Lan tỏa tinh thần tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan

Với mục tiêu tạo thuận lợi thương mại, giảm chi phí cho doanh nghiệp, thiết lập quan hệ đối tác tin cậy, tháng 7/2022, Tổng Cục Hải quan chính thức triển khai chương trình thí điểm hỗ trợ doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan và Hải quan Quảng Ninh là 1 trong 7 đơn vị đầu tiên trong toàn ngành được lựa chọn tham gia. Sau gần 1 năm triển khai, chương trình đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho các doanh nghiệp theo mục tiêu mà ngành Hải quan đặt ra.

Theo thống kê của ngành Hải quan, trong hơn 190.000 doanh nghiệp có hoạt động XNK được đánh giá trên hệ thống quản lý rủi ro thì chỉ có trên 10% doanh nghiệp tuân thủ pháp luật hải quan ở mức trung bình và tồn tại đến 89% doanh nghiệp đang ở mức độ tuân thủ thấp hoặc không tuân thủ. Còn tại Quảng Ninh, trong hơn 1.000 doanh nghiệp đang làm thủ tục hải quan tại các chi cục hải quan trực thuộc thì phần lớn là doanh nghiệp có mức tuân thủ thấp và mức tuân thủ trung bình. Do đó, mục tiêu đặt ra của chương trình là sau 2 năm thí điểm sẽ hỗ trợ khoảng 300 doanh nghiệp từng bước cải thiện mức độ tuân thủ, đạt tỷ lệ 80% đơn vị tuân thủ trung bình và cao. Trong vòng 5 năm, phấn đấu tăng tỷ lệ doanh nghiệp tuân thủ mức 2, mức 3 đạt trên 20% tổng số doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu.

Quyết tâm đưa chương trình thí điểm đạt hiệu quả, Hải quan Quảng Ninh đã lựa chọn 14 doanh nghiệp sau khi đã tiến hành rà soát tình hình sản xuất, loại hình XNK, quy mô tờ khai, kim ngạch, số thuế… của các doanh nghiệp một cách kỹ lưỡng. Ngay từ những ngày đầu triển khai, Hải quan Quảng Ninh đã chỉ đạo các đơn vị đẩy mạnh tuyên truyền, xây dựng bộ tài liệu, tổ chức hội thảo và cũng là Cục Hải quan địa phương hoàn thành ký kết sớm nhất biên bản ghi nhớ với 14 doanh nghiệp.

Để việc hỗ trợ doanh nghiệp được thực chất, hiệu quả, đáp ứng theo định hướng của Tổng cục Hải quan và sự kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp, Hải quan Quảng Ninh đã tiến hành thành lập một tổ chuyên trách triển khai chương trình trên toàn Cục. Riêng Chi cục Hải quan cửa khẩu Móng Cái cử công chức chuyên quản hỗ trợ các doanh nghiệp bằng nhiều hình thức qua điện thoại, email hoặc hỗ trợ trực tiếp tại nơi làm thủ tục Hải quan, trụ sở doanh nghiệp.

Ông Lê Đăng Va, Phó Giám đốc Công ty TNHH XNK Sông Lam MC, cho biết: Doanh nghiệp là đơn vị chuyên XNK nông sản và hạng tạm nhập tái xuất, hàng quá cảnh qua địa bàn TP Móng Cái và TP Hải Phòng. Mặc dù chúng tôi luôn có ý thức trách nhiệm và chủ động trong tuân thủ tốt quy định của pháp luật tuy vậy mỗi một mặt hàng lại có liên quan đến nhiều mã số, chính sách quản lý khác nhau… nên nhiều khi không tránh khỏi sai sót. Khi tham gia chương trình, doanh nghiệp đã được Chi cục Hải quan Cửa khẩu Móng Cái hỗ trợ hết mình, kể cả với những lô hàng làm tờ khai ở Cục Hải quan Hải Phòng. Đồng thời, phía Chi cục đã liên tục đưa ra những cảnh báo để giúp Công ty thực hiện đúng, đủ ngay từ đầu hoặc khi có bất kỳ chính sách mới nào cũng đều có cán bộ chuyên trách làm đầu mối để hướng dẫn, tư vấn.

Một trong những điểm nổi bật của Chương trình là doanh nghiệp sẽ nhận được thông báo định kỳ của cơ quan hải quan phân tích, đánh giá về những rủi ro và đề xuất phương án hỗ trợ doanh nghiệp tránh tiếp tục bị lặp lại các lỗi vi phạm, từng bước nâng cao tính tuân thủ, nâng cao xếp hạng cho doanh nghiệp. Đồng thời, được cơ quan Hải quan ghi nhận tư cách thành viên, quá trình tham gia chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan trên hồ sơ doanh nghiệp và các hệ thống thông tin nghiệp vụ để đảm bảo việc thực hiện các hoạt động hỗ trợ kịp thời, hiệu quả, đúng đối tượng. Nhờ đó, các doanh nghiệp đều được giảm chí phí đối với việc thực hiện thủ tục XNK hàng hóa. Mặt khác, cơ quan Hải quan phối hợp với các cơ quan liên quan  hỗ trợ, tư vấn cho doanh nghiệp các biện pháp khắc phục, giảm thiểu hậu quả các lỗi, vi phạm do doanh nghiệp gây ra trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan. Doanh nghiệp tham gia chương trình cũng luôn được ưu tiên mời dự các hội nghị, cuộc gặp mặt do UBND tỉnh hay Hải quan Quảng Ninh tổ chức theo các chuyên đề lớn như: Thúc đẩy hoạt động XNK qua tuyến đường bộ, tuyến đường biển trên địa bàn tỉnh; hội nghị phát triển logistics… Thêm vào đó, các doanh nghiệp đều nhận thấy rằng, việc tham gia chương trình đã đưa quan hệ đối tác giữa cơ quan hải quan và doanh nghiệp trở thành đối tác tin cậy nên các doanh nghiệp đã không ngừng lan tỏa những lợi ích của chương trình đến với các đối tác, doanh nghiệp XNK khác. 

Qua gần một năm triển khai chương trình, đến nay, có 2 doanh nghiệp được nâng mức tuân thủ từ mức 3 (mức trung bình) lên mức 2 (cao – tuân thủ cao)  đạt tỷ lệ 14,2%. Bao gồm: Công ty TNHN Dệt Hằng Luân (Việt Nam); Công Ty TNHH Xuất Nhập Khẩu Sông Lam MC. Có 3 doanh nghiệp dù chưa nâng mức độ tuân thủ nhưng đã nâng mức độ xếp hạng rủi ro từ hạng 3 lên hạng 2 gồm: Công ty TNHH Khoa học Kỹ thuật Texhong Liên hợp Việt Nam, Công ty TNHH Thời trang dệt kim Việt Nam và Công ty TNHH Điện Lực AES Mông Dương. Những doanh nghiệp còn lại cũng đang cho những tín hiệu rất tích cực trong nâng mức tuân thủ và mức độ xếp hạng rủi ro.

Ông Trịnh Văn Nhuận, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Quảng Ninh, khẳng định: Thời gian thực hiện chương trình thí điểm sẽ kéo dài 2 năm nhưng đến thời điểm này cho thấy, chương trình đã từng bước đem lại những kết quả rất thiết thực với doanh nghiệp. Vì thế có rất nhiều doanh  nghiệp mong muốn chương trình được mở rộng đối tượng tham gia, đó cũng chính là chủ trương của Ngành Hải quan sau cuộc họp của Lãnh đạo Tổng cục với 35 Cục Hải quan tỉnh, thành phố trong toàn quốc về nội dung này. Do  đó, trong năm 2023 tới, Hải quan Quảng Ninh sẽ mở rộng tăng thêm 20% số lượng doanh nghiệp tham gia để sự lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa chương trình này.