khai thác tận thu trụ bảo vệ. Điều đó đồng nghĩa với việc không làm gia tăng chi phí khi khai thác trụ bảo vệ, đặc biệt là vật tư. Bên cạnh đó, giải pháp mới cũng giúp Than Vàng Danh tận thu tối đa tài nguyên, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Theo các chuyên gia, trữ lượng vỉa than dốc dày trung bình đến dày dốc tại các mỏ hầm lò vùng Quảng Ninh chiếm tỉ trọng lớn trong tổng trữ lượng than đã được quy hoạch trong các dự án khai thác tại các mỏ hầm lò vùng Quảng Ninh. Việc nghiên cứu và áp dụng thành công giải pháp thu hồi trong lò chợ xiên chéo, chống giữ bằng giàn chống mềm có triển vọng áp dụng đại trà cho tất cả điều kiện vỉa than dốc, dày phù hợp với tiêu chí áp dụng công nghệ trong các mỏ hầm lò của TKV.