Kỹ năng phát hiện và cấp cứu say nắng ai cũng nên biết

Say nắng rất dễ dẫn đến choáng ngất, nếu không được cấp cứu kịp thời có thể khiến tính mạng người bệnh gặp nguy hiểm.

Năm 2023, nhiệt độ cao kỷ lục khiến Bộ Lao động Hoa Kỳ phải nhắc nhở người sử dụng lao động bảo vệ nhân viên viên của mình.

Trong số một số nhóm dân cư nhất định - như người lớn tuổi, trẻ nhỏ, những người ít di chuyển và những người có tình trạng sức khỏe nhất định - những người phải làm việc ở bên ngoài hoặc ở nơi có nhiệt độ cực cao dễ bị bệnh do nhiệt hơn, bao gồm say nắng, có thể gây tử vong và là dạng bệnh nghiêm trọng nhất liên quan đến nhiệt.

Theo nghiên cứu của The Weather Channel, mùa hè năm 2024 được dự đoán sẽ rất nắng nóng. Tiến sĩ Korin Hudson, bác sĩ phòng cấp cứu của MedStar Health cho biết: “Chúng tôi thấy say nắng thường xảy ra ở người già, trẻ nhỏ, như trẻ sơ sinh vào những đợt nắng nóng kéo dài trong vài ngày”.

Dưới đây là những điều cần biết nếu bạn hoặc ai đó ở gần bắt đầu gặp các triệu chứng say nắng.

Triệu chứng say nắng

Đôi khi, say nắng có thể bắt đầu bằng các triệu chứng kiệt sức vì nóng, không quá nghiêm trọng, nhưng vẫn cần hạ nhiệt càng nhanh càng tốt.

Các triệu chứng kiệt sức do nhiệt bao gồm buồn nôn, nhức đầu, da lạnh, mạch nhanh hoặc yếu cùng các dấu hiệu khác.

Nếu không được điều trị, kiệt sức vì nóng có thể tiến triển thành say nắng, đây là một trường hợp cấp cứu y tế.

Nếu các triệu chứng trở nên trầm trọng hơn, kéo dài hơn một giờ hoặc người bệnh bắt đầu nôn mửa. Tình huống này cần gọi cấp cứu ngay lập tức.

Các triệu chứng của say nắng, theo Mayo Clinic và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, bao gồm:

- Trạng thái tinh thần bị thay đổi: nhầm lẫn, kích động và nói ngọng.

- Da nóng, đỏ bừng và khô hơn bình thường. Tuy nhiên, theo Mayo Clinic, nếu cơn say nắng xảy ra do tập thể dục, da có thể hơi ẩm.

- Đau đầu.

- Co giật.

- Nhiệt độ cơ thể rất cao (104 độ F hoặc cao hơn).

- Thở nhanh.

- Nhịp tim nhanh.

Say nắng là một cấp cứu y tế cần được chăm sóc chuyên nghiệp. Nếu có nhiều hơn một người xung quanh để hỗ trợ nạn nhân, Hudson khuyên một người nên gọi cấp cứu trong khi người kia giúp nạn nhân thực hiện các bước dưới đây.

Đến nơi mát mẻ hơn ngay lập tức

Nếu bạn ở cạnh người bị say nắng, hãy chuyển họ đến khu vực mát mẻ hơn, chẳng hạn như phòng có máy lạnh gần đó hoặc vào bóng râm.

Cả hai đều là những lựa chọn tốt, nhưng “Hãy cố gắng đưa họ ra khỏi vùng nóng càng nhanh càng tốt", Hudson nói. Mục đích là để hạ nhiệt độ cốt lõi của cơ thể.

Cởi bỏ quần áo thừa

Cởi bỏ áo sơ mi dài tay, quần dài hoặc quần áo khác sẽ giúp nạn nhân hạ nhiệt nhanh hơn. Để tránh say nắng, bạn cũng có thể cân nhắc sử dụng những loại quần áo làm mát phù hợp với cơ thể để giúp bạn mát mẻ và thoải mái hơn.

Đối với những người có thói quen mặc nhiều lớp để thấm mồ hôi, Hudson khuyên không nên làm như vậy. Điều đó rất nguy hiểm và có thể dẫn đến say nắng.

Chườm đá, khăn lạnh hoặc nước mát lên da

Nếu bạn có thứ gì đó như khăn lạnh hoặc chai nước, hãy chườm nó lên cổ, nách hoặc háng. Trong khi chờ đợi sự trợ giúp, bạn thậm chí có thể xịt nước lạnh cho nạn nhân hoặc cho họ tắm nước lạnh - bất cứ điều gì để làm mát cơ thể.

Trên thực tế, ngâm nước lạnh hoặc tắm nước đá là một trong những phương pháp điều trị say nắng mà các bác sĩ có thể áp dụng tại bệnh viện.

Tuy nhiên, CDC cho biết, đừng đưa đồ uống cho người bị say nắng. Đây là lời khuyên khác với lời khuyên dành cho người đang bị kiệt sức vì nóng, thường xảy ra trước khi say nắng.

Trong khi người bị kiệt sức vì nóng cần được cho uống từng ngụm nước hoặc đồ uống thể thao thì người bị say nắng có thể bị lú lẫn, bất tỉnh hoặc có trạng thái ý thức bị thay đổi.

Hudson nói: “Bởi vì nạn nhân bị thay đổi mức độ ý thức, uống nước có thể ảnh hưởng đến khả năng nuốt của họ, vì vậy tốt hơn hết là không nên cho họ ăn hoặc uống bất cứ thứ gì”.

Quan sát những người xung quanh

Một số người dễ bị bệnh nhiệt và say nắng hơn, chẳng hạn như người lớn tuổi, trẻ nhỏ, người có vấn đề về vận động, một số tình trạng sức khỏe nhất định và những người đang dùng một số loại thuốc, bao gồm các loại thuốc thông thường như huyết áp hoặc thuốc chống trầm cảm.

Theo Hudson, khi xảy ra một đợt nắng nóng kéo dài, hãy đặc biệt lưu ý người lớn tuổi hoặc những người gặp khó khăn khi đi lại.

Hudson nói: “Đây là lúc chúng tôi thực sự khuyên mọi người nên để ý cả hàng xóm của mình. Đặc biệt là ở những nơi mọi người không được trang bị điều hòa hoặc không có cách nào để có được không gian mát mẻ.”