Làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Ấn Độ

Tiếp theo chuyến thăm chính thức Hàn Quốc, Chủ tịch Quốc hội cùng Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam sẽ thăm chính thức Cộng hòa Ấn Độ theo lời mời của Chủ tịch Hạ viện Cộng hòa Ấn Độ.

Tiếp theo chuyến thăm chính thức Hàn Quốc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cùng Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam sẽ thăm chính thức Cộng hòa Ấn Độ theo lời mời của Chủ tịch Hạ viện Cộng hòa Ấn Độ Om Birla và Chủ tịch Thượng viện Cộng hòa Ấn Độ Venkaiah Naidu.

Thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao năng lực sản xuất và đời sống người dân

Nằm tại Nam Á, có diện tích gần 3,3 triệu km2 và dân số 1,39 tỷ người (tính đến tháng 4/2021), Cộng hòa Ấn Độ được tổ chức theo hình thức liên bang và theo chế độ dân chủ đại nghị. Hiện nay, Ấn Độ có 28 bang và 8 vùng lãnh thổ trực thuộc trung ương. Quốc hội liên bang gồm 2 viện: Thượng viện (Rajya) và Hạ viện (Lok Sahba). Chính phủ Liên bang gồm có Tổng thống, Phó Tổng thống và Chính phủ, đứng đầu Chính phủ là Thủ tướng.

Trong những năm qua, kinh tế-xã hội Ấn Độ không ngừng phát triển. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã thông qua ngân sách mới theo hướng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng lực sản xuất và đời sống người dân. Nhờ những biện pháp thúc đẩy phục hồi kinh tế, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) dự đoán tốc độ tăng trưởng của Ấn Độ trong năm tài khóa 2021-2022 sẽ đạt mức 9,5% và giảm nhẹ xuống 8,5% trong năm tài khoá tiếp theo.

Tình hình dịch COVID-19 tại Ấn Độ đang cải thiện tích cực so với làn sóng dịch thứ hai, giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6/2021. Số ca nhiễm mới giảm xuống chỉ từ 10.000-13.000 ca/ngày.

Về đối ngoại, Chính phủ Modi 2.0 tiếp tục duy trì đường lối đối ngoại trong nhiệm kỳ đầu. Khi dịch bệnh bùng phát trên thế giới, Ấn Độ đẩy mạnh phương thức ngoại giao trực tuyến. Ấn Độ cũng đẩy mạnh "ngoại giao vaccine."

Tính đến ngày 10/3/2021, nước bạn đã cung cấp hơn 48 triệu liều vaccine phòng COVID-19 cho hơn 150 nước trên thế giới, trong đó có hơn 7,3 triệu liều là viện trợ, hơn 28,8 triệu liều là bán và hơn 11,9 triệu liều cho Cơ chế Tiếp cận toàn cầu với vaccine phòng COVID-19 (COVAX) của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).

Ngày 18/2, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã có bài phát biểu tại hội thảo trực tuyến với chủ đề "Quản lý COVID-19: Kinh nghiệm, Thực tiễn tốt và Con đường phía trước" với lãnh đạo y tế, chuyên gia và quan chức của 10 nước láng giềng khu vực Nam Á.

Chiến dịch "ngoại giao vaccine" vừa đem lại lợi nhuận đáng kể, vừa củng cố hình ảnh của Ấn Độ với thế giới. Tuy nhiên, để ứng phó với dịch bệnh trong nước, từ cuối tháng 3/2021 đến nay, Ấn Độ đã ưu tiên vaccine để phòng, chống dịch trong nước…

Ấn Độ tiếp tục thúc đẩy quan hệ với các nước trên thế giới, trong đó có các nước lớn và ASEAN. Theo đó, quan hệ Ấn Độ-ASEAN tiếp tục đạt nhiều tiến triển trên cả 3 trụ cột (chính trị an ninh, kinh tế và văn hóa xã hội).

Ấn Độ tái khẳng định ASEAN là trọng tâm trong chính sách Hành động Hướng Đông, cam kết sâu hơn và hành động thiết thực hơn với khu vực; chia sẻ quan điểm ASEAN về xây dựng cấu trúc khu vực dựa trên luật lệ, mở, toàn diện, cân bằng; tiếp tục coi kết nối toàn diện với ASEAN là một trọng tâm.

Nhân kỳ họp cấp cao ASEAN-Ấn Độ lần thứ 18 (10/2021), hai bên đã thông qua Tuyên bố chung ASEAN-Ấn Độ về hợp tác triển khai quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.

Tại các diễn đàn đa phương, ngày 4/1/2021, Ấn Độ chính thức tham gia Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc với tư cách Ủy viên không thường trực, nhiệm kỳ 2021-2022. Ấn Độ cũng tích cực tham gia hoạt động của nhóm Bộ Tứ (Quad).

Vị thế và vai trò cường quốc của Ấn Độ tiếp tục được củng cố, từng bước ghi đậm vai trò và hình ảnh trong các cuộc họp đa phương trực tuyến của Không liên kết, G20, Liên hợp quốc, Thượng đỉnh ASEAN-Ấn Độ, Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS), Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), Nhóm các nền kinh tế đang nổi lên (BRICS).

Quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện không ngừng phát triển

Từ khi quan hệ ngoại giao giữa hai nước được thiết lập (năm 1972), Ấn Độ và Việt Nam luôn ủng hộ, giúp đỡ lẫn nhau. Hai nước nâng cấp quan hệ lên "Đối tác chiến lược toàn diện" (tháng 9/2016) và đang tích cực triển khai Chương trình Hành động triển khai Đối tác Chiến lược toàn diện giai đoạn 2021-2023.

Hai bên thường xuyên trao đổi đoàn ở các cấp. Thời gian qua, ở cấp cao, phía Ấn Độ thăm Việt Nam có Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi (9/2016), Tổng thống Ram Nath Kovind (11/2018), Phó Tổng thống Ấn Độ Venkaiah Naidu (5/2019).

Phía Việt Nam thăm Ấn Độ có: Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân (12/2016), Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh (tháng 7/2017), Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dự Hội nghị Cấp cao kỷ niệm ASEAN-Ấn Độ (tháng 1/2018), Chủ tịch nước Trần Đại Quang thăm cấp Nhà nước (tháng 3/2018), Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh (tháng 2/2020).

Ngoài ra, trong bối cảnh dịch bệnh, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã hội đàm trực tuyến với Thủ tướng Modi (tháng 12/2020); điện đàm với Thủ tướng Modi (13/4/2021); Bộ trưởng Ngoại giao hai nước điện đàm (4/2021) và gặp nhau bên lề Đại hội đồng Liên hợp quốc tại Hoa Kỳ (tháng 11/2021); Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ gặp Chủ tịch Hạ viện Ấn Độ tại Hội nghị Chủ tịch Quốc hội Thế giới lần thứ 5 tại Áo (9/2021)...

Kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam-Ấn Độ tăng dần qua các năm kể từ khi hai nước nâng cấp lên quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện. Kim ngạch thương mại song phương tăng trưởng bình quân 16%/năm trong giai đoạn 2008-2013. Ấn Độ hiện là một trong 10 đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam.

Kim ngạch thương mại năm 2020 đạt 9,67 tỷ USD, đến tháng 10/2021, đạt gần 11 tỷ USD. Tính đến hết tháng 10/2021, tổng vốn đăng ký của Ấn Độ đứng thứ 26/140 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 310 dự án và gần 910 triệu USD vốn đầu tư trong các lĩnh vực: năng lượng, khai thác khoáng sản, chế biến nông nghiệp, sản xuất đường, trà, cà phê, hóa chất nông nghiệp, công nghệ thông tin và phụ tùng ô tô. Việt Nam hiện có 9 dự án đầu tư sang Ấn Độ với tổng vốn đăng ký gần 6,03 triệu USD.

Hợp tác văn hóa-giáo dục có thêm cơ sở phát triển lâu dài với việc thành lập Trung tâm Văn hóa Ấn Độ và Trung tâm Nghiên cứu Ấn Độ tại Hà Nội (20216) và Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam tại New Delhi (3/2018).

Hai nước đã nhất trí việc đặt tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thủ đô New Delhi (tháng 9/2021) và tượng Lãnh tụ Mahatma Gandi tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Những năm gần đây, lượng khách Ấn Độ đến Việt Nam đã có mức tăng trung bình 25%/năm, tăng gấp 2 lần giai đoạn 2016-2019, từ hơn 85 nghìn lượt năm 2016 lên gần 170 nghìn lượt năm 2019.

Từ tháng 10/2019, hai hãng hàng không tư nhân của Việt Nam và Ấn Độ đã mở đường bay thẳng giữa 6 thành phố của hai nước. Tuy nhiên do dịch COVID-19, các chuyến bay đều bị hoãn từ đầu năm 2020.

Ngoài ra, hai nước còn có mối quan hệ hợp tác sâu rộng, thiết thực trên các lĩnh vực khác như nông nghiệp, năng lượng-dầu khí, hợp tác phát triển, giáo dục, khoa học-công nghệ, thông tin và truyền thông, tài nguyên và môi trường, hợp tác khu vực tại các diễn đàn khu vực và quốc tế.

Đáng chú ý, năm 2021, trước sự bùng phát của làn sóng thứ 2 của dịch COVID-19 tại Ấn Độ, một số tổ chức, đoàn thể của Việt Nam đã có hình thức vận động nhân dân ủng hộ một số vật tư y tế.

Chính phủ Ấn Độ cũng đã tặng Việt Nam 300 máy tạo ôxy và 100 tấn ôxy y tế hóa lỏng (30/8); cung ứng các loại thuốc đặc trị COVID-19 cho Việt Nam và hỗ trợ Việt Nam trong việc thử nghiệm các loại vaccine phòng COVID-19…

Với những kết quả tích cực đã đạt được, Việt Nam và Ấn Độ đang hợp tác chặt chẽ cùng tổ chức các hoạt động có ý nghĩa Kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao trong năm 2022 (7/1/1972-7/1/2022).

Tăng cường hợp tác nghị viện Việt Nam-Ấn Độ

Trong những năm qua, quan hệ giữa các Cơ quan lập pháp hai nước được củng cố và phát triển tích cực, góp phần quan trọng tăng cường mối quan quan hệ hữu nghị truyền thống và Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.

Quốc hội Việt Nam và Hạ viện Ấn Độ đã ký Thỏa thuận hợp tác (tháng 12/2016) nhân chuyến thăm Ấn Độ của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân.

Hoạt động trao đổi đoàn giữa các Cơ quan lập pháp hai nước được duy trì thường xuyên. Cùng với Đoàn Cấp cao, cấp Ủy ban, Nhóm Nghị sỹ hữu nghị có nhiều hoạt động trao đổi, tiếp xúc linh hoạt dưới nhiều trực tuyến và trực tiếp. Hiện Cơ quan lập pháp hai nước đang phối hợp, hợp tác tập trung vào những nội dung như: Phối hợp giám sát thực hiện các Thỏa thuận hợp tác giữa hai nước; trao đổi các ấn phẩm về hệ thống pháp luật và các vấn đề liên quan nhằm tăng cường thông tin, nâng cao sự hiểu biết lẫn nhau; trao đổi về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm…

Tháng 9/2021 vừa qua, sau khi Chủ tịch Hạ viện Ấn Độ trực tiếp mời Chủ tịch Quốc hội Việt Nam thăm chính thức Ấn Độ khi hai bên hội kiến bên lề Hội nghị các Chủ tịch Quốc hội thế giới lần thứ 5 tại Áo, Chủ tịch Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện Ấn Độ cũng đã cùng gửi Thư mời Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thăm chính thức Ấn Độ với mong muốn làm sâu sắc hơn quan hệ giữa hai nước và Cơ quan lập pháp hai nước.

Thông tin tới báo chí về chuyến thăm chính thức Cộng hòa Ấn Độ của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà cho biết chuyến thăm nằm trong tổng thể chương trình đối ngoại của lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước.

Mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam-Ấn Độ đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Thủ tướng Jawaharlal Nehru đặt nền móng đã phát triển không ngừng. Trong giai đoạn hiện nay, hai nước đang phát triển mối quan hệ sâu rộng trên nhiều lĩnh vực.

Đặc biệt là trong bối cảnh năm 2021 khi thế giới có nhiều diễn biến phức tạp và khó lường, đặc biệt là ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, Ấn Độ đã ủng hộ Việt Nam rất nhiệt tình trong công cuộc phòng, chống dịch.

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà cho biết trong chuyến thăm này, dự kiến Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam sẽ có một số trao đổi về vaccine cũng như là thuốc điều trị COVID-19 với phía Ấn Độ để hỗ trợ Việt Nam trong công tác phòng, chống dịch trong thời gian tới.

"Đây là chuyến thăm rất quan trọng của lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Với Ấn Độ, trong năm nay chúng ta kỷ niệm 5 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện và sang năm là kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao. Đây là những dịp rất tốt để lãnh đạo của hai bên trao đổi những biện pháp nhằm tăng cường hơn nữa mối quan hệ giữa hai nước," Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà chia sẻ./.