Ba Chẽ: Mở rộng thị trường tiêu thụ dược liệu

Trước đây, người dân Ba Chẽ chủ yếu sản xuất, chế biến dược liệu theo kinh nghiệm. Đa phần các hộ tự vào rừng thu hái dược liệu và chế biến; sản xuất mang tính nhỏ lẻ, tự phát, không có sự liên kết trong sản xuất - tiêu thụ sản phẩm. Trong số 30 loài dược liệu có giá trị kinh tế cao tại Ba Chẽ, cây trà hoa vàng là loại dược liệu nổi bật nhất, đã được nhiều hộ dân trồng, chế biến theo chuỗi, tạo thành sản phẩm chất lượng.

Từ năm 2015, huyện Ba Chẽ xây dựng Quy hoạch Khu trung tâm sản xuất giống và chế biến tập trung cây trà hoa vàng tại xã Đạp Thanh. Đồng thời, giao Công ty CP Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh quản lý khu vườn ươm, xưởng chế biến. Mỗi năm, Công ty cung ứng được trên 80.000 cây giống trà hoa vàng các loại, chế biến 15,5 tấn lá trà tươi, 1,5 tấn hoa trà tươi.

Xác định trà hoa vàng là cây chủ lực của địa phương, huyện đẩy mạnh tuyên truyền thông qua phương tiện thông tin đại chúng, lễ hội, hội chợ, sự kiện xúc tiến thương mại. Cùng với đó, tổ chức Lễ hội Trà hoa vàng để quảng bá, xây dựng thương hiệu, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Không chỉ phát triển cây trà hoa vàng, với nguồn dược liệu dồi dào, phong phú như ba kích, cát sâm, quế, lan kim tuyến, nấm lim xanh..., huyện tích cực hỗ trợ phát triển sản xuất, chế biến các loại cây dược liệu thành sản phẩm hàng hóa, sản phẩm OCOP. Từ đó, chủ động kêu gọi thu hút, vận dụng cơ chế, chính sách đặc biệt ưu đãi đối với các doanh nghiệp, HTX, cá nhân, hộ gia đình đầu tư phát triển, chế biến dược liệu.

Huyện ưu tiên dành nguồn ngân sách lớn hỗ trợ các đơn vị về khoa học công nghệ, cải tiến mẫu mã sản phẩm. Trong đó, hỗ trợ Công ty CP Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh hơn 100 triệu đồng đầu tư máy sấy, máy đóng gói và giao quản lý khu ươm giống cây trà hoa vàng; hỗ trợ HTX Kinh doanh dịch vụ lâm sản ngoài gỗ Ba Chẽ 1 máy sấy trị giá 40 triệu đồng...

Đồng thời, tăng cường công tác xúc tiến đầu tư, mời gọi doanh nghiệp thực hiện dự án trồng, chế biến dược liệu ba kích, trà hoa vàng tại các xã Minh Cầm, Đạp Thanh, Thanh Sơn với diện tích 379ha, nguồn ngân sách tỉnh hỗ trợ 30 tỷ đồng; dự án chế biến nông, lâm sản, dược liệu tại Cụm Công nghiệp Nam Sơn, nguồn ngân sách tỉnh hỗ trợ 30 tỷ đồng.

Tháng 5 vừa qua, UBND huyện Ba Chẽ đã ban hành 3 quyết định về việc phê duyệt dự án liên kết tổ chức sản xuất, thu hoạch gắn với tiêu thụ sản phẩm như ba kích, trà hoa vàng, cát sâm tại xã Đồn Đạc. Các dự án có quy mô từ 4-5ha, kinh phí thực hiện từ 200-700 triệu đồng, được HTX Nông, lâm nghiệp và dịch vụ Ba Chẽ cùng với 20 hộ dân trên địa bàn xã Đồn Đạc tham gia liên kết thực hiện.

Ông Triệu Quay Phúc, Giám đốc HTX Nông, lâm nghiệp và dịch vụ Ba Chẽ, cho biết: HTX sẽ chuẩn bị đầy đủ nguồn lực, nhân lực, cơ sở vật chất, lựa chọn hộ tham gia liên kết thực hiện các nội dung, hạng mục, đảm bảo đạt các mục tiêu dự án được phê duyệt. HTX mong muốn thông qua dự án sẽ góp phần tổ chức các hoạt động khảo sát, tìm kiếm thị trường, quảng bá sản phẩm dược liệu của địa phương. Đồng thời, xúc tiến thương mại để mở rộng quy mô kinh doanh, tăng sản lượng tiêu thụ, góp phần phát triển cây dược liệu của địa phương theo hướng bền vững.

Năm 2020 Ba Chẽ trồng 27,3ha cây dược liệu, trong đó trà hoa vàng 20,2ha, ba kích tím 6,1ha, dược liệu khác 1ha. Tổng diện tích trồng cây dược liệu toàn huyện hiện là 161,4ha. Đến nay, trên địa bàn huyện có 4 doanh nghiệp, HTX và gần 800 hộ dân tham gia trồng, chế biến dược liệu.

Để phát huy thế mạnh về cây dược liệu, cũng như định hướng trở thành Trung tâm dược liệu xanh của tỉnh Quảng Ninh và vùng Đông Bắc, Ba Chẽ đã chủ động xây dựng, triển khai Đề án Bảo tồn và phát triển dược liệu trên địa bàn huyện giai đoạn 2021-2025. Theo Đề án, trung bình mỗi năm huyện phấn đấu trồng mới trên 100ha cây dược liệu các loại. Đến năm 2025 diện tích cây dược liệu đạt 517ha; trong đó, 236ha cây ba kích, 230ha cây trà hoa vàng, 51ha cây dược liệu khác.

Theo ông Vi Thanh Vinh, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Ba Chẽ: Để mở rộng thị trường cho sản phẩm dược liệu, Phòng sẽ hướng dẫn đôn đốc các đơn vị, doanh nghiệp dán tem điện tử thông minh quản lý, truy xuất nguồn gốc; chú trọng kiểm tra, giám sát SXKD sản phẩm dược liệu, đảm bảo VSATTP. Phòng tham mưu cho UBND huyện ban hành các văn bản, hỗ trợ các tổ chức kinh tế thực hiện thủ tục đăng ký sản phẩm, lập kế hoạch kinh doanh, xúc tiến thương mại, bán hàng, phát triển ý tưởng sản phẩm mới; chú trọng các sản phẩm SXKD theo chuỗi giá trị, chủ động nguồn nguyên liệu, đáp ứng về chất lượng với thị trường; khảo sát lập kế hoạch, triển khai bài bản, nhằm mở rộng thị trường trong nước, tiến tới xuất khẩu.