Nâng cao hiệu quả đào tạo nghề gắn với nhu cầu doanh nghiệp

Thời gian qua, công tác đào tạo nghề nghiệp gắn với doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã có sự chuyển biến tích cực. Thông qua hoạt động của chương trình phối hợp, chất lượng đào tạo của các trường đã từng bước đáp ứng yêu cầu sử dụng lao động của doanh nghiệp, đem lại hiệu quả, lợi ích các bên.

Trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có tổng số 42 cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN) và cơ sở có tham gia hoạt động GDNN. Theo Sở LĐ-TB&XH, các hình thức hợp tác chủ yếu giữa các doanh nghiệp và cơ sở GDNN trên địa bàn tỉnh hiện nay tập trung ở các nội dung cụ thể như: Nhà trường phối hợp doanh nghiệp cùng tham gia tư vấn và tuyển chọn nhân lực; hợp tác với các doanh nghiệp để tổ chức đào tạo và cung ứng cho các doanh nghiệp; phối hợp xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề cho lao động tại doanh nghiệp; cử cán bộ, giáo viên đến tham quan dây chuyền sản xuất...

Hợp tác đưa sinh viên đến thực tập tại doanh nghiệp là hình thức được thực hiện thường xuyên, phổ biến nhất tại các cơ sở đào tạo nghề. Chương trình hợp tác này được đánh giá cao nhất so với các nội dung khác, có ảnh hưởng nhiều nhất tới kiến thức, kỹ năng và thái độ nghề nghiệp của sinh viên.

Trên thực tế, các doanh nghiệp đã có những hoạt động hợp tác với cơ sở đào tạo nghề khá đa dạng như tiếp nhận sinh viên, nhà giáo tham quan tìm hiểu về doanh nghiệp, thực tập; cung cấp thông tin tuyển dụng sinh viên tốt nghiệp; thông tin phản hồi chất lượng sinh viên tốt nghiệp. Một số doanh nghiệp đã hỗ trợ thiết bị thực hành nghề cho cơ sở đào tạo nghề; bố trí việc làm cho sinh viên tốt nghiệp…

Qua tổng hợp kết quả thực hiện biên bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp - việc làm - an toàn lao động, cho thấy 100% các trường đã chủ động trong việc phối hợp với doanh nghiệp để tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng nghề cho lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp.

Đồng thời, để tạo dựng chuỗi liên kết lao động sau đào tạo với doanh nghiệp, thời gian qua, Sở LĐ-TB&XH đã chủ trì, phối hợp với Ban Quản lý khu kinh tế Quảng Ninh và các địa phương tổ chức làm việc với Công ty TNHH Công nghiệp Jinko Solar (Việt Nam) để tuyển dụng và đào tạo lao động đáp ứng nhu cầu nhân lực của đơn vị; phối hợp với Tập đoàn Sun Group vùng Đông Bắc tổ chức hội thảo hợp tác phát triển nguồn nhân lực. Trong khuôn khổ của hội thảo, hai bên đã ký kết chương trình hợp tác về việc tăng cường gắn kết giữa GDNN với doanh nghiệp. Sau hội thảo, Tập đoàn Sun Group vùng Đông Bắc và các cơ sở GDNN đã chủ động liên kết để triển khai các chương trình phối hợp trong hoạt động gắn kết.

Về phía các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh cũng đã chủ động ký kết các chương trình phối hợp với các doanh nghiệp trong việc giới thiệu, cung ứng và tuyển dụng lao động; xây dựng chương trình đào tạo; tổ chức đào tạo nhân lực gắn với tuyển dụng lao động của doanh nghiệp.

Theo thống kê, tổng số tuyển sinh, đào tạo nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh năm 2022 đạt 39.291 người, bằng 102,05% so với kế hoạch. Trong đó, trình độ cao đẳng và trung cấp là 6.217 người; trình độ sơ cấp và đào tạo dưới 3 tháng là 31.982 người. Còn 6 tháng đầu năm 2023, các cơ sở đã tuyển sinh, đào tạo nghề nghiệp mới cho 17.066 người, trong đó 250 sinh viên trình độ cao đẳng, 1.556 học sinh trình độ trung cấp, 15.260 học viên trình độ sơ cấp và đào tạo dưới 3 tháng. Năm 2022, các cơ sở GDNN đã giới thiệu, cung ứng 20.014 lao động cho các doanh nghiệp; phối hợp (hợp đồng đào tạo) tổ chức đào tạo 4.009 lao động; phối hợp bồi dưỡng kỹ năng nghề cho 98 nhà giáo; phối hợp bồi dưỡng kỹ năng nghề nâng bậc cho 18.465 lao động của doanh nghiệp.

Theo Sở LĐ-TB&XH, bên cạnh những kết quả đạt được, trong công tác phối hợp giữa các cơ sở GDNN và doanh nghiệp còn một số tồn tại, hạn chế. Đơn cử, trong hoạt động giới thiệu, cung ứng và tuyển dụng lao động, việc đặt hàng đào tạo của các doanh nghiệp với các cơ sở GDNN còn chưa thực sự được quan tâm. Hoạt động này chủ yếu tập trung ở việc tuyển dụng những học viên chuẩn bị tốt nghiệp tại cơ sở GDNN. Một số doanh nghiệp khi có nhu cầu sử dụng lao động, đến tuyển dụng tại các cơ sở đào tạo nhưng học viên không đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp. Công tác thu thập thông tin về nhu cầu lao động tại các đơn vị, doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn...

Số doanh nghiệp tham gia phối hợp với cơ sở đào tạo xây dựng chương trình đào tạo sát với nhu cầu sử dụng lao động của doanh nghiệp chưa nhiều (thống kê có khoảng 150 doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh có hoạt động phối hợp với các cơ sở đào tạo trong xây dựng chương trình đào tạo). Việc liên kết ngang trong xây dựng chương trình đào tạo giữa các trường có cùng ngành nghề đào tạo hiện nay chưa tốt.

Đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo nghề đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động là nhiệm vụ rất quan trọng. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự vào cuộc tích cực của các sở, ngành, địa phương và sự phối hợp thường xuyên của 5 nhà “Nhà nước - Nhà trường - Nhà khoa học - Nhà tuyển dụng - Nhà đầu tư” trong việc thực hiện đồng bộ các giải pháp đã đề ra.