Lập Trung tâm tài chính quốc tế để thu hút dòng vốn phục vụ 3 đột phá chiến lược

Theo tờ trình của Chính phủ, mục đích xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là để thu hút dòng vốn quốc tế phục vụ cho 3 đột phá chiến lược, các động lực tăng trưởng truyền thống và động lực tăng trưởng mới, đồng thời phát triển dịch vụ tài chính cao cấp, thử nghiệm và quản lý các thị trường mới do thực tiễn đặt ra.

Áp dụng 13 chính sách đặc thù trong Trung tâm tài chính quốc tế

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, sáng 11/6, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Trước đó, Quốc hội nghe Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình giới thiệu về vai trò và ý nghĩa của Trung tâm tài chính quốc tế.

Phó Thủ tướng cho hay, mục tiêu trong năm 2025 thành lập Trung tâm tài chính quốc tế, đặt tại hai địa điểm là Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Đà Nẵng. Hai thành phố đang tích cực chuẩn bị cho công tác này.

Tại phiên họp, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Bộ trưởng nêu rõ, Việt Nam đang là điểm sáng về phát triển và tăng trưởng kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô. Việc phát huy các lợi thế cạnh tranh để hình thành trung tâm tài chính sẽ giúp Việt Nam kết nối thị trường tài chính toàn cầu; thu hút các tổ chức tài chính nước ngoài; tận dụng cơ hội dịch chuyển dòng vốn đầu tư quốc tế.

Ngoài ra, điều này còn giúp thúc đẩy phát triển thị trường tài chính Việt Nam hiệu quả, bắt kịp chuẩn mực quốc tế; góp phần phát triển kinh tế bền vững, nâng cao vai trò, vị thế, uy tín và ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế.

Theo ông Thắng, mục đích xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế là để thu hút dòng vốn quốc tế phục vụ cho 3 đột phá chiến lược, các động lực tăng trưởng truyền thống và động lực tăng trưởng mới; phát triển dịch vụ tài chính cao cấp, thử nghiệm và quản lý các thị trường mới do thực tiễn đặt ra.

Cùng với đó là hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao, kết nối với kinh tế thế giới và nâng tầm vị thế của Việt Nam trên thị trường tài chính toàn cầu; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước.

Bộ trưởng Tài chính cũng cho biết, có 13 chính sách đặc thù áp dụng trong Trung tâm tài chính quốc tế gồm: Chính sách ngoại hối, hoạt động ngân hàng; tài chính, phát triển thị trường vốn; thuế; xuất, nhập cảnh, cư trú, lao động đối với chuyên gia, nhà đầu tư và chính sách việc làm, an sinh xã hội; đất đai; xây dựng, môi trường; thử nghiệm có kiểm soát cho fintech và đổi mới sáng tạo; ưu đãi theo lĩnh vực và chính sách đối với nhà đầu tư chiến lược; phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội; xuất khẩu, nhập khẩu và phân phối hàng hóa, dịch vụ; phí, lệ phí; giải quyết tranh chấp trong hoạt động đầu tư, kinh doanh.

Dự thảo nghị quyết quy định một số thủ tục hành chính cần thiết để thực thi các cơ chế, chính sách đặc thù trong việc vận hành, phát triển Trung tâm tài chính quốc tế. Nội dung các thủ tục hành chính được quy định theo hướng đơn giản, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các tổ chức, cá nhân tham gia vào phát triển Trung tâm tài chính quốc tế.14

Trên cơ sở quy định của dự thảo, trong quá trình soạn thảo các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành, Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát và cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, ông Thắng nêu rõ.

Bộ trưởng cũng cho biết, dự thảo nghị quyết đưa ra quy định nhằm đẩy mạnh phân quyền, phân cấp giữa cơ quan Nhà nước ở Trung ương với cơ quan Nhà nước ở địa phương, như cho phép Chính phủ được ban hành nghị định xử lý các vấn đề phát sinh khác với văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; cơ quan điều hành Trung tâm tài chính quốc tế được quyết định sử dụng vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách địa phương để hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người lao động làm việc tại Trung tâm tài chính quốc tế...

Phân cấp bảo đảm động, linh hoạt, sáng tạo

Thẩm tra tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi nêu rõ, việc xây dựng và phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là cần thiết, có đủ căn cứ chính trị, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn, phù hợp với tiến trình phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Ông Mãi đề nghị Cơ quan soạn thảo đánh giá rõ, với các nhóm chính sách như tại dự thảo thì đã đủ tiền đề để tạo lập khuôn khổ pháp lý cho hình thành và vận hành Trung tâm tài chính quốc tế hay chưa, các quy định đã đủ sức nặng, sức hấp dẫn, bảo đảm tính cạnh tranh hay không, và cần làm rõ đâu là những chính sách được coi là vượt trội, khác biệt riêng có của Việt Nam.

Vận hành Trung tâm tài chính quốc tế là vấn đề mới ở Việt Nam, do vậy, nghị quyết chỉ nên quy định những vấn đề chung, mang tính nguyên tắc và những nội dung đã rõ, mang tính ổn định cao.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo thẩm quyền ban hành hướng dẫn cụ thể để bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời; phân cấp cho 2 thành phố (Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng) những nội dung gắn với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn địa phương, bảo đảm quyền chủ động, linh hoạt, sáng tạo theo pháp luật.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng đề nghị làm rõ mô hình, mối quan hệ, tính độc lập giữa 2 cơ sở đặt ở 2 nơi; cơ quan quản lý Nhà nước đối với 2 cơ sở này; căn cứ vào đặc điểm riêng biệt của mỗi thành phố, đề nghị tại nghị quyết có thể quy định chính sách chung, nhưng tại các văn bản dưới luật cần có quy định tương ứng để phát huy tiềm năng, thế mạnh riêng biệt của mỗi cơ sở; có quy định về cơ chế phối hợp để mang lại hiệu quả tổng thể; đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý, kiểm soát để bảo đảm cạnh tranh lành mạnh.

Về việc cho phép 2 thành phố tăng thêm bội chi, để bảo đảm an toàn tài chính quốc gia, đề nghị quy định theo hướng: Trong điều hành đề nghị thành phố phấn đấu tăng thu, chủ động bố trí nguồn lực thực hiện. Trường hợp cần thiết phải tăng bội chi thì khi xây dựng dự toán về mức bội chi ngân sách địa phương, thành phố báo cáo Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Về giải quyết tranh chấp, Ủy ban tán thành việc cần có cơ chế đặc thù giải quyết tranh chấp; có định chế tài phán đủ mạnh, phù hợp thông lệ quốc tế, đồng thời cũng đủ chặt chẽ để tạo môi trường tin cậy cho đầu tư.

Ủy ban cũng đề nghị cần sớm nghiên cứu, thành lập tòa án chuyên biệt để giải quyết tranh chấp trong Trung tâm tài chính quốc tế theo Kết luận của Bộ Chính trị, bảo đảm việc triển khai đồng bộ.

Theo chương trình Kỳ họp thứ 9 vừa điều chỉnh, ngay trong sáng nay, Quốc hội sẽ tiến hành thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.