Lễ cưới ở chùa - một nét đẹp văn hoá

Nhận được thiếp báo hỷ của gia đình người bạn mời đến dự lễ cưới con trai tại chùa Ba Vàng, tôi thực sự ngạc nhiên vì đây là lần đầu nghe nói đến việc tổ chức lễ cưới tại chùa. Tôi chỉ biết đến các gia đình theo đạo Thiên Chúa thường tổ chức lễ cưới tại nhà thờ do Đức Cha làm chủ hôn, còn làm lễ cưới tại chùa thì quả là mới mẻ.

Đại đức trụ trì Thích Trúc Thái Minh làm lễ chúc phúc cho các cặp vợ chồng trẻ tại lễ Hằng Thuận.

Đúng 8 giờ sáng, chúng tôi cùng gia đình cô dâu, chú rể có mặt tại ngôi Chính Điện chùa Ba Vàng. Tại đây, thầy trụ trì, Đại đức Thích Trúc Thái Minh và các tăng, ni chùa Ba Vàng đã tổ chức lễ Hằng Thuận (hay lễ cưới) cho hai đôi uyên ương đến từ TP Hạ Long.

Khác với những đám cưới vẫn thường được tổ chức tại các nhà hàng, ồn ã, phàm tục, lễ cưới tại chùa diễn ra trong không khí trang nghiêm, ấm cúng, thanh tịnh. Sau nghi thức dâng hương niệm Phật, tụng kinh, các đôi vợ chồng trẻ được Đại đức Trụ trì thực hiện nghi thức sái tịnh, chúc phúc và dặn dò về đạo làm con, nghĩa vợ chồng đầy xúc động và sâu sắc. Trước bàn thờ Phật và chư tăng, các đôi vợ chồng trẻ cúi lạy song thân, cảm ơn cha mẹ đã mang nặng đẻ đau và nuôi dạy con nên người. Tiếp đến là nghi thức trao nhẫn cưới. Theo lời của Đại đức Trụ trì, mỗi người vợ hoặc chồng cũng như chiếc nhẫn chỉ là một nửa. Quan trọng hơn, trong đời sống hằng ngày, đôi vợ chồng trẻ không sao tránh khỏi hoàn cảnh nghịch ý, chiếc nhẫn sẽ như vật nhắc nhở cả hai người phải nhẫn nhịn nhau, cùng ngồi lại để giải toả những hiểu lầm, bức xúc trong nhau.

Tại lễ cưới, các cặp vợ chồng đều được thầy trụ trì, Đại đức Thích Trúc Thái Minh chúc phúc và tặng những món quà ý nghĩa đó là những cuốn kinh Phật với những điều dạy lẽ phải, lòng từ bi, nhân ái, hiếu thuận... Kết thúc buổi lễ, mọi người cùng dự bữa cơm chay thân tình cùng với các tăng, ni trụ trì tại chùa.

Theo sư thầy Thích Trúc Bảo Tiến, từ đầu năm 2013, chùa Ba Vàng chính thức tổ chức lễ Hằng Thuận cho các đôi vợ chồng trẻ, tính đến nay đã có trên 100 cặp được tổ chức lễ cưới tại chùa. Có những ngày có 10 cặp vợ chồng cùng lên chùa làm lễ cưới.

Chia sẻ với chúng tôi, cô dâu Nguyễn Hải Phượng và chú rể Phạm Ngọc Hiển, trú tại phường Cao Thắng (TP Hạ Long) cho biết: Tổ chức lễ cưới là một cột mốc quan trọng trong cuộc đời, nên ai cũng cần tìm đến một nơi hội đủ những điều thiêng liêng cao quý nhất để cảm nhận những khoảnh khắc thay đổi lớn trong cuộc đời mình. Việc tổ chức lễ Hằng Thuận tại chùa có một ý nghĩa giáo dục rất lớn. Tại buổi lễ, chúng cháu được dâng hương lễ Phật, được cúi đầu lễ tạ ông, bà, cha, mẹ, bày tỏ nỗi lòng tri ân của người con đối với công lao giáo dưỡng vất vả của các bậc sinh thành. Đặc biệt, những lời giáo huấn về đạo nghĩa vợ chồng mà thầy trụ trì và các bậc chư tăng từ bi chỉ dạy sẽ là hành trang để chúng cháu đem vào cuộc đời mới của mình, xây dựng được một mái ấm gia đình hạnh phúc, an lành.

Theo nhiều nguồn tư liệu cho rằng, người đầu tiên nghĩ đến việc tổ chức lễ cưới tại chùa là cụ đồ Nguyễn Trọng Thuật bút hiệu là Đồ Nam Tử (1883-1940), quê ở Hải Dương. Ông vốn là một nhà Nho, sau quy y theo Phật, với lòng nhiệt thành phụng sự Phật pháp, ông nghĩ việc tổ chức lễ cưới tại chùa sẽ mang lại lợi ích lớn lao cho đời sống gia đình của người phật tử, nhất là đời sống đạo đức tâm linh. Đến năm 1971, hoà thượng Thích Thiện Hoà đã chính thức đặt tên cho lễ kết hôn tại chùa là lễ Hằng Thuận. Theo tên gọi, thì “hằng” là thường xuyên, là luôn luôn, còn “thuận” là hoà thuận, là đồng thuận hướng về những điều cao thượng, chân thiện trong đời sống.

Trò chuyện với chúng tôi về ý nghĩa của lễ cưới, lễ Hằng Thuận, thầy trụ trì Đại đức Thích Trúc Thái Minh cho biết: Hằng Thuận có nghĩa là đôi vợ chồng luôn luôn sống hoà thuận, tương kính nhường nhịn lẫn nhau, cùng nhau vừa làm tròn trách nhiệm, bổn phận của người vợ, người chồng trong đời sống gia đình, đối với ông bà, cha mẹ và con cái... Lễ Hằng Thuận là nghi thức tương đối đặc biệt dành riêng cho lễ cưới được tổ chức trang nghiêm, trọng thể tại chùa. Ngoài một vài lễ nghi truyền thống của một đám cưới như tuyên bố lý do, trao nhẫn cưới, nhận lời chúc tụng của hai họ, thì nghi thức Hằng Thuận trong ngày cưới mang đậm dấu ấn đạo đức tâm linh và trí tuệ của đạo Phật. Mục đích chính của lễ Hằng Thuận là làm thế nào để cho đôi vợ chồng ý thức được tầm quan trọng của nền tảng đạo đức tâm linh trong đời sống gia đình, để từ đó hướng đến một đời sống hôn nhân thật sự an lạc, hạnh phúc. Để thực hiện được điều này, trước hết, đôi vợ chồng phải hết lòng yêu thương nhau, chung thuỷ, tôn trọng, quý kính lẫn nhau và luôn luôn hoà thuận với nhau, cùng nhau hướng đến những điều thánh thiện và cao thượng trong cuộc sống như hàm nghĩa của hai từ Hằng Thuận đã toát lên.

Lễ Hằng Thuận là cây cầu nối giữa đạo và đời, là sự hoà quyện nhuần nhuyễn giữa văn hoá truyền thống, đạo đức dân tộc và văn hoá tâm linh của Phật giáo, là nét đẹp văn hoá đặc thù của Phật giáo trong lĩnh vực hôn nhân gia đình. Ấn tượng về lễ cưới tại chùa mang đến cho tôi một cảm giác thật khó quên. Mặc dù nghi thức tuy giản dị nhưng đầy trang trọng, mang đến cho mọi người ấn tượng về sự gắn bó, chan hoà, đặc biệt là những cảm xúc về sự hiếu thuận, đạo làm con, đạo vợ chồng.

Đặng Nhung