Móng Cái: Khó khăn trong xử lý khai thác nhựa thông trái phép tại đảo Vĩnh Thực

Theo báo cáo của Hạt Kiểm lâm Móng Cái, hoạt động khai thác nhựa thông trên địa bàn đảo Vĩnh Thực đã diễn ra lẻ tẻ từ nhiều năm nay. Riêng năm 2018, chính quyền địa phương và cơ quan kiểm lâm đã tổ chức 7 đợt kiểm tra, phát hiện thu giữ gần 3 tấn nhựa thông, phá dỡ lều bạt, bể chứa nhựa...

Tình trạng khai thác nhựa thông trái phép diễn ra phức tạp tại xã Vĩnh Trung.

Theo báo cáo của Hạt Kiểm lâm Móng Cái, hoạt động khai thác nhựa thông trên địa bàn đảo Vĩnh Thực đã diễn ra lẻ tẻ từ nhiều năm nay. Riêng năm 2018, chính quyền địa phương và cơ quan kiểm lâm đã tổ chức 7 đợt kiểm tra, phát hiện thu giữ gần 3 tấn nhựa thông, phá dỡ lều bạt, bể chứa nhựa... Nguyên nhân là do qua nhiều năm, các phòng ban chuyên môn và UBND các xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực không lập hồ sơ quản lý, theo dõi, cập nhật thông tin về quá trình sử dụng, không phát hiện ngăn chặn kịp thời hoạt động khai thác nhựa thông.

Từ năm 2000, Dự án 661 của Bộ đội Biên phòng Quảng Ninh được UBND tỉnh giao đất để thực hiện dự án, nhưng không thực hiện việc thu hồi quyết định giao đất, giao rừng của các hộ dân trong vùng dự án. Nhiều năm qua, việc quản lý đất rừng và khai thác trên địa bàn 2 xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực còn có những vướng mắc tồn tại do nhiều bất cập trong công tác quản lý nhà nước của các cơ quan chuyên môn và xã Vĩnh Thực, xã Vĩnh Trung, không lập hồ sơ quản lý, theo dõi, cập nhật thông tin về quá trình sử dụng đất của hộ dân; không phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm kịp thời tình trạng khai thác nhựa thông trái phép. Tại xã Vĩnh Thực có 183 hộ dân được giao đất, giao rừng theo sổ lâm bạ với diện tích 473,38ha và 31 hộ dân được giao đất, giao rừng ngoài sổ lâm bạ với diện tích 206,93ha. Đến nay, tại xã Vĩnh Thực có 14 hộ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (3 hộ trong sổ lâm bạ, 11 hộ ngoài sổ lâm bạ). Tại xã Vĩnh Trung có 159 hộ dân được giao đất, giao rừng theo sổ lâm bạ với diện tích 871,31ha và 41 hộ dân được giao đất, giao rừng ngoài sổ lâm bạ với diện tích 90,94ha.

Người dân tự ý khai thác nhựa thông theo kiểu tận diệt tại xã Vĩnh Thực.

Ông Trần Văn Hiển, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Móng Cái, cho biết: Sau khi nhận bàn giao, năm 2012 UBND thành phố đã thành lập Tổ công tác rà soát lại toàn bộ diện tích rừng trồng Dự án 661, ban hành Thông báo số 53/TB-UBND ngày 23/2/2012 “Về việc bàn giao diện tích rừng trồng của Dự án 661, Dự án trồng rừng Bắc Hải Sơn về cho các xã, Ban Quản lý Rừng phòng hộ quản lý, bảo vệ”. Theo đó, thành phố chỉ đạo các cơ quan chuyên môn xây dựng phương án, tổ chức giao rừng cho các hộ dân quản lý, bảo vệ nhưng đến nay chưa thực hiện.

Từ năm 2013 phát sinh vụ việc một số hộ dân được giao đất, giao rừng từ năm 1990 tranh chấp với đất rừng trồng Dự án 661 đã giao UBND xã Vĩnh Thực, UBND xã Vĩnh Trung và Ban Quản lý Rừng phòng hộ quản lý. Một số hộ dân xuất trình giấy tờ giao đất, có hộ dân đã trồng một số cây khác xen vào rừng thông mã vĩ của Dự án 661 hoặc tự nhận có trồng rừng thông trong vùng rừng trồng Dự án 661. Các hộ dân (có sổ xanh) trên địa bàn 2 xã đảo cũng cho rằng gia đình họ từ trước đến nay đã bỏ công ra trông coi, bảo vệ, có hộ tự bỏ vốn ra trồng xen thông và keo, trồng lại các diện tích đất trống, rừng thông đã bị cháy, chết. Nhiều chủ rừng có sổ xanh tự nhận là chủ sở hữu rừng thông mã vĩ nên họ tự quyết định việc khai thác.

Theo quy định tại Thông tư 27/2018/TT-BNNPTNT của Bộ NN&PTNT quy định về quản lý, truy xuất nguồn gốc lâm sản có quy định chủ rừng được quyền tự quyết việc khai thác lâm sản nên họ tự ý khai thác nhựa. Đầu tháng 5/2019, đã có 5 hộ tự ý khai thác nhựa thông mà không báo cáo với chính quyền. Nhiều hộ được giao rừng đã có đơn đề nghị lên UBND xã, UBND thành phố xin khai thác nhựa thông nhưng không được trả lời, nên các hộ dân đã tự ý khai thác. Trong khi đó, tình trạng các lô rừng trồng thông mã vĩ của người dân và của Dự án 661 nằm xen kẽ với nhau rất khó cho công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng. Diện tích giao đất, giao rừng tại 2 xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực được quy hoạch là đất rừng sản xuất, loài cây trồng chủ yếu là thông mã vĩ - loài cây trồng phục vụ cho khai thác gỗ, không phải là loài cây trồng để khai thác nhựa bền vững. Việc lấy nhựa chỉ thực hiện tận dụng trước khi thai thác gỗ, hoặc phá bỏ để thay thế loài cây trồng khác.

Để giải quyết dứt điểm tình trạng khai thác nhựa thông cũng như tháo gỡ những tồn tại, vướng mắc, chồng chéo trong giải quyết đơn, thư của người dân 2 xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực, Hạt Kiểm lâm Móng Cái đề xuất UBND TP Móng Cái báo cáo UBND tỉnh đồng ý cho phép toàn bộ diện tích trồng thông mã vĩ là rừng trồng áp dụng chính sách hỗ trợ cho người dân ở 2 xã Vĩnh Trung, Vĩnh Thực bằng vốn ngân sách nhà nước trồng rừng Dự án 661 do Bộ đội Biên phòng Quảng Ninh trồng trên đất rừng sản xuất của địa phương đã giao đất, giao rừng cho các hộ gia đình nhưng không thực hiện việc thu hồi quyết định giao đất, giao rừng, không thỏa thuận với các hộ dân trong vùng dự án, để người dân chủ động sản xuất kinh doanh trên đất lâm nghiệp được giao. Đồng thời xác định quyền và nghĩa vụ của chủ rừng, quyền sở hữu rừng trồng là rừng sản xuất của cá nhân, hộ gia đình.

Quế Ninh

[links()]