Linh hoạt các giải pháp mở rộng bao phủ BHXH

Trong những năm qua, BHXH Quảng Ninh đã tích cực triển khai đồng bộ nhiều giải pháp thiết thực gắn với các nhiệm vụ chính trị để phát triển số người tham gia BHXH, BHYT trên địa bàn. Chính sách BHXH tự nguyện đang ngày càng khẳng định vị trí, vai trò trong việc đảm bảo an sinh xã hội cho nhân dân, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân của Đảng, Nhà nước đặt ra.

Thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của BCH Trung ương khóa XII về cải cách chính sách BHXH, tỉnh Quảng Ninh đã tập trung triển khai với nhiều cách làm để sớm hoàn thành mục tiêu nghị quyết đề ra. Nếu như năm 2019 số người tham gia BHXH toàn tỉnh chỉ đạt 39,62% lực lượng lao động trong độ tuổi (nông dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện chiếm 1,61%, có 36,14% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHTN), thì đến năm 2023, toàn tỉnh đã đạt 46,82% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH (nông dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia BHXH chiếm 5%, có 39,93% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHTN).

Tỉnh Quảng Ninh cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu giai đoạn 2018-2025 được đề ra trong Nghị quyết số 28-NQ/TW. Điều đó cho thấy hệ thống tổ chức dịch vụ thu BHXH, BHYT và mạng lưới cộng tác viên được mở rộng, phủ khắp đến tất cả các xã, phường, thị trấn, thôn, bản, tổ dân, đã tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận chính sách, tham gia BHXH tự nguyện. 

Cùng với đó, tỷ lệ bao phủ BHYT toàn dân của tỉnh có sự tăng trưởng qua các năm và đều đạt được chỉ tiêu đề ra. Đối với cấp huyện, BHXH huyện Cô Tô, huyện Ba Chẽ, huyện Bình Liêu đạt tỷ lệ bao phủ trên 97%, cao hơn mức trung bình của toàn tỉnh. Nguyên nhân là do những địa phương này có chính sách hỗ trợ riêng về BHYT cho các đối tượng tham gia là người DTTS và biển đảo. Riêng TP Hạ Long tập trung nhiều lực lượng lao động từ các địa phương khác đến làm việc, nên số người tham gia BHYT chiếm tỷ lệ cao nhất toàn tỉnh, đạt 97,2% (năm 2023).

Những địa phương có tỷ lệ bao phủ BHYT thấp hơn mức bình quân chung của toàn tỉnh là TP Cẩm Phả đạt tỷ lệ 93,7%; TP Đông Triều đạt tỷ lệ 94,7%. Nguyên nhân do các vùng lân cận có các KCN phát triển thu hút lực lượng lao động hơn, số người tham gia BHYT tự đóng chưa cao, nên tỷ lệ bao phủ BHYT địa phương này ở mức thấp hơn.

Bên cạnh đó, sự gia tăng BHYT hộ gia đình tính chung trên toàn tỉnh ngày càng chiếm tỷ trọng cao và có tốc độ gia tăng lớn, đã góp phần vào tỷ lệ bao phủ BHYT toàn dân của tỉnh. Thời gian qua Quảng Ninh đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ đối tượng tham gia BHYT, như nâng mức hỗ trợ mua thẻ BHYT từ 30% lên 80% cho đối tượng hộ làm nông, lâm, ngư nghiệp có mức sống trung bình; tiếp tục hỗ trợ 100% kinh phí mua thẻ BHYT cho 68.000 người thuộc đối tượng người DTTS đang sinh sống tại vùng có điều kiện KT-XH khó khăn... Đồng thời, tỉnh hỗ trợ 100% kinh phí mua thẻ BHYT cho người cao tuổi (70-79 tuổi) đã đẩy nhanh tốc độ bao phủ BHYT trên địa bàn từ 92% (năm 2019) lên hơn 95% (năm 2024) tăng 3% trong 5 năm.

Tỷ lệ người tham gia BHXH tương đối cao, chiếm 46% trong tổng số lực lượng lao động trên địa bàn tỉnh và gia tăng nhanh vào các năm 2021, 2022, 2023 (mỗi năm tăng trung bình 10%). Đồng thời tốc độ tăng của đối tượng tham gia BHXH tự nguyện tương đối nhanh, chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong tổng số đối tượng tham gia BHXH. Hết tháng 11/2024, có 301.158 người tham gia BHXH, tăng 15.261 người so cùng kỳ năm 2023, chiếm 47,46% so với lực lượng lao động trong độ tuổi, cao hơn với so với mục tiêu Nghị quyết 28-NQ/TW và của tỉnh đề ra.

Tốc độ gia tăng đối tượng tham gia BHYT tự đóng đã có dấu hiệu tăng chững lại dần do tỷ lệ bao phủ BHYT cao, số đối tượng còn lại để tiếp tục khai thác, phát triển không còn nhiều. Tính đến 31/12/2023 toàn tỉnh có 1.247.753 người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ 95,31%, cao hơn so với mục tiêu 0,06% theo Nghị quyết 131/NQ-HĐND của HĐND tỉnh là năm 2023 đạt 95,25%. Hết tháng 11/2024, tổng số người tham gia BHYT toàn tỉnh là 1.312.619 người, tăng 1.452 người so cùng kỳ năm 2023; đạt tỷ lệ bao phủ 95,04% dân số tham gia BHYT.

Như vậy, giai đoạn 2019-2023, tổng số người tham gia BHYT tăng đều qua các năm, trung bình khoảng 1,64%. Số người tham gia BHYT hộ gia đình có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn, trung bình là 9,47%/năm, BHYT bắt buộc tăng trung bình 0,24%/năm. Tỷ lệ bao phủ BHYT toàn dân cũng tăng từ 92,12% (năm 2019) lên 95,04% (năm 2024), điều này cho thấy sự hiệu quả của các chính sách khuyến khích người tham gia BHYT.

Mặc dù BHYT bắt buộc vẫn chiếm đa số, song sự tăng trưởng đáng kể của BHYT hộ gia đình cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao tỷ lệ bao phủ BHYT toàn dân. Điều này khẳng định sự nỗ lực của tỉnh trong việc mở rộng và duy trì sự tham gia của người dân vào hệ thống BHYT, góp phần đảm bảo an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe cho người dân trên địa bàn tỉnh.