Khó trong xây dựng cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung

Cuối năm 2014, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2685/QĐ-UBND phê duyệt đề án Đảm bảo an toàn thực phẩm tại các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung giai đoạn 2014-2020. Trong đó đặt ra mục tiêu đến năm 2020, xây dựng mới và nâng cấp 26 cơ sở giết mổ tập trung trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, sau gần 4 năm triển khai, toàn tỉnh mới có 5 cơ sở được xây dựng và đưa vào hoạt động - con số quá thấp so với mục tiêu đặt ra.

Hoạt động giết mổ tại cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm Vang Thanh Dương (TP Uông Bí). Ảnh: Việt Hoa

Do các dự án xây dựng cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm mang tính xã hội hóa rất cao nhưng lợi nhuận thấp, khó thu hồi vốn, nên để kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này, tháng 7/2016, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 11/2016/NQ-HĐND về chính sách đặc thù khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp tỉnh đến năm 2017, trong đó có đầu tư cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung công nghiệp.

Với Nghị quyết này, các nhà đầu tư được hưởng khá nhiều cơ chế ưu đãi về giải phóng mặt bằng, thuê đất, lãi suất, chuyển giao công nghệ, hạ tầng ngoài hàng rào dự án, san lấp mặt bằng; chi phí để xây dựng cơ sở hạ tầng về điện, nước, nhà xưởng, xử lý chất thải và mua thiết bị, công nghệ tiên tiến... Cụ thể, Công ty CP Thái Hòa (TP Cẩm Phả) được hỗ trợ 170 triệu đồng để xây dựng hệ thống cấp điện và nước; Công ty TNHH Chế biến thực phẩm Thiên Trường (TP Hạ Long) được hỗ trợ 100 triệu đồng để lắp đặt hệ thống cấp, thoát nước; Công ty TNHH Đức Hà (TP Uông Bí) được hỗ trợ 3 tỷ đồng để thực hiện các hạng mục san nền, cấp điện, nước, xử lý rác thải. Với sự hỗ trợ của tỉnh, tính đến năm 2017 đã có 5 cơ sở đi vào hoạt động, gồm 2 cơ sở ở TP Hạ Long, 1 cơ sở ở TP Cẩm Phả và 2 cơ sở ở TP Uông Bí.

Tuy nhiên, do nhiều vướng mắc liên quan đến địa điểm xây dựng nên gần như 2 năm vừa qua, toàn tỉnh không xây dựng thêm được cơ sở mới. Trong đó có tới 13 địa điểm mặc dù chưa có nhà đầu tư nhưng đều bị chồng lấn bởi các quy hoạch khác (TX Đông Triều có 1 địa điểm; TP Móng Cái có 3 địa điểm; huyện Tiên Yên có 2 địa điểm; huyện Ba Chẽ có 1 địa điểm; huyện Đầm Hà có 1 địa điểm; huyện Cô Tô có 1 địa điểm; huyện Vân Đồn có 1 địa điểm và huyện Hải Hà là 2 địa điểm). Cùng với đó, 4 địa điểm là: Phường Quang Hanh (TP Cẩm Phả); phường Việt Hưng (TP Hạ Long); thị trấn Trới (huyện Hoành Bồ); xã Sông Khoai (TX Quảng Yên) đều đã có nhà đầu tư nhưng cũng bởi nguyên nhân này mà không thể triển khai được.

Đơn cử như tại xã Sông Khoai (TX Quảng Yên), hiện bị chồng lấn bởi quy hoạch phân khu chức năng tỷ lệ 1/2000 KCN Sông Khoai và nằm trong vùng nghiên cứu triển khai quy hoạch chung xây dựng Khu phức hợp đô thị, công nghệ cao của Công ty Amata.

Một địa điểm được quy hoạch cơ sở giết mổ tập trung tại xã Tiền An (TX Quảng Yên) không triển khai được do bị chồng lấn với một dự án khác nên đã phải đưa ra khỏi đề án.

Ông Vũ Ngọc Hùng, Trưởng Phòng Kinh tế TX Quảng Yên, cho biết: 5/5 cơ sở của thị xã đều đã được địa phương nghiên cứu, rà soát kỹ các địa điểm, nhưng sau đó tất cả các địa điểm này đều chồng lấn vào các diện tích nghiên cứu, quy hoạch của một loạt các dự án trọng điểm được ưu tiên khác. Chính sự thay đổi này đã khiến cho nhiều nhà đầu tư chán nản và e ngại khi nghiên cứu đầu tư vào lĩnh vực này.

Không chỉ vướng mắc trong địa điểm xây dựng, hiện những bất cập trong chính sách cũng là rào cản khiến cho việc thực hiện mục tiêu đề ra rất chậm. Bởi lẽ, Nghị quyết số 11 ban hành năm 2016 đã kết thúc vào tháng 12/2017. Với hơn 1 năm, các doanh nghiệp vừa mới tiếp cận được chính sách và sau một thời gian khẩn trương hoàn thành các thủ tục cần thiết, nhưng đến giai đoạn triển khai, nhận hỗ trợ thì chính sách hết hiệu lực. Đây là nguyên nhân chính khiến cho nhà đầu tư của 4 dự án đang triển khai ở Đông Triều, Cẩm Phả, Hải Hà và Tiên Yên đều cho dừng dự án để chờ chính sách mới.

Có thể thấy, với những khó khăn trên, việc triển khai 21 cơ sở còn lại theo đề án là không thể thực hiện được, kéo theo một số địa phương sẽ không có địa điểm xây dựng cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung, như: Móng Cái, Vân Đồn, Ba Chẽ, Cô Tô và Hoành Bồ. Điều này sẽ dẫn theo hệ lụy về môi trường, an toàn thực phẩm và kinh doanh du lịch... của tỉnh.

Hoàng Nga