Khẳng định và sẻ chia

Như tin Báo Quảng Ninh đã đưa, trong 2 ngày (20 và 21-3), tại TP Hạ Long các phiên chính thức của Hội thảo khoa học quốc tế về phát triển Đặc khu kinh tế - Kinh nghiệm và cơ hội đã và đang diễn ra. Sức hút của Hội thảo không chỉ thể hiện ở số lượng hàng trăm nhà khoa học, nhà quản lý, chuyên gia, học giả hàng đầu ở trong nước và quốc tế có mặt mà còn từ sự lan toả kịp thời của truyền thông, sẽ có rất nhiều sự quan tâm của các đối tượng. Bởi, ai cũng biết, ngay từ chủ đề của Hội thảo đã toát lên tầm nhìn thời đại khi soi rọi vào chặng đường phát triển của đất nước ta ở hiện tại và trong tương lai. Điều này được khẳng định rõ hơn qua các bài tham luận gửi đến Hội thảo.

GS. TS. Vương Đình Huệ, Uỷ viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương khẳng định: Việt Nam là nước có lợi thế lớn về kinh tế biển, đảo với hơn 50 cảng biển, 40 vũng, vịnh, 3.000 hòn đảo lớn nhỏ; là một trong 10 nước trên thế giới có chỉ số cao nhất về chiều dài bờ biển (3.260km). Vì thế, việc xây dựng một số đặc khu kinh tế để tạo các cực tăng trưởng và thử nghiệm thể chế là chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Kết luận số 74-KL/TW ngày 17-10-2013 của Hội nghị Trung ương lần thứ 8 (khoá XI) đã ghi rõ: “Sớm xây dựng, phê duyệt, triển khai thực hiện một số đề án thành lập khu hành chính - kinh tế đặc biệt”. Ba khu kinh tế tiêu biểu đầu tiên gồm Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh), Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang) và Bắc Vân Phong (tỉnh Khánh Hoà) đã được lựa chọn.

Theo PGS. TS. Bùi Tất Thắng,  Viện Chiến lược phát triển: Trong quá trình thực hiện, đến nay Việt Nam mới chỉ có hình thức khu kinh tế (gồm 15 khu kinh tế ven biển và 28 khu kinh tế cửa khẩu); chưa có đặc khu kinh tế nào. Việc lựa chọn Vân Đồn (Quảng Ninh) làm nơi khởi phát gắn với việc khai thác tiềm năng du lịch độc đáo của Vịnh Hạ Long - Vịnh Bái Tử Long, nơi hai lần được công nhận là di sản thiên nhiên thế giới; lại nằm trên tuyến hai hành lang - một vành đai kinh tế ven biển Việt Nam - Trung Quốc, có thể coi là một lợi thế có thể tạo ra sức hút mạnh mẽ với các nhà đầu tư lớn trên thế giới.

Vậy, với điểm khởi phát Vân Đồn, con đường trở thành Đặc khu kinh tế sẽ như thế nào? PGS. TS. Trần Đình Thiên, Viện Kinh tế Việt Nam chỉ rõ: Việc đề xuất các thể chế thực thi hay chính sách ưu tiên cho Vân Đồn phải hướng tới các cởi bỏ ràng buộc theo hướng tự do hoá cao nhất (về kinh tế), minh bạch và công khai (môi trường xã hội), công bằng và công minh (môi trường pháp lý) và đơn giản, gọn nhẹ nhất (thể chế hành chính). Những chuẩn mực này được đặt ra như một mục tiêu phấn đấu trong một giai đoạn nhất định. Tuy nhiên, điều kiện bảo đảm quan trọng nhất chính là trao cho chính quyền Đặc khu quyền quản trị và điều hành với các thể chế tương đối độc lập.

Trong tham luận có chủ đề “Kinh doanh thương mại và đầu tư trong Đặc Khu Kinh tế: Kinh nghiệm các nước và hướng phát triển cho Đặc Khu Kinh tế Vân Đồn”, GS Hà Tôn Vinh, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Stellar Management, Chủ nhiệm Chương trình đào tạo lãnh đạo California Miramar University, Hoa Kỳ có đưa ra ý kiến: Từ kinh nghiệm của Đặc khu Hành chính Macau, các khu phức hợp casino ở Singapore, Philippines, Hàn Quốc và nhiều nơi trên thế giới, Đặc khu kinh tế Vân Đồn cần có 3 yếu tố chính sau đây để có thể được hình thành, thu hút đầu tư và thành công bền vững: Một là, Chính phủ cần ban hành ngay một khung pháp lý, chế độ thuế ưu đãi, thông báo một lộ trình rõ rệt cho phép một hay nhiều nhà đầu tư quốc tế tham gia xây dựng và điều hành khu phức hợp casino có quy mô lớn. Hai là, Chính phủ cam kết và xây dựng đồng bộ các công trình cơ sở hạ tầng nối kết các công trình và trục giao thông chính bên ngoài với khu phức hợp casino. Ba là, cấp phép sớm cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp tham gia các công trình khác (vui chơi giải trí, tài chính ngân hàng, trung tâm mua sắm, khu hành chính…).

Trên đây mới chỉ là một số trích dẫn trong rất nhiều tham luận tại Hội thảo. Và với những nhận định, đánh giá, chia sẻ kinh nghiệm về phát triển Đặc khu kinh tế, từ sự hội tụ trí tuệ ở Hội thảo này sẽ mang lại lợi ích lan toả trong tương lai khi điểm khởi phát Đặc khu kinh tế Vân Đồn chính thức đi vào hoạt động.

Ngọc Lê