Năm 2019 - Nỗ lực đổi mới, sáng tạo, quyết liệt hành động

Nhân dịp năm mới Kỷ Hợi 2019, đồng chí Nguyễn Xuân Phúc, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ đã có bài viết đánh giá về tình hình phát triển kinh tế, chính trị, xã hội trong năm 2018 và những định hướng trong năm 2019.

Xin trân trọng giới thiệu toàn văn bài viết.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

I. Năm 2018 vừa khép lại với niềm phấn khởi, tự hào bởi những thành tựu to lớn, toàn diện mà đất nước đã đạt được, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức từ bên ngoài và còn những hạn chế, bất cập trong nội tại.

Phương châm hành động “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả” của Chính phủ đã được sự đồng thuận cao và hưởng ứng mạnh mẽ trong cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân và Nhân dân cả nước. Thấm nhuần sâu sắc chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng “không được ngủ quên trên vòng nguyệt quế” tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai nhiệm vụ năm 2018, các cấp, các ngành đã triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, đặc biệt là Nghị quyết 01 của Chính phủ.

Tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy khởi nghiệp, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế; cắt giảm, đơn giản hóa trên 1/2 điều kiện kinh doanh và trên 2/3 danh mục hàng hóa, thủ tục kiểm tra chuyên ngành. Tổ chức nhiều hội nghị quy mô toàn quốc về thúc đẩy tăng trưởng, xuất khẩu, đầu tư, logistics, tháo gỡ vướng mắc trong đầu tư xây dựng, phát triển kinh tế ngành, vùng, khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, phòng chống thiên tai, phát triển bền vững thích ứng biến đổi khí hậu, đổi mới doanh nghiệp nhà nước, phát triển công nghiệp hỗ trợ..., góp phần tạo động lực cho tăng trưởng.

Chúng ta đã làm rất tốt vai trò nước chủ nhà, tổ chức thành công Hội nghị WEF ASEAN với chủ đề “ASEAN 4.0: Tinh thần doanh nghiệp và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.” Nhiều địa phương chủ động tổ chức các Hội nghị, diễn đàn xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch…, phát huy tiềm năng, thế mạnh, quyết tâm tạo chuyển biến rõ nét trong phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn. Đặc biệt, các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, các thành viên Chính phủ, lãnh đạo các cơ quan của Đảng, Quốc hội, lãnh đạo các địa phương đã luôn sâu sát thực tế, nắm chắc tình hình, chỉ đạo kịp thời những vấn đề quan trọng; không để bị động, bất ngờ; thường xuyên đối thoại, lắng nghe, giải quyết kiến nghị, tháo gỡ khó khăn của cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dự lễ phát động "Hàng Việt Nam chinh phục người Việt Nam” và ra mắt xe VinFast của Tập đoàn Vingroup, chiều 20/11/2018. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Tất cả những yếu tố trên, cùng với sự nỗ lực to lớn và phấn đấu không ngừng của cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân và nhân dân cả nước dưới sự lãnh đạo của Đảng đã tạo nên kết quả vượt bậc, toàn diện trên các lĩnh vực của năm 2018. Kết quả này càng có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh quốc tế, khu vực có những biến động phức tạp, khó lường, nhất là chiến tranh thương mại, biến động tỷ giá, lãi suất, giá dầu thô...

Nhiều tổ chức quốc tế nhận định, Việt Nam đã và đang có những bước đi đúng đắn, nỗ lực vượt qua khó khăn thách thức, để vươn lên tầm khu vực, toàn cầu. Lần đầu tiên kể từ năm 2008, tăng trưởng kinh tế (GDP) đạt 7,08%, trong nhóm các nước tăng trưởng cao nhất trong khu vực và trên thế giới. Quy mô GDP tăng mạnh, đạt trên 5,5 triệu tỷ đồng, bình quân đầu người đạt 2.587 USD. Điều đáng mừng là tăng trưởng cao trong khi nền tảng kinh tế vĩ mô được duy trì tốt và ngày càng được củng cố. Lạm phát được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) chỉ ở mức 3,54%, các cân đối lớn được đảm bảo, thể hiện các chính sách vĩ mô được điều hành rất linh hoạt, hiệu quả.

Động lực tăng trưởng mạnh mẽ đến từ ngành công nghiệp chế biến, chế tạo với mức tăng 12,98%, từ khu vực nông nghiệp với mức tăng 3,76%, từ tổng cầu tăng mạnh với tổng mức bán lẻ tăng 11,7%, mà không còn phụ thuộc vào tín dụng và khai khoáng như trước đây. Điều đặc biệt quan trọng là, không chỉ về số lượng, chất lượng tăng trưởng được cải thiện rõ nét. Đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) năm 2018 đạt 43,5%, bình quân 3 năm 2016-2018 đạt 42,18%, cao hơn nhiều giai đoạn 2011-2015 (33,58%); hệ số hiệu quả sử dụng vốn ICOR còn khoảng 5,97; năng suất lao động tăng 5,93%, cao hơn nhiều so với giai đoạn trước.

Chúng ta rất phấn khởi với nhiều chỉ tiêu kinh tế quan trọng thiết lập những kỷ lục mới; trong đó xuất khẩu đạt gần 245 tỷ USD; tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt trên 482 tỷ USD; xuất siêu 7,2 tỷ USD; dự trữ ngoại hối đạt trên 60 tỷ USD. Xuất khẩu khu vực kinh tế trong nước tăng 15,9%, cao hơn khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (12,9%). Hàng hóa mang thương hiệu Việt đã có tại siêu thị của hầu hết các quốc gia trên thế giới với 5 mặt hàng có kim ngạch trên 10 tỷ USD, 29 mặt hàng có kim ngạch trên 1 tỷ USD. Lần đầu tiên, kim ngạch xuất khẩu nông sản đạt trên 40 tỷ USD. Chúng ta đã có quan hệ thương mại với trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Vốn đầu tư ngoài nhà nước tăng nhanh 18,5%, chiếm đến 43,3% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, chứng tỏ Nghị quyết Trung ương về phát triển kinh tế tư nhân đã và đang đi vào cuộc sống; vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thực hiện đạt 19,1 tỷ USD, tăng 9,1%; góp phần quan trọng cùng vốn đầu tư của Nhà nước để tạo ra năng lực sản xuất mới cho nền kinh tế. Chúng ta được đánh giá là một trong những điểm đến đầu tư hấp dẫn nhất khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Việt Nam cũng được bình chọn là điểm đến du lịch hàng đầu châu Á, thu hút trên 15,5 triệu lượt du khách quốc tế trong năm 2018, tăng 19,9%. Đây là một dấu ấn quan trọng, khẳng định thương hiệu và nâng tầm du lịch Việt Nam, hướng đến thu hút trên 20 triệu khách vào năm 2020 và cao hơn nữa trong những năm tới.

Tiếp theo xu hướng từ đầu nhiệm kỳ, chủ trương thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và phát triển doanh nghiệp đã mang lại kết quả tích cực với trên 131.000 doanh nghiệp thành lập mới và trên 34.000 doanh nghiệp hoạt động trở lại. Chúng ta tự hào có nhiều tập đoàn tư nhân đang phát triển lớn mạnh và nhiều công trình, dự án rất lớn hứa hẹn tạo ra bứt phá cho tương lai, như Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Cao tốc Bắc Nam, Tổ hợp lọc dầu Nghi Sơn, các tổ hợp sản xuất ôtô Trường Hải, Vinfast….

Nhiều doanh nghiệp đã vượt qua khó khăn, biến điều không thể thành có thể, vươn lên khẳng định mình, tham gia vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu. Có những lĩnh vực Việt Nam đã trở thành một trong những công xưởng của thế giới như: điện thoại di động, điện tử, lắp ráp ôtô, dệt may, da giầy, gạo, tôm, cá tra... Nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp thành công gắn với Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, thu hút được sự quan tâm của nhiều quỹ đầu tư quốc tế,trong nước. Đây chính là những yếu tố tạo nên nền tảng của một nền kinh tế ứng dụng công nghệ cao và phát triển kinh tế số.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam thường niên năm 2018. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện, tạo không khí phấn khởi, lạc quan trong bỏ vốn làm ăn, đầu tư kinh doanh của các doanh nghiệp, doanh nhân, nhà đầu tư. Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) đạt 56,6 điểm vào tháng 11, cao nhất trong các nước ASEAN. Kết quả điều tra xu hướng kinh doanh quý I/2019 so với quý IV/2018 cho thấy 85,1% số doanh nghiệp đánh giá xu hướng tốt lên và ổn định. Môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện mạnh mẽ. Các chỉ số đổi mới sáng tạo, phát triển bền vững tăng mạnh, đạt mức cao nhất từ trước đến nay; trong đó Chỉ số đổi mới sáng tạo của Việt Nam năm 2018 tăng 02 bậc, xếp hạng 45/126, cao nhất từ trước đến nay, đứng thứ 2 trong các quốc gia có thu nhập trung bình thấp; Chỉ số phát triển bền vững năm 2018 tăng 11 bậc, xếp hạng 57/156 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Cùng với phát triển kinh tế, các lĩnh vực văn hóa, xã hội, tài nguyên môi trường, biến đổi khí hậu cũng được các cấp, các ngành đặc biệt quan tâm. Chúng ta đã thực hiện tốt chính sách người có công; đẩy mạnh thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, nhất là đối với vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam đánh giá kết quả giảm nghèo của chúng ta là “thành công ở tầm thế giới.” Đã tạo việc làm cho 1,65 triệu lượt người; tỷ lệ thất nghiệp thành thị giảm còn 3,1%. Công tác y tế, dân số được đẩy mạnh. Trên thế giới, không nhiều quốc gia ở cùng mức độ phát triển mà hơn 86% dân số tham gia bảo hiểm y tế và đạt trên 26,5 giường bệnh/vạn dân như Việt Nam. Giáo dục đào tạo tiếp tục được đổi mới, trong đó giáo dục đại học có bước chuyển mình mạnh mẽ; lần đầu tiên nước ta có 2 đại học nằm trong nhóm 1.000 trường danh tiếng nhất thế giới.

Bộ mặt đất nước, từ thành thị đến nông thôn không ngừng đổi mới và phát triển. Tỷ lệ đô thị hóa đạt trên 38,4%, vượt chỉ tiêu đề ra, đã xây dựng được nhiều khu đô thị, nghỉ dưỡng hiện đại, đẳng cấp khu vực, quốc tế. Xây dựng nông thôn mới được triển khai rộng khắp, mang lại đời sống ấm no hơn cho người dân với 61 đơn vị cấp huyện và gần 43% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, vượt mục tiêu kế hoạch đề ra. Phong trào “toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và công tác bảo tồn, phát huy di sản văn hóa tiếp tục được quan tâm hơn. Phong trào thể thao quần chúng, thể thao thành tích cao tiếp tục được đẩy mạnh. Đội tuyển bóng đá Việt Nam vô địch AFF Cup 2018, Á quân bóng đá nam U23 Châu Á, mang lại niềm tự hào dân tộc cho đất nước.

Giây phút đăng quang nâng cao cúp vàng vô địch AFF Suzuki Cup 2018 của Đội tuyển bóng đá Việt Nam trong sự chứng kiến và chúc mừng nồng nhiệt của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân. (Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN)

Đặc biệt, nhiệm vụ xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được tập trung thực hiện. Công tác phòng, chống tham nhũng được triển khai đồng bộ, quyết liệt. Nhiều vụ án tham nhũng, trong đó có những vụ đặc biệt nghiêm trọng đã được chỉ đạo, điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh, không có vùng cấm, được toàn thể các tầng lớp nhân dân đồng tình ủng hộ và góp phần củng cố niềm tin vào Đảng, Nhà nước.

Chúng ta cũng đạt nhiều kết quả quan trọng về quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Thông qua các biện pháp vừa hợp tác vừa đấu tranh, chúng ta đã kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, giữ vững an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội và các lợi ích của đất nước. Quan hệ với các nước, đối tác ngày càng thực chất và hiệu quả hơn. Tổ chức thành công nhiều hoạt động đối ngoại của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Đối ngoại đa phương tiếp tục được đẩy mạnh và góp phần tạo dựng luật chơi trong các tổ chức quốc tế, khu vực. Đã phê chuẩn Hiệp định CPTPP, đẩy mạnh vận động ký kết Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA); tích cực đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Bên cạnh kết quả to lớn đạt được, chúng ta cũng phải thẳng thắn nhìn nhận nền kinh tế vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế, bất cập cần tập trung khắc phục trong thời gian tới. Năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh còn thấp; sức chống chịu của nền kinh tế trước những biến động bên ngoài chưa cao. Mô hình tăng trưởng chuyển đổi còn chậm; các nguồn lực chưa được giải phóng tối đa; việc cơ cấu lại nhiều ngành, lĩnh vực còn chậm, lúng túng; công nghiệp hỗ trợ phát triển chưa tương xứng; chưa tham gia nhiều vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu.

Sản xuất kinh doanh trong một số lĩnh vực và hoạt động của các doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn còn nhiều khó khăn. Môi trường đầu tư kinh doanh vẫn còn những bất cập; thủ tục hành chính có lĩnh vực còn rườm rà; kỷ luật kỷ cương nhiều nơi chưa nghiêm; vẫn còn tình trạng "trên nóng, dưới lạnh." Đời sống của một bộ phận người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng bị thiên tai còn nhiều khó khăn; còn nhiều vấn đề xã hội bức xúc như: bạo lực học đường, xâm hại trẻ em, suy thoái đạo đức lối sống... Tình hình khiếu kiện đông người, trật tự an toàn xã hội ở một số địa bàn diễn biến phức tạp; còn nhiều vụ tai nạn giao thông, cháy nổ nghiêm trọng.

Nhìn chung, mặc dù còn những hạn chế, bất cập và gặp nhiều khó khăn, thách thức, tình hình đất nước năm 2018 trên tất cả các lĩnh vực tiếp tục đạt nhiều kết quả quan trọng, chuyển biến rõ nét với toàn bộ 12 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch, trong đó có 9 chỉ tiêu vượt. Với kết quả đạt được của năm bản lề 2018, tình hình đất nước trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại trong 3 năm 2016-2018 phát triển đúng hướng, chuyển biến rõ nét hơn giai đoạn trước; đời sống của người dân không ngừng được cải thiện. Dự báo chúng ta sẽ đạt được các mục tiêu kế hoạch 5 năm 2016-2020 mà Nghị quyết Đại hội Đảng XII và Nghị quyết của Quốc hội đã đề ra.

Chúng ta có thể khẳng định, đạt được kết quả toàn diện này là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư; sự giám sát hiệu quả của Quốc hội; sự phối hợp nhịp nhàng của các cơ quan tư pháp, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể; sự chỉ đạo điều hành quyết liệt của Chính phủ, các Bộ ngành, địa phương; đặc biệt là sự nỗ lực vượt bậc, sáng tạo, đổi mới, quyết tâm của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân cả nước. Kết quả toàn diện trên các mặt của năm 2018 đã góp phần quan trọng tạo không khí hào hứng, phấn khởi trong đầu tư, sản xuất kinh doanh, khơi dậy mạnh mẽ niềm tự hào dân tộc và niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.

II. Chúng ta bước vào năm 2019 trong bối cảnh tình hình quốc tế, trong nước dự báo tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường với những thời cơ thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại; chiến tranh thương mại, biến động tỷ giá, lãi suất, rủi ro trên thị trường tài chính, tiền tệ quốc tế gia tăng. Thách thức an ninh phi truyền thống, nhất là biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh ngày càng nặng nề. Khoa học, công nghệ phát triển nhanh và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư tác động mạnh mẽ trên nhiều phương diện.

Ở trong nước, kế thừa thành tựu hơn 30 năm đổi mới và tiếp tục đà phát triển thuận lợi những năm gần đây, tiềm lực đất nước vững mạnh hơn nhiều. Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn còn nhiều tồn tại, yếu kém và những khó khăn, thách thức lớn. Chất lượng tăng trưởng cải thiện còn chậm, chưa bền vững; năng suất lao động, năng lực cạnh tranh còn thấp. Cơ cấu lại các ngành, lĩnh vực đòi hỏi nguồn lực lớn. Tiềm lực, sức cạnh tranh của khu vực kinh tế trong nước còn thấp, chưa tham gia sâu rộng vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu. Ứng dụng công nghệ cao ở nhiều ngành, lĩnh vực còn hạn chế. Việc tham gia các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới như CPTPP, FTA với EU là áp lực lớn mà các cấp, các ngành và khu vực kinh tế trong nước cần vượt qua để phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng, hiệu quả.

Năm 2019 là năm rất đặc biệt - Năm kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thấm nhuần tư tưởng và mong muốn của Người, chúng ta phải có tầm nhìn rộng mở, có khát vọng vươn lên mạnh mẽ, phát huy sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, nỗ lực phấn đấu xây dựng đất nước "đàng hoàng hơn, to đẹp hơn" như mong ước của Người và cũng là ước mơ của triệu, triệu người dân Việt Nam.

Nhiệm vụ đặt ra là rất nặng nề, đòi hỏi cả hệ thống chính trị, toàn dân, toàn quân ta, trực tiếp là các Bộ, ngành, địa phương cùng cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân phải nỗ lực cao hơn, mang trong mình nhiều hơn khát vọng, niềm tự hào dân tộc để cùng nhau đưa đất nước ta vươn lên mạnh mẽ hơn nữa. Các cấp, các ngành cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, năng động sáng tạo; mỗi cán bộ, công chức, viên chức trên mọi cương vị công tác, từ nhân viên đến lãnh đạo các phòng, ban, vụ, cục, tổng cục đến Bộ trưởng, Tư lệnh ngành, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp chính quyền địa phương phải nêu cao tinh thần đoàn kết, gương mẫu trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ, từ lời nói đến hành động, nỗ lực phấn đấu cao nhất để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2019 và 5 năm 2016-2020.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và các Phó Thủ tướng chủ trì hội nghị Chính phủ với các địa phương. (Ảnh: Trí Dũng/TTXVN)

Chính phủ vừa tổ chức Hội nghị trực tuyến với các địa phương trên toàn quốc để triển khai Kết luận của Trung ương, Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và dự toán Ngân sách Nhà nước năm 2019. Đây là năm thứ hai, đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước và nhiều đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tham dự Hội nghị, thể hiện sự quan tâm đặc biệt, sự ủng hộ, hỗ trợ, động viên và cũng là niềm vinh dự to lớn đối với Chính phủ, các Bộ ngành, địa phương. Đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu quan trọng, định hướng chỉ đạo sâu sắc và gợi mở tầm nhìn phát triển trên nhiều lĩnh vực để tập thể Chính phủ, từng thành viên Chính phủ, các Bộ ngành, địa phương nghiêm túc lĩnh hội, quán triệt và triển khai đầy đủ bằng những hành động cụ thể, thiết thực.

Chúng ta xác định rõ năm 2019 là năm tăng tốc, bứt phá trên các lĩnh vực, phấn đấu thực hiện đạt kết quả cao nhất như đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã chỉ đạo. Với Phương châm hành động "Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả, bứt phá," Chính phủ ban hành các Nghị quyết số 01 và 02 ngày 01/01/2019 về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, dự toán ngân sách nhà nước năm 2019 và tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh; trong đó một số nội dung trọng tâm chỉ đạo điều hành là:

Thứ nhất, tập trung phát triển kinh tế; chú trọng củng cố nền tảng vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, thúc đẩy tăng trưởng. Điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt và chính sách tài khóa chặt chẽ, hiệu quả, phối hợp đồng bộ hơn nữa các chính sách kinh tế vĩ mô; nâng cao chất lượng tín dụng và tập trung cho các lĩnh vực ưu tiên. Ổn định thị trường ngoại tệ, tỷ giá, phấn đấu tăng dự trữ ngoại hối. Thực hiện nghiêm kỷ luật tài chính-ngân sách Nhà nước; tập trung chống thất thu, chuyển giá; triệt để tiết kiệm chi; kiểm soát bội chi không quá 3,6% GDP. Quản lý chặt chẽ, hiệu quả hơn tài sản công, nợ công. Đẩy mạnh cơ cấu lại, tự chủ đơn vị sự nghiệp công lập gắn với thực hiện lộ trình giá thị trường dịch vụ công và khuyến khích xã hội hóa, thu hút nguồn lực ngoài nhà nước. Thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp thúc đẩy xuất khẩu, kiểm soát nhập khẩu, theo dõi sát diễn biến tình hình để có đối sách phù hợp. Chú trọng phát triển thị trường trong nước, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại; phát huy vai trò của các hiệp hội ngành hàng, người tiêu dùng. Thúc đẩy phát triển mạnh mẽ thương mại điện tử và các loại thị trường, sản phẩm mới sử dụng công nghệ cao.

Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất lao động và sức cạnh tranh. Tập trung rà soát, khắc phục ngay các tồn tại, bất cập về thể chế, cơ chế, chính sách, tạo mọi thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp; chú trọng hoàn thiện hệ thống pháp luật để triển khai hiệu quả các FTA đã ký kết. Triển khai xây dựng mới và khẩn trương hoàn thành các công trình kết cấu hạ tầng để tạo động lực cho phát triển; bảo đảm chất lượng, tiến độ, khắc phục ngay những hạn chế, bất cập, phòng chống tiêu cực, thất thoát. Nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là giáo dục đại học và dạy nghề, đáp ứng nhu cầu của thị trường. Phát triển mạnh mẽ khoa học công nghệ-một đột phá chiến lược trong Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; tập trung thúc đẩy, nâng cao tỷ lệ ứng dụng công nghệ cao. Nâng cao hiệu quả cơ chế điều phối vùng; tập trung phát triển đô thị, coi đây là một động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.

Năm 2019 cần tiếp tục tạo chuyển biến mạnh mẽ trong cơ cấu lại đầu tư, trọng tâm là đầu tư công, đẩy mạnh cơ cấu lại, thoái vốn, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và cơ cấu lại các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu. Khẩn trương hoàn thiện pháp luật về đầu tư công; đẩy mạnh thực hiện, giải ngân ngay từ đầu năm. Kiểm soát, giám sát chặt chẽ doanh nghiệp nhà nước; không để chậm trễ, vi phạm quy định về cổ phần hóa, thoái vốn. Tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại, xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, đặc biệt là các tổ chức tín dụng yếu kém; tăng cường phòng chống tội phạm trong lĩnh vực ngân hàng.

Rà soát, có các giải pháp cụ thể thúc đẩy phát triển các ngành, lĩnh vực được xác định là động lực tăng trưởng như công nghiệp chế biến, chế tạo, nông nghiệp công nghệ cao, công nghệ thông tin, du lịch, dịch vụ và phát triển đô thị... Chú trọng phát triển hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Tiếp tục đẩy mạnh phát triển khu vực kinh tế tư nhân theo tinh thần Nghị quyết Trung ương với những giải pháp cụ thể về: huy động vốn, tín dụng, đất đai, nguồn nhân lực, thông tin thị trường... và thúc đẩy liên kết với khu vực FDI và doanh nghiệp nhà nước trong phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ, ứng dụng công nghệ cao, tham gia mạng sản xuất và chuỗi giá trị. Tập trung thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp nâng hạng môi trường kinh doanh, năng lực cạnh tranh, chú trọng các chỉ số đang xếp hạng thấp như: bảo vệ nhà đầu tư, nộp thuế, thương mại qua biên giới, giải quyết phá sản… gắn với Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Thứ hai, phát triển văn hóa, xã hội hài hòa với phát triển kinh tế, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân. Các cấp, các ngành tiếp tục thực hiện tốt các chính sách người có công, bảo trợ xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, tạo việc làm, giảm nghèo bền vững theo hướng “không để ai ở lại phía sau.” Có cơ chế đẩy mạnh huy động nguồn lực ngoài ngân sách nhà nước trong thực hiện các chính sách xã hội, các Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới.

Tập trung chuẩn bị, triển khai hiệu quả các Nghị quyết Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, chính sách bảo hiểm xã hội và công tác y tế, dân số trong tình hình mới. Tiếp tục giảm quá tải bệnh viện, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh; tập trung xây dựng hệ thống thông tin y tế, chống lạm dụng bảo hiểm y tế; phát triển công nghiệp dược, y học cổ truyền. Chú trọng bảo đảm vệ sinh, an ninh, an toàn trường học, chống xâm hại trẻ em, bạo lực học đường; không để xảy ra sai sót trong thi cử. Thực hiện hiệu quả các chính sách phát triển giáo dục đào tạo cho vùng khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số và đối tượng chính sách.

Tăng cường công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc. Nâng cao hiệu quả các thiết chế văn hoá; thực hiện tốt Cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh" và phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" và các chính sách dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo. Xây dựng và tổ chức hiệu quả Đề án 50 năm thực hiện di chúc Hồ Chủ tịch. Phát triển mạnh thể dục, thể thao. Đẩy mạnh công tác phòng, chống tệ nạn xã hội, phòng chống bạo lực gia đình, học đường, bệnh viện, xâm hại trẻ em,... Quan tâm chăm sóc người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em, thanh thiếu niên, phụ nữ.

Thứ ba, tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về đất đai. Chấn chỉnh, xử lý nghiêm các vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai; khai thác tài nguyên, khoáng sản, đá, cát, sỏi trái phép. Phòng, chống sạt lở bờ sông, suối, ven biển, kè sông, kè suối biên giới ở những vị trí xung yếu. Hợp tác chặt chẽ trong chia sẻ nguồn nước xuyên biên giới và quản lý tài nguyên, môi trường biển. Tập trung ngăn chặn, xử lý ô nhiễm môi trường. Có giải pháp căn cơ xử lý rác thải ở nông thôn, địa bàn khu dân cư tập trung và ô nhiễm các lưu vực sông lớn. Nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo thiên tai. Thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp ứng phó biến đổi khí hậu; đẩy nhanh các dự án phòng chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu, trước hết là các vùng Đồng bằng sông Cửu Long, ven biển Trung Bộ, Tây Nguyên và miền núi phía Bắc.

Thứ tư, đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng Chính phủ điện tử; tăng cường công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Thực hiện nghiêm quy định về đổi mới, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ công chức, viên chức. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với trách nhiệm người đứng đầu và tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát thực hiện. Đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính thực chất, tạo điều kiện tốt hơn, thuận lợi hơn, tiết giảm chi phí và thời gian cho người dân, doanh nghiệp. Đẩy nhanh tiến trình điều tra, truy tố, xét xử các vụ án kinh tế, nhất là việc xử lý nợ, tài sản của các bên liên quan. Tập trung chỉ đạo giải quyết dứt điểm các vụ việc khiếu nại, tham nhũng kéo dài, phức tạp.

Thực hiện nghiêm các quy định về phòng, chống tham nhũng; trong đó chú trọng tạo môi trường không tham nhũng, đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt và công khai minh bạch trong hoạt động công vụ, công tác cán bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, doanh nhân làm ăn chân chính và cán bộ, công chức, viên chức yên tâm cống hiến, đóng góp cho đất nước. Đề cao trách nhiệm của từng cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, không vì tư duy nhiệm kỳ hay áp lực của công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng mà né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, làm việc cầm chừng, thiếu trách nhiệm. Các Bộ, ngành, địa phương chú trọng công tác xây dựng Đảng, thực hiện nghiêm Nghị quyết Trung ương 4 gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Quán triệt sâu rộng và thực hiện nghiêm túc Quy định của Trung ương về trách nhiệm nêu gương.

Thứ năm, tiếp tục củng cố quốc phòng, an ninh và đẩy mạnh công tác đối ngoại. Tiếp tục xây dựng vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền, lợi ích quốc gia theo đúng lời dạy của Bác Hồ kính yêu “các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước.” Kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội với bảo đảm quốc phòng, an ninh. Chủ động nắm chắc tình hình, kịp thời đấu tranh ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước. Quyết liệt trấn áp tội phạm, nhất là tội phạm có tổ chức, hoạt động theo kiểu "xã hội đen," "tín dụng đen;" tội phạm ma túy, cướp giật, công nghệ cao,...; bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, phòng chống cháy nổ. Chủ động triển khai hiệu quả các hoạt động đối ngoại cấp cao. Tích cực tham gia, đóng góp có trách nhiệm và nâng cao hơn nữa vai trò của Việt Nam trong các tổ chức, diễn đàn đa phương. Sớm ban hành và triển khai Kế hoạch cụ thể thực hiện hiệu quả Hiệp định CPTPP; đẩy mạnh vận động sớm ký kết Hiệp định EVFTA. Làm tốt công tác bảo hộ công dân. Chủ động phòng ngừa, nâng cao năng lực giải quyết tranh chấp thương mại, đầu tư quốc tế.

Thứ sáu, đẩy mạnh thông tin truyền thông, tạo đồng thuận xã hội. Thực hiện nghiêm quy chế phát ngôn, tăng cường kỷ luật báo chí; các Bộ ngành, địa phương chủ động tổ chức các chương trình truyền thông sâu rộng, cung cấp thông tin kinh tế xã hội, các chủ trương, cơ chế, chính sách, chỉ đạo điều hành và các vấn đề dư luận quan tâm. Xử lý nghiêm các trường hợp lợi dụng quyền tự do ngôn luận, vi phạm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân. Tiếp tục làm tốt công tác dân vận, phối hợp hiệu quả với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể quần chúng, góp phần tạo đồng thuận xã hội, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, khơi dậy niềm tự hào và khát vọng dân tộc, đưa đất nước ta vững bước trên con đường phát triển nhanh và bền vững, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

III. Các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các chủ trương, cơ chế, chính sách, pháp luật có đi vào thực tiễn hay không, một phần quan trọng phụ thuộc vào công tác tổ chức triển khai thực hiện của các cấp, các ngành. Từng Bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị phải khẩn trương ban hành ngay các chương trình, kế hoạch công tác năm 2019 với mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp, người chịu trách nhiệm, lộ trình cụ thể và tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả. Người đứng đầu Bộ ngành, địa phương phải theo sát thực tiễn, chỉ đạo điều hành quyết liệt ngay từ ngày đầu năm; tăng cường đôn đốc, kiểm tra, giám sát thực hiện vàthực hiện nghiêm túc chế độ báo cáo tháng, quý, năm theo quy định.

Phát huy kết quả đạt được của năm 2018, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thường xuyên, sâu sát của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đặc biệt là của các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước; sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự nỗ lực, năng động, sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp, các tầng lớp nhân dân; toàn bộ hệ thống hành chính nhà nước, từ Chính phủ đến các Bộ ngành, địa phương sẽ tiếp tục đoàn kết, chung sức đồng lòng, phối hợp chặt chẽ, bằng những hành động cụ thể, thiết thực, nỗ lực phấn đấu với quyết tâm cao nhất để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2019 đề ra theo Kết luận của Trung ương, Nghị quyết của Quốc hội, góp phần thực hiện thành công Kế hoạch 5 năm 2016-2020 và Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, tạo tiền đề vững chắc và điều kiện thuận lợi cho đất nước phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn tới./.

Theo TTXVN/Vietnam+