Iran và các nước châu Âu nối lại đàm phán về thỏa thuận hạt nhân năm 2015

Ngày 13/5, một số nguồn tin ngoại giao cho biết Iran sẽ tổ chức đàm phán với các nước châu Âu tham gia thỏa thuận hạt nhân năm 2015 mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, vào ngày 16/5 tới.

Trước đó, các bên đã lên kế hoạch tổ chức đàm phán vào ngày 2/5 nhưng sau đó hoãn lại do các nước châu Âu gồm Anh, Pháp và Đức (được gọi là E3) lo ngại cuộc đàm phán này có thể làm giảm hiệu quả các cuộc đàm phán do chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang theo đuổi. Tuy vậy, các nhà ngoại giao châu Âu cho biết các nước E3 đã lựa chọn tiếp tục đàm phán vì lợi ích cuối cùng là duy trì đối thoại với Iran và trao đổi quan điểm về những nội dung của một thỏa thuận hạt nhân mới.

Iran cũng muốn tổ chức các cuộc đàm phán để có nhiều kênh trao đổi, đồng thời đánh giá quan điểm của các nước E3 liên quan đến việc tái áp đặt những lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc (LHQ), điều mà Ngoại trưởng Iran cảnh báo không nên thực hiện.

Mặc dù vẫn tổ chức một vài cuộc đàm phán, mối quan hệ giữa E3 và Iran đã xấu đi trong năm qua trong bối cảnh các nước này áp đặt lệnh trừng phạt mới với Iran liên quan đến chương trình tên lửa đạn đạo, giam giữ công dân nước ngoài. Theo các điều khoản "cơ chế phục hồi" trong JCPOA, nhóm E3 có thể tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Tehran trước ngày 18/10. Theo các nhà ngoại giao châu Âu, các nước E3 có thể kích hoạt cơ chế phục hồi vào tháng 8 tới nếu không đạt được một thỏa thuận đáng kể vào thời điểm đó. Dù không tham gia vào các cuộc đàm phán hiện tại giữa Iran và Mỹ, nhóm E3 đã phối hợp chặt chẽ với Mỹ trong việc sử dụng cơ chế phục hồi để gây áp lực lên Iran về chương trình hạt nhân của nước này.

Iran và Mỹ đã tổ chức vòng đàm phán hạt nhân thứ tư vào ngày 11/5 vừa qua, đánh dấu cuộc tiếp xúc cấp cao nhất giữa hai bên kể từ khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân JCPOA trong nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên của ông Donald Trump. Iran mô tả các cuộc đàm phán ngày 11/5 là "khó khăn nhưng hữu ích". Bên phía Mỹ, một quan chức cấp cao đưa ra nhận định tương đối tích cực và cả hai bên đều xác nhận các kế hoạch cho các cuộc đàm phán trong tương lai. Dự kiến, vòng đàm phán thứ 5 sẽ được tổ chức trong những ngày tới.