Mô hình rừng gỗ nhỏ thành gỗ lớn

Những năm qua, nhờ đầu tư hệ thống giao thông vận tải, cảng biển đồng bộ, việc giao thương, tiêu thụ sản phẩm gỗ và diện tích rừng trồng trên địa bàn tỉnh đã tăng lên đáng kể. Để đáp ứng được nhu cầu nguyên liệu gỗ lớn, tỉnh đã và đang hướng tới nhân rộng mô hình rừng gỗ nhỏ thành rừng gỗ lớn.

[links()]

Quảng Ninh là một trong những tỉnh có diện tích rừng và đất lâm nghiệp chiếm tỷ lệ lớn, khoảng 70% diện tích tự nhiên. Theo kết quả kiểm kê rừng năm 2015, toàn tỉnh có 436.000ha đất lâm nghiệp (trong đó rừng sản xuất 264.000ha). Giai đoạn từ năm 2010-2017, bình quân mỗi năm diện tích rừng mới trồng đạt 12.000ha. Lợi nhuận thu được từ sản phẩm rừng trồng đã giúp các hộ dân khu vực miền núi cải thiện thu nhập, xóa nghèo bền vững.

Tuy nhiên, năng suất rừng trồng ở tỉnh chỉ đạt 10-13m³/ha/năm, còn ở mức thấp, phần lớn là kinh doanh gỗ nhỏ với chu kỳ 5-7 năm, chưa đáp ứng được nhu cầu nguyên liệu gỗ lớn phục vụ công nghiệp chế biến trong nước và xuất khẩu. Nguyên nhân chủ yếu do điều kiện kinh tế của các hộ trồng rừng còn khó khăn, nhất là về vốn, hạn chế về kỹ thuật để đầu tư phát triển sản xuất. Ngoài ra, diện tích đất lâm nghiệp được giao bình quân mỗi hộ chỉ từ 1-2ha; chu kỳ sản xuất kinh doanh gỗ rừng trồng rất dài (12-14 năm đối với cây mọc nhanh như bạch đàn, keo; 30-50 năm đối với cây bản địa).

Mô hình chuyển hóa rừng gỗ nhỏ sang gỗ lớn tại xã Quảng Lợi, huyện Đầm Hà.

Ngày 18/4/2014, Bộ NN&PTNT đã ban hành Quyết định số 774/QĐ-BNN-TCLN triển khai các hoạt động nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị rừng trồng, trong đó nội dung xây dựng mô hình chuyển hóa và trồng rừng sản suất kinh doanh gỗ lớn được đặc biệt chú trọng.

Tại Quảng Ninh, để có cơ sở đánh giá thực tế và có mô hình trình diễn tuyên truyền và nâng cao nhận thức về hoạt động trồng rừng sản xuất gỗ lớn cho người làm nghề rừng, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã phối hợp với Tổng cục Lâm nghiệp triển khai thực hiện xây dựng mô hình chuyển hóa rừng trồng kinh doanh gỗ nhỏ thành kinh doanh gỗ lớn.

Cụ thể, tháng 10/2016, 20ha rừng keo 5 tuổi các dòng BV10, BV16, BV32 với mật độ 1.415 cây/ha (mật độ trồng ban đầu 1.660 cây/ha) của một số hộ dân xã Quảng Lợi (huyện Đầm Hà) đã được áp dụng các biện pháp kỹ thuật nhằm chuyển hoá từ mục đích kinh doanh gỗ nhỏ sang gỗ lớn.

Các biện pháp kỹ thuật lâm sinh được áp dụng gồm: Phát dọn thực bì dại cạnh tranh dinh dưỡng, điều chỉnh mật độ và phân bố cây rừng, chuyển từ cự ly cây trồng 2x3m thành 4x3m theo phương thức cách cây loại bỏ một cây trong hàng, trong đó ưu tiên loại bỏ những cây có thân hình xấu, sinh trưởng chậm, đưa mật độ cây rừng về mức 800 cây/ha. Việc cải thiện môi trường sống, tăng cường dinh dưỡng cho cây được thực hiện bằng cách cuốc xới quanh gốc cây trong phạm vi đường kính 1m và bón bổ sung phân tổng hợp chậm tan NPK 5-10-3 với mức 0,2 kg/cây.

Sau 2 năm, việc chuyển hóa mô hình rừng gỗ nhỏ thành rừng gỗ lớn thí điểm ở xã Quảng Lợi đã cho kết quả khích lệ, đã hình thành cây gỗ có đường kính lớn. Một số diện tích rừng trồng keo với mục đích kinh doanh gỗ nhỏ đã được chuyển hóa sang kinh doanh gỗ lớn. Từ mô hình này đã mở hướng giúp người dân các địa phương Ba Chẽ, Tiên Yên, Vân Đồn, Hoành Bồ... tiếp tục học tập, nhân rộng.

Hoàng Thị Thế (Trung tâm Khuyến nông Quảng Ninh)