Hoàn thiện chính sách trong thanh toán biên mậu

Ngày 28/8/2018, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ký ban hành Thông tư 19/2018/TT-NHNN hướng dẫn về quản lý ngoại hối đối với hoạt động thương mại biên giới Việt Nam - Trung Quốc. Theo khảo sát của NHNN Chi nhánh Quảng Ninh, cộng đồng doanh nghiệp và người dân đánh giá, Thông tư 19 có nhiều điểm mới, tạo điều kiện thuận lợi cho thương nhân, cư dân trong hoạt động thương mại ở khu vực giáp biên; đồng thời, góp phần tăng cường công tác quản lý thanh toán biên mậu trên địa bàn.

Giao dịch tại Vietcombank Chi nhánh Móng Cái. Ảnh: Hồng Nhung

Thông tư 19 gồm 6 Chương, 22 Điều. Về cơ bản, nội dung Thông tư được xây dựng trên cơ sở kế thừa các quy định tại Quyết định số 689/2004/QĐ-NHNN ngày 7/6/2004 của NHNN Việt Nam ban hành Quy chế thanh toán trong mua bán, trao đổi hàng hóa tại khu vực biên giới, khu kinh tế cửa khẩu Việt Nam - Trung Quốc.

Thông tư đã quy định rất cụ thể về đồng tiền và phương thức thanh toán, sử dụng tài khoản CNY (tiền Trung Quốc) của thương nhân Việt Nam và tài khoản VND của thương nhân Trung Quốc tại chi nhánh ngân hàng biên giới; thỏa thuận hợp tác thanh toán giữa ngân hàng được phép có chi nhánh ngân hàng biên giới và ngân hàng Trung Quốc; hoạt động xuất nhập khẩu CNY và VND tiền mặt của ngân hàng được phép có chi nhánh ngân hàng biên giới; hoạt động ủy thác thanh toán...

Để đảm bảo kiểm soát chặt chẽ, Thông tư 19 quy định thương nhân nộp tiền mặt CNY vào tài khoản mở tại chi nhánh ngân hàng biên giới trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhập cảnh ghi trên tờ khai nhập cảnh - xuất cảnh trên cơ sở xuất trình chứng từ và chịu trách nhiệm về tính xác thực của các loại chứng từ đã xuất trình.

Thanh toán bằng tiền mặt chỉ được sử dụng đối với VND; đồng CNY chỉ được sử dụng để thanh toán chuyển khoản qua ngân hàng theo các quy định chặt chẽ. Như vậy, quy định này đảm bảo đúng tinh thần của Pháp lệnh Ngoại hối trên lãnh thổ Việt Nam chỉ được lưu hành đồng Việt Nam.

Ngoài các nội dung nêu trên, Thông tư 19 còn quy định một số nội dung khác như: Trách nhiệm của các tổ chức, chế độ báo cáo định kỳ đối với tổ chức, cá nhân liên quan, để phục vụ công tác kiểm soát, quản lý việc sử dụng đồng CNY trong thanh toán thương mại biên giới Việt - Trung.

Cửa khẩu quốc tế Móng Cái. Ảnh: Thái Cảnh

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, Thông tư 19 tuân thủ những nguyên tắc cơ bản của Luật các tổ chức tín dụng, Pháp lệnh ngoại hối, và được thiết kế để các giao dịch thương mại biên giới Việt - Trung đảm bảo tính chặt chẽ, đồng bộ hơn.

Dù được tạo thuận lợi bằng việc được sử dụng cả 2 đồng tiền VND và CNY, nhưng trong phạm vi rất hạn chế về đối tượng, về địa lý và phải thực hiện quy định thông qua hệ thống ngân hàng, kể cả đối với giao dịch tiền mặt (trong thời hạn 7 ngày). Về đối tượng của Thông tư 19 đã được khoanh rõ qua Luật Quản lý ngoại thương ban hành năm 2017 và Nghị định 14/2018/NĐ-CP ngày 23/1/2018 của Chính phủ, cùng các văn bản pháp quy liên quan khác (như Luật Biên giới, Luật Hộ khẩu…), để giới hạn phạm vi áp dụng về con người, địa bàn, hàng hóa, phương thức kinh doanh, cách thức thanh toán... theo các quy định về thương mại biên giới, đi đôi với các công cụ giám sát của nhiều cơ quan nhà nước liên quan.

Tại Quảng Ninh, ngay khi Thông tư 19 được ban hành, NHNN Chi nhánh Quảng Ninh đã thực hiện khảo sát ý kiến của thương nhân, người dân phản hồi về Thông tư. Ông Nguyễn Văn Đoan, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh Quảng Ninh, cho biết: Các thương nhân và cư dân đã tiếp cận, tìm hiểu Thông tư 19 đều cho rằng các nội dung tại Thông tư quy định rất chặt chẽ và cụ thể hơn so với các quy định liên quan trước đây. Qua đó, giúp việc thực hiện thanh toán biên mậu đảm bảo theo đúng hướng dẫn, tránh phải làm lại nhiều lần.

Cũng theo lãnh đạo NHNN Chi nhánh Quảng Ninh, để thương nhân và cư dân biên giới hiểu rõ hơn về các quy định tại Thông tư 19, tránh hiểu sai lệch về chủ trương, chính sách, quy định của Nhà nước, NHNN Chi nhánh Quảng Ninh đã làm việc với Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh để xây dựng kế hoạch tổ chức các buổi gặp gỡ với doanh nhân, cư dân hoạt động, sinh sống tại khu vực biên giới của tỉnh để tuyên truyền, giải đáp, làm rõ các nội dung liên quan đến Thông tư.

Hồng Nhung