Lý do khiến Ukraine thay đổi lập trường về đàm phán hoà bình với Nga

Từ lập trường cứng rắn đến tín hiệu đàm phán ngoại giao, Tổng thống Zelensky đang điều chỉnh chiến lược để tìm kiếm giải pháp hòa bình trong bối cảnh áp lực ngày càng lớn.

Theo tờ Wall Street Journal ngày 3/12, trong những diễn biến mới nhất của cuộc chiến kéo dài gần 3 năm ở Ukraine, Tổng thống Volodymyr Zelensky đang thay đổi đáng kể giọng điệu về việc chấm dứt xung đột với Nga. Từ một lập trường cứng rắn đòi giành lại quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ, ông Zelensky giờ đây gợi ý khả năng chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn, với điều kiện phần còn lại của Ukraine được NATO bảo vệ.

Việc chuyển hướng trên phản ánh sự mệt mỏi gia tăng trong xã hội Ukraine, khi ngày càng có nhiều người đang bày tỏ mong muốn chấm dứt xung đột. Các cuộc không kích của Nga đã khiến phần lớn nước này mất điện liên tục trong mùa đông, trong khi tình trạng thiếu hụt nhân lực nghĩa là nhiều người không muốn chiến đấu nhưng vẫn phải nhập ngũ.

Một cuộc thăm dò của Gallup vào tháng trước cho thấy những thay đổi đáng chú ý trong dư luận của người dân Ukraine. 52% người Ukraine được khảo sát ở các vùng không bị chiếm đóng ủng hộ việc đàm phán chấm dứt giao tranh – tăng đáng kể so với mức 27% của năm ngoái. Chỉ còn 38% ủng hộ việc tiếp tục chiến đấu cho đến khi giành chiến thắng, so với 63% của năm ngoái.

Trong những cuộc phỏng vấn gần đây với các hãng thông tấn quốc tế, Tổng thống Zelensky đã gợi ý Ukraine sẽ sẵn sàng "lấy lại lãnh thổ bằng biện pháp ngoại giao". Ông thẳng thắn thừa nhận trong một cuộc phỏng vấn mới đây với hãng thông tấn Kyodo của Nhật Bản rằng quân đội nước này không đủ sức mạnh để đánh bật các lực lượng Nga hoàn toàn và cần tìm giải pháp ngoại giao, nhưng nhấn mạnh rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải đảm bảo an ninh lâu dài cho Ukraine.

Điều kiện quan trọng của Ukraine là được đảm bảo an ninh thông qua tư cách thành viên NATO cho các vùng không bị chiếm đóng. Tuy nhiên, triển vọng này vẫn còn mờ mịt. Các nước lớn trong NATO như Mỹ và Đức vẫn chần chừ đưa Ukraine xích lại gần NATO hơn, lo ngại việc này có thể làm trầm trọng thêm mối quan hệ với Nga.

Tổng thống Zelensky đã thúc đẩy lời mời tham gia liên minh quân sự phương Tây, mặc dù ông thừa nhận rằng việc gia nhập NATO chỉ có thể diễn ra sau khi xung đột kết thúc. Hiện tại, các quan chức Ukraine và châu Âu cho biết, Kiev đang thúc đẩy khuyến nghị từ các bộ trưởng ngoại giao NATO về việc các nhà lãnh đạo liên minh mời Ukraine tham gia.

Cùng với đó, trong những tháng gần đây, lực lượng Nga đã tiến nhanh hơn ở miền Đông Ukraine so với bất kỳ thời điểm nào kể từ những ngày đầu cuộc chiến. Moskva đã đưa nền kinh tế Nga vào thế sẵn sàng cho cuộc chiến kéo dài và phê duyệt ngân sách quốc phòng lớn nhất trong lịch sử.

Trong cuộc họp báo hôm 1/12, ông Zelensky cho biết Ukraine sẽ chỉ sẵn sàng tham gia các cuộc đàm phán như vậy khi ở thế mạnh, điều này đòi hỏi các bước tiếp theo hướng tới NATO và các điều khoản mới về vũ khí tầm xa và các loại vũ khí khác của phương Tây.

Ngoài ra, việc Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump sắp trở lại Nhà Trắng đã tạo ra áp lực mới cho các nỗ lực đàm phán khi các đồng minh phương Tây khác không chắc chắn về mức độ hỗ trợ quân sự cho Ukraine trong nhiệm kỳ tới của chính quyền Trump.

Tóm lại, những tín hiệu mới từ phía Ukraine cho thấy sự linh hoạt trong việc tìm kiếm giải pháp hòa bình, nhưng có lẽ con đường phía trước vẫn còn nhiều chông gai và phức tạp.