Lưu giữ, bảo quản những "giọt hồng"

Mỗi năm, các cấp Hội Chữ thập đỏ (CTĐ) của Quảng Ninh phối hợp tổ chức hàng chục đợt ra quân hiến máu nhân đạo. Mỗi đợt ra quân tiếp nhận được hàng trăm đơn vị máu, đã cứu chữa kịp thời cho nhiều bệnh nhân đang cấp cứu, chữa trị tại các cơ sở y tế trong tỉnh. Tuy nhiên, để những giọt máu hồng đến với người bệnh, phải qua các bước sàng lọc, phân tách, bảo quản theo quy trình kỹ thuật nghiêm ngặt. 

Cán bộ y tế kiểm tra các túi máu tại chương trình Hiến máu tình nguyện hè năm 2019 được tổ chức tại Công ty CP Nước sạch Quảng Ninh.

Bác sĩ Lương Tố Quyên, Trưởng khoa Huyết học Truyền máu (Bệnh viện Đa khoa tỉnh), cho biết: Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 2 đơn vị là Bệnh viện Đa khoa tỉnh và Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí được phép tiếp nhận, bảo quản máu chuẩn theo quy định của Bộ Y tế. Để lượng máu đến được với bệnh nhân, phải trải qua rất nhiều bước. Đầu tiên, bác sĩ sẽ khám lâm sàng từ người hiến máu bằng việc đo huyết áp, nhịp tim, phổi, cân nặng. Tiếp đến là xét nghiệm các huyết sắc tố xem người hiến có đủ máu không; làm test nhanh sàng lọc các bệnh truyền nhiễm, khi đủ điều kiện thì tiến hành lấy máu. Hiện nay, lượng máu được lấy vào các túi có thể tích 250ml.

Sau khi hoàn thành việc lấy máu, túi máu được bảo quản tại thùng chuyên dụng, đưa về khoa huyết học của các bệnh viện để tiến hành xác định hệ thống nhóm máu (A, B, O, Rh...); xét nghiệm HIV, viêm gan B, C, giang mai, sốt rét... kiểm tra kháng thể bất thường. Sau khi hoàn thành các bước trên, nhân viên y tế cho máu vào máy li tâm tiến hành tách từng túi máu toàn phần thành 3 chế phẩm, gồm: Hồng cầu, tiểu cầu và huyết tương. Khi người bệnh thiếu thành phần nào của máu sẽ được truyền tương ứng thành phần đó chứ không truyền toàn bộ như trước kia.

Theo bác sĩ Quyên, nếu để nguyên một túi máu toàn phần chưa phân tách 3 chế phẩm trên, chỉ bảo quản được 35 ngày ở nhiệt độ từ 2-8 độ C. Nhưng sau khi tách 3 loại chế phẩm trên, thời gian bảo quản của mỗi loại chế phẩm là khác nhau: Khối hồng cầu bảo quản được 42 ngày (nhiệt độ 2-8 độ C); tiểu cầu thời gian bảo quản từ 3-5 ngày (nhiệt độ 22 độ C); huyết tương bảo quản 1 năm (nhiệt độ 32-35 độ C).

Tuy nhiên, việc tách các chế phẩm này có tác dụng để truyền bổ sung cho bệnh nhân thiếu một trong 3 chế phẩm trên. Bác sĩ Quyên lý giải, khi truyền máu cho những bệnh nhân, phải tiến hành xét nghiệm nhóm máu, định lượng máu làm các xét nghiệm phản ứng của người nhận. Trên cơ sở đó, đánh giá xem chế phẩm nào thiếu thì sẽ truyền bổ sung. Đối với huyết tương, truyền cho trường hợp bị bỏng, sốt cao; tiểu cầu, truyền cho bệnh nhân giảm tiểu cầu; còn hồng cầu, dùng cho bệnh nhân thiếu máu nói chung... Trong trường hợp truyền lượng máu toàn phần sẽ dẫn đến mất cân đối các chế phẩm, việc điều trị không hiệu quả.

Cán bộ khoa Huyết học Truyền máu (Bệnh viện Đa khoa tỉnh) kiểm tra túi máu được bảo quản tại khu trữ máu của khoa.

Để tách xong một túi có thể tích 250ml chi phí là trên 2 triệu đồng. Trong khi đó, người được nhận máu chỉ phải bỏ ra khoảng 800.000 đồng cho mỗi túi máu 250ml; trường hợp bệnh nhân có thẻ BHYT sẽ được Quỹ BHYT chi trả phần lớn chi phí, người bệnh chỉ phải bỏ một phần tiền thanh toán theo quy định. Một số người cho rằng, việc máu được hiến nhân đạo sao không truyền cho bệnh nhân miễn phí mà mỗi lần truyền phải bỏ ra cả một khoản tiền. Thực chất, đây không phải là khoản tiền để mua máu, mà là một phần bù chi phí cho việc phân loại, vật tư, trang thiết bị máy móc, bảo quản và bồi dưỡng cho người hiến.

Tuy nhiên, lượng máu được huy động trên địa bàn tỉnh hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu, năm 2018, tổng số lượng máu được huy động là 26.500 đơn vị, trong đó của tỉnh có 9.500 đơn vị, còn lại 17.000 đơn vị là từ nguồn máu trung ương hỗ trợ. Con số này chỉ đáp ứng được 65% nhu cầu máu cho bệnh nhân. Nhất là vào thời điểm mùa hè, cận tết, lượng máu khan hiếm do học sinh, sinh viên nghỉ, trong khi bệnh nhân nhập viện tăng cao, việc huy động nguồn máu rất khó khăn.

Theo thống kê của Hội CTĐ tỉnh, trong 7 tháng đầu năm, toàn tỉnh đã tổ chức ra quân 34 đợt hiến máu tình nguyện với  8.991 người đăng ký tham gia, tổng lượng máu tiếp nhận là 7.492 đơn vị, đạt 75% kế hoạch năm 2019. Chỉ tiêu Ban Chỉ đạo quốc gia Hiến máu tình nguyện giao cho Quảng Ninh năm 2019 là 10.000 đơn vị máu. 

Bà Đào Thị Lan Bình, Trưởng ban Chăm sóc sức khỏe cộng đồng (Hội CTĐ tỉnh), khẳng định: Mỗi giọt máu cho đi một cuộc đời ở lại - sẻ chia từng giọt máu hồng sẽ đem lại sự sống, niềm hạnh phúc cho những bệnh nhân. Những người hiến máu đã thực hiện nghĩa cử cao đẹp, thể hiện trách nhiệm với cộng đồng, vì vậy mỗi giọt máu cần phải được nâng niu. Mỗi giọt máu hồng quý giá như vậy, nên việc bảo quản máu càng trở nên quan trọng.

Dương Trường

[links()]