NATO tuyên bố về tư cách thành viên của Ukraine

Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte khẳng định việc Ukraine gia nhập liên minh quân sự này chưa bao giờ là điều kiện của bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào với Nga.

Tuyên bố này đánh dấu sự thay đổi rõ rệt trong lập trường của NATO, khi trước đó liên minh do Mỹ dẫn đầu nhiều lần cam kết Ukraine có một lộ trình không thể đảo ngược để trở thành thành viên.

Phát biểu trước báo giới ngày 13/2, ông Rutte nhấn mạnh việc Ukraine gia nhập NATO không hề được gắn với quá trình giải quyết cuộc xung đột giữa nước này với Nga.

“Chúng ta phải đảm bảo rằng Liên bang Nga không bao giờ có thể tấn công Ukraine một lần nữa, đó là điều quan trọng… nhưng chưa bao giờ có lời hứa rằng Ukraine sẽ trở thành thành viên NATO như một phần của thỏa thuận hòa bình”, Tổng thư ký NATO tuyên bố.

Nhận định của ông Rutte tương đồng với tuyên bố trước đó một ngày của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth. Trước thềm cuộc họp của Nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine, ông Hegseth cũng bác bỏ khả năng triển khai binh sĩ Mỹ tới Ukraine, đồng thời phủ nhận việc kết nạp Ukraine vào NATO là một kết quả khả thi trong bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào.

“Mỹ không tin rằng việc Ukraine gia nhập NATO là một kết quả thực tế trong một thỏa thuận đàm phán”, ông nói. Bộ trưởng quốc phòng Mỹ cho rằng các đảm bảo an ninh nên được hậu thuẫn bởi lực lượng quân sự đủ mạnh, bao gồm cả quân đội châu Âu và ngoài châu Âu.

Đáng chú ý, ông Hegseth cũng khẳng định: “Để làm rõ, sẽ không có binh sĩ Mỹ được triển khai tới Ukraine như một phần của bất kỳ đảm bảo an ninh nào”.

Những tuyên bố mới nhất từ các quan chức cấp cao NATO và Mỹ đi ngược lại các cam kết trước đây của liên minh này đối với Ukraine. Trong suốt cuộc xung đột với Nga, giới lãnh đạo NATO nhiều lần tuyên bố Ukraine đang trên con đường “không thể đảo ngược” để trở thành thành viên.

Dù NATO chưa bao giờ đưa ra một khung thời gian cụ thể, nhưng một số nước thành viên, đặc biệt là Hungary và Slovakia, đã công khai phản đối việc kết nạp Ukraine.

Gia nhập NATO luôn là ưu tiên hàng đầu của các chính trị gia thân phương Tây tại Ukraine trong nhiều thập kỷ. Năm 2008, NATO tuyên bố Ukraine và Gruzia sẽ trở thành thành viên trong tương lai. Kiev sau đó đã đưa tham vọng này vào Hiến pháp và chính thức nộp đơn gia nhập NATO vào tháng 9/2022.

Quá trình kết nạp Ukraine rơi vào bế tắc trong nhiều năm nhưng dường như đã có tiến triển sau khi xung đột giữa Kiev và Moskva bùng nổ. Nga coi tham vọng gia nhập NATO của Ukraine là một trong những nguyên nhân dẫn đến cuộc chiến này.

Dù vậy, với tuyên bố mới nhất từ Tổng thư ký NATO và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, cánh cửa để Ukraine trở thành thành viên NATO có vẻ như đang đóng lại, ít nhất là trong tương lai gần.