Linh hoạt biện pháp tạo thuận lợi cho hoa quả tươi xuất khẩu

Từ tháng 5/2023 đến nay, các địa phương trong cả nước bước vào giai đoạn thu hoạch rộ các loại hoa quả, nhất là các loại hoa quả trong danh mục xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Do đó, số lượng xe chở hoa quả tươi xuất khẩu qua các cửa khẩu của tỉnh đã tăng mạnh. Để đảm bảo chất lượng hoa quả xuất khẩu, các ngành, lực lượng liên quan triển khai linh hoạt các biện pháp để hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động xuất khẩu hoa quả tươi qua các cửa khẩu của tỉnh.

Theo báo cáo của Ban Quản lý Khu KTCK Đồng Đăng – Lạng Sơn (Ban Quản lý), thời điểm này, trung bình mỗi ngày có khoảng 350 – 400 xe mặt hàng hoa quả tươi các loại lên khu vực cửa khẩu của tỉnh (chủ yếu lên Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị và Cửa khẩu Tân Thanh). Để đảm bảo tất cả xe chở hoa quả tươi có thể thông quan trong ngày, lực lượng chức năng tại cửa khẩu đã và đang triển khai đồng bộ các biện pháp.

Ưu tiên xe chở hoa quả tươi xuất khẩu

Từ ngày 23/5/2023 đến hết ngày 18/6/2023, đã có 412 lô hàng sầu riêng quả tươi xuất khẩu qua Cửa khẩu Quốc tế (QKQT) Hữu Nghị và Cửa khẩu Tân Thanh với tổng sản lượng xuất khẩu được hơn 30 nghìn tấn. Điều đặc biệt là mặc dù theo quy định, mặt hàng sầu riêng bắt buộc phải thực hiện xuất khẩu qua CKQT Hữu Nghị, nhưng từ ngày 25/5/2023, với sự linh hoạt của các cấp, các ngành của tỉnh, mặt hàng sầu riêng đã thực hiện xuất khẩu qua Cửa khẩu Tân Thanh (trung bình có 55 – 65 xe xuất/ngày).

Ông Đinh Trung Kiên, Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý cửa khẩu cho biết: Do lượng xe chở hàng sầu riêng đổ dồn về CKQT Hữu Nghị, có thời điểm hơn 400 xe/ngày nên đã xảy ra tình trạng ùn ứ xe chở hàng cục bộ tại khu vực cửa khẩu này. Để giảm áp lực cho CKQT Hữu Nghị, phía lãnh đạo Ban Quản lý và các ngành liên quan của tỉnh đã nhanh chóng trao đổi trực tiếp với lực lượng chức năng phía Quảng Tây (Trung Quốc), qua đó đã thống nhất cho phép mặt hàng sầu riêng xuất khẩu qua Cửa khẩu Tân Thanh. Việc này không chỉ giúp giải quyết nhanh chóng tình trạng ùn ứ xe tại khu vực CKQT Hữu Nghị mà còn giúp tăng lượng xe chở sầu riêng thông quan qua cả 2 cửa khẩu trong ngày (có thời điểm thông quan trên 200 xe chở sầu riêng/ngày).

Ngoài sầu riêng, thời điểm này, tất cả các loại hoa quả của Việt Nam được phép xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc (vải thiều, nhãn, dưa hấu, thanh long, chôm chôm, chuối, mít, xoài, măng cụt, sầu riêng, chanh leo) cũng được chi cục hải quan tại các cửa khẩu của tỉnh tổ chức đưa vào diện hàng hóa “luồng xanh”, qua đó giúp rút ngắn thời gian làm thủ tục hải quan và thông quan hàng.

Ông Phùng Văn Ba, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Tân Thanh cho biết: Trong khoảng 1 tháng vừa qua (từ 16/5 – 16/6), để thúc đẩy vải thiều quả tươi xuất khẩu qua địa bàn, thực hiện chỉ đạo của Tổng cục Hải quan và Cục Hải quan tỉnh, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Tân Thanh đã đưa vải thiều quả tươi vào danh sách loại hàng hóa ưu tiên “luồng xanh”, tức là không thực hiện kiểm hóa thực tế đối với loại hàng này (chỉ thực hiện kiểm tra hồ sơ kê khai sau thông quan), do vậy, chỉ mất chưa đến 1 phút để thực hiện thông quan 1 lô hàng quả tươi.

Cùng với lực lượng hải quan, lượng lượng bộ đội biên phòng tại các cửa khẩu cũng chủ động phân luồng xe ra, vào khu vực cửa khẩu, nhất là phối hợp với các doanh nghiệp bến bãi tại các cửa khẩu bố trí khu vực đỗ riêng và có luồng xuất riêng để đảm bảo thông quan nhanh và không xảy ra tình trạng ùn ứ tại cửa khẩu.

Được biết, hiện nay, các lực lượng tại cửa khẩu đang triển khai phương án “3 – 1”, tức là thực hiện làm thủ tục thông quan cho 3 xe chở hoa quả xong mới thực hiện xuất khẩu 1 xe thuộc mặt hàng khác. Cùng đó, theo chỉ đạo của lãnh đạo UBND tỉnh, các lực lượng tại CKQT Hữu Nghị, Cửa khẩu Tân Thanh đều tăng cường cán bộ, bố trí làm việc thông trưa, và kéo dài thời gian làm việc đến 22 – 23 giờ, qua đó, giúp nâng hiệu suất thông quan, đặc biệt là giúp nâng số lượng xe chở hoa quả tươi có thể thông quan ngay trong ngày.

Tạo điều kiện tối đa về các thủ tục liên quan

Theo thống kê của Ban Quản lý, thời điểm này, số lượng xe chở mặt hàng hoa quả tươi xuất khẩu lên khu vực cửa khẩu của tỉnh chiếm đến 80% tổng số các mặt hàng xuất khẩu, nhiều nhất là thanh long, vải thiều, sầu riêng…

Chia sẻ vấn đề này, ông Trần Văn Hiếu, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng VII Lạng Sơn cho biết: Từ giữa tháng 6 đến cuối tháng 7/2023 là thời gian cao điểm của các tỉnh, thành trong cả nước thu hoạch các loại hoa quả chủ lực xuất khẩu. Cụ thể, có 8/11 loại hoa quả đã, đang vào vụ thu hoạch như: sầu riêng, vải thiều, thanh long, mít, chuối, dưa hấu, nhãn… Do vậy, các trạm kiểm dịch tại cửa khẩu cũng đã xây dựng phương án vừa đảm bảo việc kiểm soát chất lượng hoa quả xuất khẩu, vừa đảm bảo thủ tục nhanh, gọn, rút ngắn thời gian kiểm tra để thúc đẩy các lô hàng hoa quả xuất khẩu. Theo đó, hiện các trạm đã xây dựng phương án thực hiện kiểm tra xác suất 30%/lô hàng/doanh nghiệp (1 doanh nghiệp có 10 xe hàng hoa quả thì chỉ kiểm tra xác suất 3 xe), điều này góp phần giảm bớt thời gian cho các doanh nghiệp trong thực hiện các thủ tục liên quan.

Tìm hiểu được biết, không chỉ giảm tỷ lệ kiểm tra tại phía Việt Nam, để đảm bảo thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu hoa quả của Việt Nam, với sự thỏa thuận từ các lực lượng chức năng của phía Việt Nam, hiện phía Trung Quốc đã thống nhất giảm tỷ lệ kiểm dịch xuống còn 10% đối với từng lô hàng sầu riêng, chanh leo. Điều này giúp giảm thời gian làm thủ tục, thúc đẩy thông quan qua lại hai bên cửa khẩu.

Bà Cao Hoài Phương, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan CKQT Hữu Nghị cho biết: Lãnh đạo chi cục đã chỉ đạo Tổ Hải quan nghiệp vụ chỉ thực hiện kiểm tra thông qua hệ thống tờ khai điện tử và chỉ cần có chứng nhận của cơ quan kiểm dịch thực vật là làm thủ tục cho phép thông quan. Thời gian thông quan 1 xe hàng qua CKQT Hữu Nghị thời điểm này chỉ chưa đầy 2 phút.

Ông Nguyễn Hữu Vượng, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết: hiện các chi cục hải qua tại cửa khẩu đã chỉ đạo các tổ nghiệp vụ chỉ thực hiện kiểm tra thực tế khi phát hiện lô hàng có dấu hiệu vi phạm, qua đó giúp giảm thủ tục, rút ngắn thời gian thông quan hàng hoa quả. Cùng đó, 5 chi cục hải quan tại các cửa khẩu được phép thực hiện thông quan hàng hóa tại thời điểm này tập trung toàn lực, áp dụng giải pháp hợp lý để hỗ trợ kịp thời cho các doanh nghiệp thực hiện xuất khẩu các loại hoa quả tươi. Đặc biệt, ưu tiên làm thủ tục trước cho các xe chở hàng hoa quả tươi của Việt Nam xuất khẩu qua các cửa khẩu.

Ông Liễu Anh Minh, Phó Giám đốc Sở Công Thương cho biết: Vừa qua, UBND 31 tỉnh, thành có vùng trồng hoa quả đặc sản lớn đã có văn bản đề nghị tỉnh Lạng Sơn hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho hoa quả của các địa phương đó xuất khẩu qua các cửa khẩu của tỉnh. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Công Thương đã phối hợp với Ban Quản lý thường xuyên thực hiện trao đổi với cơ quan chức năng của Quảng Tây (Trung Quốc) để thống nhất việc kéo dài thời gian thông quan, làm việc cả ngày nghỉ, ngày lễ… Qua đó, hiện CKQT Hữu Nghị và Cửa khẩu Tân Thanh đã thực hiện thông quan cả thứ 7 và Chủ nhật, đồng thời kéo dài thời gian làm thủ tục đến 22 giờ hằng ngày (giờ Hà Nội). Cùng đó, để đảm bảo các doanh nghiệp xuất khẩu hoa quả thuận lợi khi xuất hàng sang thị trường Trung Quốc, sở đã chỉ đạo phòng nghiệp vụ triển khai tiếp nhận và làm thủ tục cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) cả ngày thứ 7 và sở đã tham mưu UBND tỉnh gửi văn bản đề nghị phía Bộ Công Thương mở hệ thống cấp C/O cả trong ngày chủ nhật; qua đó, khi hệ thống được mở, phía sở cũng sẽ làm cả ngày chủ nhật.

Với việc triển khai linh hoạt các biện pháp trong thời điểm này, các sở, ngành, các lực lượng của tỉnh đang triển khai với mục tiêu giúp công tác thông quan các xe chở hoa quả tươi xuất khẩu nhanh hơn, qua đó hỗ trợ các doanh nghiệp hoạt động xuất khẩu hoa quả tươi qua địa bàn một cách thuận lợi nhất.