LHQ lo ngại các phe phái tính toán sai lầm trong xung đột Sudan

Đặc phái viên Volker Perthes ngày 25/4 nói với Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc rằng việc không có dấu hiệu về khả năng đàm phán cho thấy "cả hai bên đều nghĩ họ có thể giành chiến thắng quân sự trước đối thủ". "Đây là một tính toán sai lầm", ông khẳng định.

Giao tranh nổ ra giữa Lực lượng Vũ trang Sudan (SAF) và Lực lượng Hỗ trợ nhanh (RSF) từ ngày 15/4. Cả hai bên nhất trí ngừng bắn trong 72 giờ kể từ ngày 25/4 sau các cuộc đàm phán do Mỹ và Arab Saudi làm trung gian.

"Lệnh ngừng bắn dường như đã được duy trì ở một số nơi cho đến nay. Tuy nhiên, chúng tôi cũng liên tục nhận thông tin về các cuộc giao tranh nhỏ và động thái điều động lực lượng", Perthes, đặc phái viên Liên Hợp Quốc tại Sudan, cho hay.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho rằng tình trạng bạo lực và hỗn loạn ở Sudan là thực tế "đau lòng" và cuộc tranh đấu quyền lực đẩy quốc gia này vào nguy cơ, có thể cản trở phát triển trong nhiều thập kỷ.

LHQ đã sơ tán hàng trăm nhân viên và gia đình của họ từ thủ đô Khartoum tới thành phố Port Sudan gần Biển Đỏ. Gần 16 triệu người, khoảng 1/3 dân số của Sudan, đang cần viện trợ nhân đạo.

Sudan nằm ở khu vực đông bắc châu Phi, giáp với Biển Đỏ, có dân số gần 48 triệu người. Đây là vùng đất giàu tài nguyên thiên nhiên nằm giữa khu vực Hạ Sahara và Trung Đông, nhưng các cuộc xung đột liên miên khiến Sudan không thể phát triển về kinh tế.

Khi Nam Sudan tách khỏi Sudan để thành một quốc gia độc lập vào năm 2011, Sudan mất đi nguồn thu khổng lồ từ dầu mỏ vốn chiếm hơn 95% giá trị xuất khẩu của nước này. Cú sốc đó đã gây ra lạm phát phi mã, kết hợp với giá nhiên liệu tăng đã châm ngòi làn sóng biểu tình bạo lực năm 2013.

Khủng hoảng kinh tế ngày càng trầm trọng thúc đẩy quân đội Sudan hồi tháng 4/2019 đảo chính lật đổ tổng thống Omar al-Bashir, người nắm quyền lãnh đạo đất nước từ năm 1993 và từng nhiều lần bị phương Tây chỉ trích.

RSF, lực lượng bán quân sự được thành lập năm 2013 thuộc quyền quản lý của Cơ quan An ninh và Tình báo Quốc gia Sudan dưới thời tổng thống al-Bashir, đã ủng hộ quân đội trong cuộc đảo chính.

Tuy nhiên, cuộc đảo chính này vấp phải làn sóng phản đối mạnh mẽ, buộc quân đội Sudan chấp nhận chia sẻ quyền lực với các lực lượng dân sự, thông qua mô hình Hội đồng Chủ quyền với thủ tướng tạm quyền là Abdalla Hamdok. Quân đội Sudan tiếp tục đảo chính phế truất Hamdok vào tháng 10/2021 và tướng Abdel-Fattah Burhan, tư lệnh quân đội, trở thành người quyền lực nhất nước, đứng đầu chính quyền quân sự.

Khi Burhan muốn sáp nhập RSF vào quân đội, chỉ huy lực lượng này là tướng Mohammed Hamdan Dagalo phản đối, dẫn đến mâu thuẫn gay gắt giữa hai người đàn ông quyền lực nhất Sudan. Mâu thuẫn bùng phát thành đụng độ vũ trang từ ngày 15/4, khi hai bên cáo buộc lẫn nhau nổ súng trước.