Kỹ sư prompt - nghề ra lệnh cho siêu AI

Khánh Nguyễn, nhà đồng sáng lập AIComic, cho biết trước đây để phác thảo hình ảnh nhân vật truyện tranh, họa sĩ phải mất vài tuần. Nhưng giờ với siêu AI như Midjourney, Dall-E, một người thành thạo các câu lệnh prompt có thể cho ra hàng loạt tạo hình nhân vật khác nhau trong vài phút. Họ cũng không cần máy móc, thiết bị chuyên dụng mà chỉ cần một chiếc smartphone là có thể sáng tạo.

"Mỗi người hiểu và biết cách prompt đều có thể trở thành chuyên gia trong lĩnh vực mình yêu thích", anh Khánh nói. Anh và các cộng sự đang prompt để phục dựng chân dung các anh hùng liệt sĩ, nhân vật lịch sử. Mới đây, chân dung liệt sĩ Võ Thị Hà - một trong mười cô gái hy sinh tại Ngã ba Đồng Lộc - được AI vẽ lại đang thu hút sự chú ý lớn trong cộng đồng.

Prompt Engineer là gì?

Theo Khánh Nguyễn, kỹ sư ra lệnh (prompt engineer) là nghề hoàn toàn mới ở cả Việt Nam và trên thế giới. Nghề này bắt đầu xuất hiện cách đây khoảng nửa năm, khi những siêu AI như ChatGPT gây sốt trong cộng đồng.

Gọi là kỹ sư, nhưng người làm prompt không nhất thiết phải biết viết code, lập trình. Nhiệm vụ của họ là viết và tùy chỉnh câu lệnh, đoạn văn bản để AI thực hiện theo yêu cầu. Với các công ty trí tuệ nhân tạo, prompt còn giúp phát triển và cải tiến mô hình tương tác giữa người và máy móc, giúp AI hạn chế những câu trả lời "ảo giác". Kỹ sư ra lệnh AI không cần am hiểu công nghệ hay máy tính, họ có thể đến từ các lĩnh vực lịch sử, triết học, hội họa, âm nhạc..., có kiến thức nhất định về một số vấn đề cuộc sống cũng như biết cách sử dụng câu chữ.

Lấy ví dụ về một người dùng AI bình thường và một kỹ sư prompt, anh Khánh nói: "Khi yêu cầu AI vẽ một con sông ở miền quê Bắc Bộ, hệ thống cho ra các bức tranh ấn tượng nhưng chung chung và có thể không chính xác. Nhưng một kỹ sư prompt sẽ có những câu lệnh, hướng dẫn cho AI vẽ dòng nước chảy thế nào, bầu trời màu ra sao, hai bên sông có gì... Để ra được kết quả tốt nhất, kỹ sư thậm chí phải kết hợp nhiều lệnh prompt khác nhau".

Anh Bo Nguyên, tác giả bộ ảnh AI "mèo Ninh Thuận" gây sốt hồi đầu năm, cho biết ChatGPT, Midjourney... hoạt động miễn phí, nhưng để các công cụ AI cung cấp kết quả ưng ý không đơn giản. "Với tấm hình lan truyền trên Internet, tôi mất hai tiếng hoàn thiện. Trong quá trình đó, tôi cũng phải tưởng tượng cùng AI, tinh chỉnh các từ khóa nhiều lần, thực hiện nhiều bước để cho ra sản phẩm theo ý muốn", anh nói.

Theo tiến sĩ Đinh Viết Sang, Trưởng phòng thí nghiệm Foundation Models, Phó Giám đốc Trung tâm BKAI - Đại học Bách khoa Hà Nội, prompt là kỹ năng quan trọng khi sử dụng AI. Nó cũng giúp doanh nghiệp tăng năng suất lao động. Những ngành có thể thay đổi mạnh mẽ nhờ prompt là lĩnh vực viết, sáng tạo nội dung, thiết kế, lập trình.

"Tùy mức độ, có thể mất 1-2 tuần để đào tạo một người thành kỹ sư prompt, biết và ứng dụng AI tạo sinh hiệu quả trong công việc. Nhưng nếu chuyên sâu hơn sẽ cần nhiều thời gian và kinh nghiệm, vì prompt còn quá mới mẻ, mọi người vẫn đang học hỏi nhau từng ngày để hoàn thiện", ông Sang cho biết.

Theo The Post, nhiệm vụ của mỗi kỹ sư prompt trong từng công ty có thể thay đổi, nhưng nhiệm vụ cốt lõi của họ là hiểu khả năng của AI, biết cách ra lệnh để trí tuệ nhân tạo trả lời đúng, cũng như hiểu vì sao hệ thống lại đưa ra câu trả lời sai để "trám" lỗ hổng của AI.

Nghề lương trăm nghìn USD

Ông Vũ Nhật Anh, nhà đồng sáng lập nền tảng tuyển dụng TopCV, cho biết các doanh nghiệp Việt đang dần nhận ra vai trò của prompt engineer trong việc định hình và tinh chỉnh hành vi của mô hình AI. Họ bắt đầu tuyển dụng chuyên gia prompt để làm việc hiệu quả hơn với AI và cải thiện kết quả đầu ra.

Mức lương cho vị trí kỹ sư prompt khá đa dạng, phụ thuộc nhiều yếu tố. Trên thế giới có những công ty đang tuyển dụng và chi trả cho vị trí này lên tới hàng trăm nghìn USD mỗi năm. Ví dụ, Anthropic, startup do Google hậu thuẫn, đang đưa ra mức 335.000 USD một năm (8 tỷ đồng) cho vị trí prompt engineer. Còn Klarity, công ty chuyên dùng AI để phân tích hợp đồng, trả 230.000 USD (5,4 tỷ USD). Trên các nền tảng tuyển dụng tại Việt Nam, một số công ty công nghệ bắt đầu đăng tuyển vị trí prompt nhưng không miêu tả chi tiết yêu cầu công việc và mức lương.

Theo Khánh Nguyễn, prompt vẫn còn mới mẻ, ngay cả những người tự nhận là prompt engineer cũng vẫn đang tự học và tích lũy kinh nghiệm. Nhiều diễn đàn, hội nhóm được mở ra để mọi người tham khảo prompt của nhau miễn phí.

"Điểm hay của AI là dù dùng chung một prompt, hệ thống vẫn cho ra những kết quả khác nhau, dù có một số điểm tương đồng. Người mới bắt đầu có thể tham khảo các prompt có sẵn để làm quen, từ đó phát triển câu lệnh của riêng mình", nhà sáng lập AIComic cho biết.

Dù là nghề mới và được trả lương cao, các chuyên gia dự đoán prompt có thể là cơn sốt ngắn hạn. Khi các bí quyết ra lệnh cho AI được cộng đồng chia sẻ miễn phí, bất cứ ai cũng có thể nhanh chóng học và sử dụng. Khi đó, prompt có thể trở thành một kỹ năng, thay vì một nghề.

"Nghề kỹ sư prompt" sẽ là một trong các chủ đề được thảo luận tại Ngày hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam - AI4VN 2023. Sự kiện do Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ đạo, báo VnExpress tổ chức, dự kiến diễn ra ngày 21-22/9 tại Riverside Palace, 360D Bến Vân Đồn, quận 4, TP HCM. Sự kiện năm nay có nhiều hoạt động như: AI workshop; AI Summit; CTO Summit 2023 - vinh danh các công ty có môi trường công nghệ tốt nhất. Xuyên suốt hai ngày sự kiện là hoạt động triển lãm AI Expo với AI Show, gian hàng tuyển dụng.